Czym jest odpowiedzialność odszkodowawcza?
Odpowiedzialność odszkodowawcza jest tym rodzajem odpowiedzialności cywilnej, który może zaistnieć w przypadku powstania szkód majątkowych w wyniku zachowań, które są negatywnie ocenione przez prawo. Zachowania te mogę mieć dwojakie źródło. Z jednej strony możemy mówić o zachowaniach sprzecznych z prawem (np. przestępstwo) lub zasadami współżycia społecznego (niezgodne z powszechnymi obyczajami). W takiej sytuacji mamy do czynienia z tzw. odpowiedzialnością deliktową. Z drugiej strony odpowiedzialność odszkodowawcza może zaistnieć w sytuacji, w której szkoda powstanie wskutek zachowania sprzecznego z tym, do którego dana osoba zobowiązała się. W takiej sytuacji mamy do czynienia z tzw. odpowiedzialnością kontraktową.
Przez zachowanie należy rozumieć zarówno działanie, jak i zaniechanie winnego podmiotu. W tym drugim przypadku odpowiedzialność może zaistnieć jeżeli winny miał obowiązek podjąć działanie.
Zobacz serwis: Ubezpieczenia
Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej - szkoda
Jak zostało to już stwierdzone powyżej odpowiedzialność odszkodowawcza zachodzi w sytuacji zaistnienia szkód w majątku. Jest to właśnie pierwsza przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej. Aby dane roszczenie odszkodowawcze było możliwe do zasądzenia niezbędne jest wykazanie szkody majątkowej, która może przybrać dwie postaci. Szkoda rzeczywista, czyli taka, która powstała w aktualnym majątku poszkodowanego.
W wyniku wypadku samochodowego, który nastąpił z winy A, samochód B warty przed wypadkiem 50 tys. zł został kompletnie zniszczony. Wartość samochodu to szkoda rzeczywista.
Drugim rodzajem szkody jest szkoda utraconych korzyści. Ten drugi rodzaj szkody ma charakter czysto hipotetyczny. Szkodą, która może być kompensowana w ramach odpowiedzialności odszkodowawczej jest również szkoda za korzyści, które poszkodowany mógłby odnieść gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Jeżeli B używał swój samochód do zarobkowania, to utracone zarobki spowodowane całkowitym zniszczeniem pojazdu będą stanowić szkodę w rozumieniu prawnym.
Obliczanie szkody następuje poprzez porównanie aktualnego stanu majątkowego (po zdarzeniu, które powoduje powstanie odpowiedzialności) z majątkiem hipotetycznym, który istniałby gdyby szkoda nie zaistniała.
Zobacz: Kiedy powstaje odpowiedzialność odszkodowawcza? (cz. 2)