Prawo do odszkodowania
Prawo do uzyskania jednorazowego odszkodowania mają ubezpieczeni rolnicy, domownicy, pomocnicy rolnika, którzy doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, a także członkowie rodziny ubezpieczonego który zmarł wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej.
Wskazane osoby nie mogą domagać się jednorazowego odszkodowania, jeżeli wypadek spowodowano umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa lub gdy wypadek został spowodowany w stanie nietrzeźwości, lub będąc pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych, lub innych środków o podobnym działaniu i uprawniony sam w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku.
Czym jest wypadek przy pracy?
Za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności:
- na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony prowadzi lub w którym stale pracuje, albo na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z tym gospodarstwem rolnym lub
- w drodze ubezpieczonego z mieszkania do gospodarstwa rolnego, albo w drodze powrotnej, lub
- podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo w związku z wykonywaniem tych czynności, lub w drodze do miejsca wykonywania tych czynności albo drodze powrotnej.
Przez wypadek przez pracy należy również rozumieć nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania przez pomocnika rolnika czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach, o których mowa w art. 91a ustawy o u.s.r. Pomoc przy zbiorach owoców i warzyw obejmuje następujące czynności: zbieranie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich,usuwanie zbędnych części roślin, klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich lub wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie tych owoców lub warzyw do transportu, przechowywania lub sprzedaży lub związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów.
Ile wynosi jednorazowe odszkodowanie?
Jednorazowe odszkodowanie określa się proporcjonalnie do procentowo określonego stałego lub długotrwałego uszczerbku.Stały uszczerbek na zdrowiu to takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie jego czynności nie rokujące poprawy. Długotrwały uszczerbek to takie naruszenie sprawności organizmu które spowodowało upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące jednak ulec poprawie.
Od dnia 17 maja 2018 r. wzrosła stawka jednorazowego odszkodowania za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy rolniczej lub rolniczą chorobą zawodową - stawka wynosi 809 zł (wcześniej było to 700 zł).
Poza powyższym jednorazowe odszkodowanie wynosi:
- 16.180 zł – w przypadku orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej,
- 80.900 zł – z tytułu śmiertelnego wypadku, gdy do odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego, zwiększone o kwotę 16.180 zł na drugiego i każdego uprawnionego, jeżeli do odszkodowania są uprawnieni równocześnie małżonek i dziecko/dzieci bądź tylko dzieci,
- 40.450 zł – z tytułu śmiertelnego wypadku, gdy do odszkodowania uprawnieni są tylko inni członkowie rodziny niż małżonek i dzieci zmarłego oraz 16.180 zł z tytułu zwiększenia odszkodowania na drugiego i każdego następnego uprawnionego,
- 16.180 zł – z tytułu śmiertelnego wypadku, gdy do odszkodowania równocześnie z małżonkiem lub dziećmi zmarłego uprawnieni są inni członkowie rodziny, każdemu z nich przysługuje ta kwota niezależnie od odszkodowania przypadającego małżonkowi lub dzieciom.
Jak należy się zachować po zaistnieniu wypadku?
Wypadek przy pracy należy zgłosić (osobiście, pocztą, za pomocą poczty elektronicznej) w najbliższej placówce KRUS w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku. Ponadto poszkodowany lub inna osoba zgłaszająca wypadek powinna zabezpieczyć miejsce wypadku, wskazać świadków oraz gromadzić niezbędną dokumentację.
Po przyjęciu zgłoszenia jednostka organizacyjna KRUS bada czy poszkodowany w wypadku podlegał ubezpieczeniu w dniu wypadku i wszczyna postępowanie wyjaśniające. W dalszej kolejności sporządzony zostanie protokół powypadkowy, do którego w ciągu 7 dni od otrzymania można zgłaszać wątpliwości i zastrzeżenia.
Protokół stanowi podstawę do uznania bądź nie uznania wypadku za wypadek przy pracy - jeżeli w protokole wypadek zostanie uznany za wypadek przy pracy rolniczej osobom uprawnionym przysługiwało będzie jednorazowe odszkodowanie.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2336 z późn. zm.)