Wadium

Wadium to powszechne narzędzie, wykorzystywane w przetargach i znane wielu przedsiębiorcom. W kwietniu 2024 r. na zlecenie UNIQA zostało przeprowadzone badanie* wśród mikro i małych przedsiębiorstw, świadczących usługi budowlane na rzecz podmiotów prawnych. Według badania aż 71 proc. z tych firm, biorąc udział w przetargach, spotkało się z koniecznością wniesienia wadium. 

Wniesienie wadium wyrażonego w pieniądzu z pominięciem bezgotówkowego sposobu, jakim jest przelew na rachunek bankowy zamawiającego, należy uznać za nieprawidłowe wniesienie wadium, co winno skutkować odrzuceniem oferty.

W urzędzie miasta prowadzimy postępowanie w sprawie zamówienia publicznego. Wezwaliśmy wykonawcę (7 dni) z ofertą o najwyższej ocenie do złożenia brakującego dokumentu potwierdzającego okoliczności z art. 25 ust. 1 upzp (spełnienie warunków usługi określonych przez zamawiającego). Wezwanie pozostało bez odpowiedzi, a wykonawca po terminie oświadczył (drogą mailową), że się wycofuje. Czy w tej sytuacji należy zwrócić wadium, czy wysłać ponownie wezwanie?

Powiat posiada oprocentowane rachunki bankowe, na których przechowywane są wadia oraz zabezpieczenia należytego wykonania umów. Konto wadium jest jedno, natomiast konta zabezpieczeń są otwierane na każdego z kontrahentów. W związku z faktem, że kwoty na kontach znajdują się przez kilka miesięcy, powstaje problem naliczania odsetek od już naliczonych odsetek. Odsetki od wadium oraz odsetki od zabezpieczenia należytego wykonania umowy naliczane są od dnia wpłaty do dnia poprzedzającego zwrot. Wyliczone w ten konkretny sposób odsetki zwracane są kontrahentom.

Jednym z zagadnień wywołujących kontrowersje w sferze zamówień publicznych jest zatrzymanie wadium wykonawcy, który nie uzupełni dokumentów, do czego został wezwany przez zamawiającego. W tej sprawie wypowiedział się w niedawno także Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 27/17). Wprawdzie uchwała ta dotyczyła stanu prawnego sprzed ubiegłorocznej „dużej” nowelizacji przepisów Pzp, stanowi jednak istotny element w dyskusji nad tym zagadnieniem.

Zgodnie z treścią art. 182 ust. 6 ustawy pzp skorzystanie ze środka ochrony prawnej jakim jest odwołanie po upływie terminu składania ofert skutkuje zawieszeniem biegu terminu związania ofertą do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez KIO. Zawieszenie to odbywa się więc z mocy prawa jako następstwo skorzystania z odwołania.

Aby wykonawca uniknął zarzutu niewniesienia wadium i wykluczenia na tej podstawie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, należy pamiętać, że wadium musi zostać prawidłowo wniesione nie tylko w przypadku, gdy dotyczy całego zamówienia, ale też wtedy, gdy ma zabezpieczać poszczególne jego części – w sytuacji gdy zamawiający dopuścił składanie ofert częściowych.

Odbiurokratyzowanie postępowań przy zamówieniach o wartości poniżej 14 000 euro ma charakter formalny. Dotyczy braku obowiązku spełniania wymogów związanych z prowadzeniem procedur przetargowych i innych trybów (niekonkurencyjnych), powoływania komisji przetargowej, prowadzenia dokumentacji czy też stosowania odpowiednich formularzy.

Nowym rozwiązaniem w systemie zamówień publicznych jest możliwość wypłacania wykonawcom zaliczek na wykonanie zamówienia publicznego. Wprowadzenie do systemu zamówień publicznych możliwości zaliczkowania ponoszonych przez wykonawców wydatków ma się przyczynić do sprawniejszej realizacji zadań i samej umowy w sprawie o udzielenie zamówienia publicznego.

Jak zaksięgować w państwowym zakładzie budżetowym zatrzymane wadium oraz w jakim paragrafie przychodów je ująć? Czy zatrzymane wadium należy przekazać na rachunek dochodów budżetu państwa?