Kiedy funkcjonariusz poniesie odpowiedzialność?
Zasady dotyczące odpowiedzialności urzędnika, czy też szerzej funkcjonariusza publicznego zostały zawarte w ustawie z 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa. Zgodnie z art. 5 tejże ustawy, która 17 maja 2011 r. weszła w życie, funkcjonariusz publiczny poniesie odpowiedzialność majątkową tylko wtedy, gdy zaistnieją łącznie następujące przesłanki:
- na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub na mocy ugody zostało wypłacone przez podmiot odpowiedzialny odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa;
- rażące naruszenie prawa, o którym mowa w pkt 1, zostało spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza publicznego;
- rażące naruszenie prawa, o którym mowa w pkt 1, zostało stwierdzone zgodnie z art. 6.
Aby funkcjonariusz publiczny został pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej musi zaistnieć szkoda oraz obowiązek jej kompensacji leżący po stronie odpowiedzialnego organu, stwierdzony prawomocnym orzeczeniem lub na podstawie ugody. Ponadto szkoda musi być spowodowana rażącym naruszeniem prawa, które zostało spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem konkretnego funkcjonariusza.
Zobacz: Do jakiej sumy urzędnicy będą ponosić odpowiedzialność?
Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa
Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa jest możliwe w sytuacjach określonych w art. 6 ustawy. Jednym z przypadków, kiedy przesłanka ta jest ziszczona jest stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej na podstawie tego, iż została ona wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa (art. 156 pkt. 2 Kodeksu postępowania administracyjnego).
Podstawy do wszczęcia postępowania będą zachodzić także w sytuacji, gdy szkoda została wyrządzona przez zawinione działanie lub zaniechanie organu podatkowego za pomocą decyzji uznanej za nieważną w związku z brakiem podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa (art. 247 ust. 1 pkt 2 i 3 Ordynacji podatkowej).
Stwierdzenie nieważności decyzji z tych powodów może nastąpić również w ramach postępowania przed sądami administracyjnymi.
Zobacz serwis: Postępowanie sądowoadministracyjne