Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz. 432, z późn. zm.) rok szkolny 2013/ 2014 kończy się z dniem 27 czerwca 2014 roku (ostatni piątek czerwca). Zatem ostatni weekend czerwca (28 - 29 czerwca 2014 roku) jest jednocześnie pierwszym weekendem wakacji. Warto więc przypomnieć sobie, jak skutecznie domagać się nieplanowanego leczenia za granicą, by nie ponieść przy tym niepotrzebnych i nadmiernych kosztów.
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ)
Planując wakacyjny wyjazd wypoczynkowy warto pamiętać o Europejskiej Karcie Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Jest ona dokumentem osobistym, uprawniającym ubezpieczonego do uzyskania pierwszej pomocy medycznej oraz niezbędnych świadczeń w czasie krótkiego pobytu (urlopu) w innym państwie. Dla każdej wyjeżdżającej osoby wydaje się odrębną kartę.
Małoletnie dziecko także powinno legitymować się własną kartą.
Wniosek o wydanie EKUZ
Podstawę stanowi wniosek zainteresowanego o wydanie EKUZ w związku z planowanym turystycznym wyjazdem zagranicznym. Wniosek można złożyć dowolną drogą, zarówno osobiście jak i za pośrednictwem innej osoby, tradycyjnej poczty lub faksu czy e-maila. Wniosek ma postać formularza, który jest dostępny na stronie internetowej funduszu zdrowia. Wniosek powinien więc mieć formę pisemną (także formę skanu dokumentów). Wysyłając pismo za pośrednictwem poczty czy e-maila warto dołączyć do niego dowód ubezpieczenia zdrowotnego, by uniknąć ewentualnych trudności z potwierdzeniem statusu ubezpieczonego. Uprawnienia weryfikowane są na podstawie danych zawartych w systemie eWUŚ - Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców. Dane w nim umieszczone nie zawsze jednak są prawidłowe i aktualne. Stąd też NFZ jest uprawniony do żądania przedstawienia dowodu ubezpieczenia zdrowotnego.
Zobacz również: Bezprawne zatrzymanie dowodu osobistego
Dowodem potwierdzającym nasze prawo do bezpłatnego leczenia jest:
- dla pracowników – druk ZUS RMUA;
- dla osób ubezpieczonych przez małżonków – zgłoszenie do ubezpieczenia członka rodziny, tj. druk ZUS ZCNA;
- dla uczących się dzieci i młodzieży – legitymacja uczniowska/ studencka i dowód potwierdzający dopisanie do ubezpieczenia (druk ZUS ZCNA). Zgodnie bowiem z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 lipca 2012 r. (II GSK 1102/11) studenci, a więc osoby, które podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu są uprawnieni do świadczeń z opieki zdrowotnej ze względu na swój status, także do świadczeń za granicą. Stąd też po przedstawieniu odpowiednich dokumentów nie można odmówić im wydania karty EKUZ.
Ustawodawca nie wprowadził konieczności załączania do wniosku zdjęcia.
Od złożenia pisma nie są pobierane żadne opłaty.
Karta co do zasady wydawana jest w ciągu 3 dni od daty wpływu dokumentów i przesyłana listem poleconym. W przypadku osobistego składania dokumentów wydawana jest od razu. Nie ma konieczności osobistego odbioru karty. Możemy więc pisemnie upoważnić do tego inną osobę, np. małżonka, który odbierze karty całej rodziny. EKUZ wydawana jest przez dowolnie wybrany oddział wojewódzki NFZ, ewentualnie jego delegaturę. W przypadku problemów z ustaleniem prawa do ubezpieczenia, pacjent zostanie skierowany do wojewódzkiego oddziału NFZ właściwego ze względu na jego miejsce zamieszkania.
Okres ważności karty
Co do zasady karta wydawana jest na okres 6 miesięcy.
Dotyczy to osób zatrudnionych, przedsiębiorców, rencistów i członków rodzin ubezpieczonych. Istnieją jednak inne grupy ubezpieczonych, dla których EKUZ wydawana jest na inny okres ważności:
- emeryci uzyskują kartę na okres 5 lat,
- bezrobotni – 2 miesięcy,
- kobiety w okresie ciąży i porodu,
- dzieci i młodzież do ukończenia 18 roku życia – 6 miesięcy,
- osoby spełniające kryterium dochodowe dla otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały w tym zakresie odpowiednią decyzję – 90 dni,
- kobiety w okresie połogu – 42 dni.
By odnowić kartę, której termin ważności minął, należy wystąpić z ponownym wnioskiem o jej wydanie. Jeśli termin ważności karty mija podczas naszego zagranicznego wyjazdu, jeszcze przed urlop należy złożyć wniosek o wyrobienie drugiej karty. Na wyjeździe powinniśmy dysponować obydwoma dokumentami. Jeśli zgubimy kartę, możemy zwrócić się o wydanie duplikatu.
Certyfikat tymczasowo zastępujący kartę
Nie ma obowiązku posiadania EKUZ. Oddział wojewódzki ma możliwość wydania certyfikatu tymczasowo zastępującego kartę. Jest on wydawany w szczególnych sytuacjach. Następuje to na wniosek pacjenta już przebywającego za granicą i korzystającego z leczenia. W piśmie powinna zostać wskazana data uzyskania świadczenia/ początkowa data, gdy nadal trwa. Certyfikat wydawany jest najczęściej na czas trwania leczenia. Pacjent otrzymuje go faksem, mailem lub pocztą.
Zakres terytorialny
Osobom podlegającym ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce przysługuje prawo do uzyskania świadczeń na zasadach koordynacji systemów ubezpieczeniowych na terytorium 28 państw Unii Europejskiej oraz 4 państw Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), tj. Islandii, Norwegii, Szwajcarii i Lichtensteinu.
W tych krajach mamy gwarancję udzielenia opieki medycznej w stanach nagłych na takich samych zasadach jak ich obywatelom. Ubezpieczeni mają prawo do bezpłatnej opieki medycznej w sytuacji nagłego pogorszenia zdrowia oraz niespodziewanych zdarzeń (np. kontuzji będącej efektem wypadku na górskim szlaku). Nie ma możliwości korzystania ze świadczeń na podstawie karty na terenie tzw. państwa trzeciego, np. Egiptu.
Polecamy serwis: Prawa pacjenta
Refundacja
W sytuacji gdy podczas zagranicznego pobytu poniesiemy koszty leczenia, przysługuje nam prawo wystąpienia do NFZ o ich zwrot (refundację). Zwrotowi podlegają koszty poniesione za świadczenia, które są bezpłatne dla ubezpieczonych obywateli danego kraju. Nie możemy ubiegać się o zwrot kosztów leczenia ponoszonych także przez nich na zasadzie współpłacenia, tzw. partycypacji. Koszty zwracane są na podstawie przedstawionych rachunków z zagranicznej placówki medycznej oraz dowodów zapłaty. Ich zwrot następuje na wniosek pacjenta złożony we właściwym ze względu na jego miejsce zamieszkania wojewódzkim oddziale NFZ.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz. 432, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2004 nr 210 poz. 2135).
Wyrok NSA z 7 lipca 2012 r. (sygn. akt II GSK 1102/11).