Podstawą rozstrzygnięcia SO w Warszawie były przepisy art. 808 § 5 k.c. w zw. z art. 3851-3853 k.c. Wyrok nie jest prawomocny.
Zdaniem Sądu postanowienia warunków ubezpieczenia określające świadczenie ubezpieczyciela oraz regulaminu ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego (UFK) dotyczące wyceny wartości ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, tylko z pozoru były jednoznaczne i zrozumiałe. W rzeczywistości ich treść wymagała wypełnienia przez uprzednie dokonanie wyceny rachunku.
Jednakże opisany w regulaminie UFK mechanizm tej wyceny jest skomplikowany, niejasny i niemożliwy do zweryfikowania przez osobę trzecią, zwłaszcza przy braku pełnych informacji, co do sposobu wyceny przez samego ubezpieczyciela – komentuje wyrok r.pr. Szymon Guniewicz z kancelarii RK Legal.
Sąd podkreślił, że przy ocenie transparentności postanowienia umowy istotne znaczenie odgrywa to, czy umowa wskazuje w sposób przejrzysty sposób ustalania wartości rachunku tak, aby możliwe było zweryfikowanie prawidłowości dokonywanej wyceny i aby konsument mógł przewidzieć, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, konsekwencje ekonomiczne tych postanowień. Ponieważ pochodną wyceny rachunku jest ustalenie sumy ubezpieczenia, powinno się to odbyć w sposób na tyle jasny i precyzyjny, by możliwe było zweryfikowanie wielkości należnego świadczenia. Innymi słowy świadczenie musi być oznaczalne w sposób obiektywnie mierzalny i weryfikowalny, z zastosowaniem z góry umówionych i znanych stronom kryteriów.
W konsekwencji postanowienia warunków ubezpieczenia oraz regulaminu UFK kształtowały prawa i obowiązki powoda w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, dlatego za abuzywne w oparciu o art. 3851 k.c. Sąd uznał:
- postanowienie warunków ubezpieczenia określające świadczenie ubezpieczyciela w zakresie, w jakim świadczenie ubezpieczeniowe ustalane jest w oparciu o wartość rachunku ustalaną zgodnie z niejasnymi zapisami regulaminu UFK – z uwagi na niemożność weryfikacji metody wyceny jednostek uczestnictwa może dojść do sytuacji, w której ochrona ubezpieczeniowa, pomimo dominującego aspektu inwestycyjnego, będzie zupełnie pozorna z uwagi na niewielką wartość rachunku w dacie jego umorzenia,
- postanowienie regulaminu UFK określające zasady wyceny aktywów UFK – z uwagi na niejasno sprecyzowany sposób wyceny aktywów netto funduszu, wobec tego nienadający się do weryfikacji pod kątem wartości godziwej,
- postanowienia regulaminu UFK dotyczące środków UFK oraz odnoszącego się do nich indeksu w zakresie, w jakim wycena środków zgromadzonych w UFK, a lokowanych w certyfikaty, z których wypłata oparta jest na indeksie o niewskazanym sposobie jego ustalania,
- postanowienie regulaminu UFK określające wartość rachunku po zakończeniu okresu odpowiedzialności w zakresie, w jakim wartość rachunku po zakończeniu okresu odpowiedzialności zostanie obliczona w oparciu o certyfikaty, których wypłata oparta jest o nie wiadomo jak ustalany indeks i metodę wyceny.
- Warto przypomnieć, że to kolejny w ostatnim czasie wyrok dotyczący umowy ubezpieczenia na życie z UFK, w którym Sąd poddał krytycznej ocenie treść zarówno warunków ubezpieczenia, jak i regulaminu UFK. W wyroku z 4 listopada 2019 r. (sygn. akt I C 889/16) Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził, że umowa taka jest nieważna jako sprzeczna z przepisami określającymi naturę ubezpieczenia na życie, a także jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego – zasadami uczciwości i lojalności kontrahentów stosunku prawnego.
W rezultacie to nie zakład ubezpieczeń ponosił ekonomiczne skutki ziszczenia się ryzyka ubezpieczeniowego, lecz ponosił je ubezpieczony, który z momentem uiszczenia składki i nabycia za nią jednostek uczestnictwa, traci kontrolę nad sposobem zarządzania i inwestowania środków pieniężnych uiszczonych na pokrycie składki, nie uzyskując w zamian za to gwarancji wypłaty na rzecz uprawnionego świadczenia adekwatnego do wagi przedmiotu ubezpieczenia – dodaje mec. Guniewicz.
Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: INFORLEX Biznes