Władza rodzicielska

Niedawno w jednym ze znanych polskich seriali pojawił się dość ciekawy wątek. Kobieta, wskutek splotu niefortunnych zdarzeń, sprawowała opiekę nad swoim synem będąc w stanie nietrzeźwości. Jeden z mężczyzn, który był tego świadkiem wezwał Policję. Od tego momentu zaczęły się dla tej kobiety problemy związane z próbą odebrania jej władzy rodzicielskiej przez Sąd opiekuńczy. Czy taki scenariusz jest możliwy w realnym życiu? Niestety tak, ale będzie to zależeć od kilku czynników.

Ulga na dzieci a alimenty. Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji potwierdziła możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej w całości przez matkę trójki małoletnich dzieci, w stosunku do których sprawuje ona władzę rodzicielską oraz faktyczną pieczę nad nimi, ich potrzebami i wychowaniem.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) potwierdziła, że matka może rozliczyć ulgę prorodzinną w PIT-37 na każde z dzieci w całości, tj. 100% za wszystkie miesiące roku 2022. Stan faktyczny, w którym matka jest głównym opiekunem dzieci, pełni wszystkie obowiązki związane z ich wychowaniem i zapewnia im potrzeby, uzasadnia takie rozliczenie.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) wydała interpretację dotyczącą prawa do ulgi prorodzinnej dla samotnie wychowującego rodzica. Według KIS, jeśli tylko jeden z rodziców faktycznie wykonuje władzę rodzicielską, to tylko temu rodzicowi przysługuje prawo do pełnej ulgi prorodzinnej.

Przyjęty przez rząd projekt nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego dostosowuje polskie prawo m.in. do unijnego rozporządzenia dotyczącego jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich. Chodzi też m.in. o sprawy związane z uprowadzeniem dziecka za granicę.

Chwilowo lub na kilka godzin – to bez znaczenia. Pozostawienie dziecka samego w domu może rodzić konsekwencje prawne.

Artykuł 109 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej KRO) stanowi szczególny przykład możliwości przełamania przez sąd opiekuńczy zasady autonomii rodziny. Jeżeli bowiem dobro dziecka jest zagrożone, przepis ten daje sądowi opiekuńczemu możliwość wydania „odpowiednich zarządzeń”.

Jakie są prawa matki względem dziecka? Komu sąd przyznaje opiekę nad dzieckiem po rozwodzie? Jakie są prawa mamy w konkubinacie?

Władzę rodzicielską stanowi katalog uprawnień i obowiązków rodziców względem dziecka. Katalog ten obejmuje wychowanie dziecka, reprezentowanie go oraz sprawowanie opieki nad nim i jego majątkiem.

ETPCz wydał wyrok w sprawie Strand Lobben i Inni przeciwko Norwegii, stwierdzając naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Odebranie władzy rodzicielskiej i zezwolenie rodzinie zastępczej na adopcję nastąpiło z licznymi błędami.

Czy na wyjazd dziecka za granicę potrzeba jest zgoda drugiego rodzica? Co z wyrobieniem paszportu lub dowodu osobistego dla dziecka?

Ugoda w rodzinnym postępowaniu informacyjnym przede wszystkim ureguluje kwestie dotyczące wspólnych dzieci rozwodzących się małżonków. Jakie elementy będzie zawierała?

Władza rodzicielska przysługuje obu rodzicom, jednak sąd z ważnych powodów może orzec o jej zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu wobec jednego lub obojga rodziców. Sąd rodzinny może pozostawić władzę obojgu rodzicom wówczas, gdy przedstawili oni zgodne z dobrem małoletniego, porozumienie dotyczące sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim i utrzymywaniu z nim kontaktów oraz gdy istnieje pozytywna prognoza co do współdziałania przez rodziców małoletniego, w sprawach dotyczących dziecka, w przyszłości.

Od 27 sierpnia 2018 r. obowiązują nowe przepisy, dotyczące rozpatrywania wniosku o wydanie dziecka z Polski. Sprawy takie trafią do wyspecjalizowanych sędziów.

Rodzinne postępowanie informacyjne ma przeciwdziałać pochopnemu podejmowaniu decyzji o rozwodzie i pomóc małżonkom w podjęciu kluczowych decyzji związanych z opieką nad dziećmi. Jakie rozwiązania przewiduje projekt Ministerstwa Sprawiedliwości?

Nie trzeba chyba tłumaczyć jak ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka oraz budowania i podtrzymywania więzi emocjonalnych jest jego osobisty kontakt z każdym rodzicem. Dlatego też utrzymywanie kontaktów rodziców z dziećmi jest nie tylko ich prawem, lecz również obowiązkiem wynikającym z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Tylko adwokat lub radca prawny zostanie kuratorem dziecka w sprawach, w których niemożliwa jest reprezentacja przez rodzica. Od zasady tej przewidziano kilka wyjątków.

Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak widzi potrzebę kompleksowych zmian w polskim prawie rodzinnym. Zapowiedział, że propozycję przedstawi parlamentowi, prezydentowi i rządowi jeszcze w tym roku.

Przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt ustawy reformuje postępowanie z wnioskami o przekazanie dziecka za granicę. Projekt pozwala także reagować w przypadkach odebrania za granicą dziecka polskiemu obywatelowi lub zagrożenia dobra dziecka.

Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Tym samym, sąd w wyroku rozwodowym może wskazać, czy któryś z małżonków ponosi wyłączną winę za rozkład pożycia małżeńskiego, bądź też może ustalić, że winę ponosi każdy z małżonków.

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na dziecko. W roku 2017 podobnie jak w poprzednich latach, kwota tego świadczenia ponownie wzrośnie, dlatego też warto poznać drogę do uzyskania zasiłku.

Rzecznik Praw Dziecka sprawdził ile dzieci przebywa niezgodnie z przepisami prawa w pieczy zastępczej. Liczby są przerażające. Brakuje rodzin zastępczych, a sądy rodzinne wskazują wprost, w której placówce dziecko ma się znaleźć.

Zaczęły się wakacje, a co za tym idzie rodzinne wyjazdy. Niewiele osób po rozwodzie zdaje sobie sprawę, jak ważnym jest załatwienie oświadczenia od ojca/matki przy wyjeździe dziecka z jednym z nich do kraju spoza Unii Europejskiej.

Sejm rozpatrzy dwa ważne projekty dotyczące interesów dziecka oraz rodziców. Pierwszy z nich ma zwiększyć skuteczność dochodzenia interesów dziecka poprzez ustanowienie kuratora procesowego będącego adwokatem, radcą prawnym czy też przedstawicielem organizacji pozarządowej posiadającym wyższe wykształcenie prawnicze. W praktyce kwestia ta budziła wiele wątpliwości, albowiem do ochrony interesów dziecka ustanawiano osoby przypadkowe, bez odpowiedniego merytorycznego przygotowania, np. pracowników sądu. Drugi z projektów zakłada wyeliminowanie obowiązku ograniczenia przez sąd władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców w przypadku, gdy nie potrafią się porozumieć co do sposobu opieki nad dzieckiem. Najczęściej władza rodzicielska ograniczana była ojcom, natomiast projekt ustawy ma na celu wyrównanie szans obojgu rodzicom.