Jak chronić firmę i jej menadżerów przed skutkami finansowymi roszczeń?

Od początku roku sądy wydały już 43 wyroki w postępowaniach wszczętych na podstawie decyzji Prezesa UOKiK. W ciągu całego 2018 roku było ich 105. Postępowania dotyczą najczęściej ochrony zbiorowych interesów konsumentów – 70% wyroków wydanych w tym roku. Choć część decyzji UOKiK została przez sądy uchylona, to łączna wartość kar finansowych, których dotyczyły tegoroczne wyroki wyniosła ponad 74,2 mln złotych (dane: baza wyroków dostępna na https://www.uokik.gov.pl).

Polecamy: RODO 2019. Plusy i minusy zmian od 4 maja

Najczęstsze przypadki naruszania zasad uczciwej konkurencji

Najwięcej decyzji UOKiK i będących ich wynikiem wyroków dotyczy ochrony zbiorowych interesów klientów. Co to oznacza w praktyce? Przyjrzyjmy się trzem przykładom, w przypadku których zasądzono wysokie kary finansowe. Wszystkie dotyczą operatorów telekomunikacyjnych.

1. Operator automatycznie przedłużał umowy na czas oznaczony na kolejny okres bez działania ze strony klienta. Postępowanie UOKiK wszczęło na podstawie skarg konsumentów. Zasądzona kara przekroczyła 28 mln zł.

2. Sieć komórkowa zorganizowała loterię dla abonentów. W wiadomościach przesyłanych konsumentom sugerowano, że zgłoszenie uczestnictwa dotyczy tylko jednego dnia, a jego wysłanie skutkowało uczestnictwem do końca jej trwania lub złożenia rezygnacji. Co więcej, treść wiadomości wprowadzała w błąd, co do kosztów związanych z uczestnictwem w akcji. Kara – ponad 15 mln zł.

3. Operator nie poinformował o wszystkich kosztach. W materiałach reklamowych odnoszących się do akcji promocyjnej podał on w sposób nieczytelny (zastosował zbyt małą czcionki) lub pominął informacje o rzeczywistej cenie usługi. Na podstawie wyroku musi zapłacić ponad 13 mln zł.

Co to jest polisa D&O?

Działania będące przedmiotem oceny UOKiK są efektem decyzji biznesowych podejmowanych przez kadrę zarządzającą firmy. W związku z tym w przypadku rzeczywistego naruszenia zasad uczciwej konkurencji można zazwyczaj wskazać konkretne osoby odpowiedzialne za narażenie przedsiębiorstwa na straty finansowe i wizerunkowe. Trzeba zauważyć, że coraz częściej właściciele firm czy rady nadzorcze decydują się zatem na wysunięcie wobec nich roszczeń, które mają pokryć poniesione przez przedsiębiorstwo dodatkowe koszty. Ubezpieczeniem, które może uchronić zarówno firmę, jak i menedżera przed koniecznością pokrycia ich z własnej kieszeni, jest OC członków władz, czyli tzw. polisa D&O (Directors and Officers Liability Insurance)/

Kiedy ubezpieczenie D&O może okazać się pomocne?

Zadaniem ubezpieczenia D&O jest ochrona przedsiębiorstwa oraz jego władz przed negatywnymi skutkami finansowymi roszczeń, jakie mogą być wysunięte wobec firmy. W przypadku kadry zarządzającej dotyczy ona także tych wystosowanych przez zatrudniające ich przedsiębiorstwo. Oznacza to, że na mocy polisy ubezpieczyciel wypłaci środki konieczne na zapłatę zarówno ewentualnych odszkodowań, a także wszelkich innych kosztów związanych z postępowaniami prawnymi i administracyjnymi służącymi wyjaśnieniu zasadności roszczeń, jak koszty obrony prawnej, sądowe czy związane z zatrudnieniem niezależnych ekspertów i rzeczoznawców.

Podstawowa polisa D&O może nie wystarczyć

Nakłady finansowe potrzebne na zapłatę odszkodowań oraz kosztów procesowych zapewniane są przez podstawowy wariant ubezpieczenia D&O. Warto jednak pamiętać, że istnieje też szereg możliwości rozszerzenia ubezpieczenia. Szczególnie istotne jest objęcie ochroną kar i grzywien administracyjnych. Z tego tytułu można pokryć np. kary nałożone bezpośrednio na osoby zarządzające.

Taką właśnie bronią dysponuje także Prezes UOKiK, jednak karać może tylko w przypadku umyślnych działań kadry kierowniczej. A wina umyślna jest jednym z podstawowych wyłączeń odpowiedzialności w polisie. Dlatego w polisie D&O dla menadżera należy skupić się na roszczeniach o zwrot zapłaconej kary, które spółka może kierować do ubezpieczonego członka swojej kadry kierowniczej. Takie roszczenia mają charakter odszkodowawczy i obejmują zwrot kwoty odpowiadającej wysokości kary administracyjnej, nałożonej na samą spółkę w związku z błędami konkretnej osoby zarządzającej.

Innym ważnym uzupełnieniem do standardowej polisy może okazać się rozciągnięcie ochrony na współmałżonków czy partnerów życiowych, jak i spadkobierców ubezpieczonego. Umową ubezpieczenia można też objąć podmioty zależne przedsiębiorstwa.

W tych przypadkach polisa D&O może nie zadziałać

Jak w przypadku każdej polisy ubezpieczeniowej, istnieje też szereg sytuacji, w których ubezpieczyciel może odmówić pomocy w ramach ubezpieczenia. Poza wspomnianym już wyłączeniem z ochrony skutków umyślnego przestępstwa lub naruszenia prawa, polisa nie zadziała również wobec zdarzeń i okoliczności sprzed rozpoczęcia obowiązywania umowy, co do których ubezpieczony miał podejrzenie, że będę skutkować roszczeniami. To jedna z podstawowych cech ubezpieczeń – dotyczą zdarzeń przyszłych i niepewnych.

Polecamy serwis: Ubezpieczenia