Umowa o dzieło

Rząd chce opóźnić wprowadzenie ozusowania umów cywilnoprawnych (ZUS od umów o dzieło i zlecenia). Reforma ta, wynikająca z przyjętego Krajowego Planu Odbudowy, będzie skutkowała obniżeniem pensji netto dla części Polaków i zwiększeniem kosztów pracy dla pracodawców. Na początku 2025 roku rząd ma przedstawić trzy propozycje alternatywnych "kamieni milowych", które mogłyby zastąpić oskładkowanie umów.

„Ostatni bastion” nieoskładkowany przez ZUS, czyli umowy o dzieło, mają zostać objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, tj. ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i wypadkowym oraz dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Jedyny wyjątek od powyższej zasady ma dotyczyć umów zawieranych przez studentów albo uczniów poniżej 26 roku życia. 

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” (czyli tzw. „babciowe”), to jedno z trzech świadczeń do wyboru, które od 1 października 2024 r., w ramach programu „Aktywny rodzic”, będą mogli pobierać aktywni zawodowo rodzice. Okazuje się jednak, że pomimo, iż świadczenie to dedykowane jest rodzicom pracującym i jego nadrzędnym celem jest ułatwienie godzenia aktywności zawodowej z rodzicielstwem – w rzeczywistości, nie wszyscy rodzice pracujący je otrzymają. 

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Oskładkowanie umów o dzieło - MRPiPS ma już gotowy projekt nowelizacji dwóch ustaw. Po wprowadzeniu zmian dochody freelancerów obniżą się o ⅓. Będzie też mniej osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Jak pełne oskładkowanie umów cywilnoprawnych wpłynie na biznes i rynek pracy w Polsce?

Ile jest umów o dzieło? ZUS przekazał dane z rejestru umów. Wynika z nich, że w latach 2021–2023 do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych trafiło ponad 3,5 mln formularzy RUD, na których zgłoszono ponad 5 mln umów o dzieło. Z danych ZUS wynika też, że liczba unikalnych wykonawców umów o dzieło w poszczególnych latach nieznacznie rosła.

Uwaga: trwają kontrole ZUS co do umów o dzieło. ZUS ewidencjonuje takie umowy. Dlaczego? Ponieważ ZUS jak i PIP chcą przeciwdziałać zatrudnianiu w formie cywilnoprawnej (zlecenie czy dzieło) w miejsce umów o pracę. Na płatnikach składek ciąży obowiązek zgłaszania do ZUS umów o dzieło zawieranych od 1 stycznia 2021 r. Od momentu zawarcia umowy o dzieło masz 7 dni na poinformowanie o tym fakcie ZUS.

ZUS informuje, że w 2023 r. złożono do ZUS-u więcej formularzy RUD niż rok wcześniej, ale odnotowano nieznaczny spadek zawieranych umów o dzieło zarówno w stosunku do 2022 r. jak i 2021 r.

Czy można pracować lub działać na własny rachunek unikając zabójczo wysokich składek na ubezpieczenie społeczne do ZUS, a niekiedy nawet korzystając już teraz z podwojonej kwoty wolnej od podatku? Można – na wszystko są legalne sposoby, jeśli potrafi się umiejętnie wykorzystać przepisy.

Co odróżnia umowę o dzieło od umowy zlecenia bądź umowy o świadczenie usług? Czy decydujące znaczenie ma nazwa umowy? Czy umowę o dzieło trzeba zgłaszać do ZUS i opłacać od niej składki na ubezpieczenie społeczne? Kiedy ZUS może zakwestionować umowę o dzieło?

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) uznała, że spółka prawidłowo potrącała podatek PIT od wynagrodzeń wypłaconych na podstawie umów o dzieło, gdyż umowy nie stanowiły części działalności gospodarczej odbiorców wynagrodzenia, lecz były traktowane jako indywidualne usługi.

Współczesny rynek pracy jest w stałym ruchu, podlegając ewolucji pod wpływem zmieniających się potrzeb pracodawców i pracowników oraz postępującej globalizacji. W tym dynamicznym kontekście umowy o pracę stały się przedmiotem ciągłych przekształceń, przynosząc ze sobą nowe wyzwania i możliwości zarówno dla pracowników, jak i dla pracodawców. 

W pierwszy półroczu 2023 r. – stanowili oni 52,81 proc. wykonawców. Co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku 30-39 lat – 56,2 tys. Prawie 2 tys. umów podpisali wykonawcy w wieku 80 i więcej lat. Umowy o dzieło zawierane są najczęściej na jeden oraz osiem dni. 

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) potwierdził, że przychód osiągany przez podatnika w 2023 r. z tytułu umowy o dzieło wykonywanej w Niemczech podlega opodatkowaniu tylko w Polsce zgodnie z art. 14 ust. 1 umowy polsko-niemieckiej. 

Objęcie ZUS-em umów zlecenie i umów o dzieło było jednym z tzw. kamieni milowych wyznaczonych przez UE jako warunek dla odblokowania KPO. Rząd zapowiedział, że się zastosuje do unijnych zaleceń jednak na deklaracjach póki co się skończyło. Gazeta Prawna z 3 kwietnia podaje, że „Rząd wstrzymuje się z ozusowaniem zleceń”.

Ile ZUS zarejestrował umów o dzieło w 2022 roku? Są one najczęściej zgłaszane przez płatników składek, którzy prowadzą działalność naukową i techniczną oraz w zakresie informacji i komunikacji. Wykonawcami takich umów są w większości mężczyźni w wieku od 30 do 39 lat - wynika z raportu ZUS.

Potrzebuję przez kilka miesięcy dorywczej pomocy do zaksięgowania kilku spółek. Znalazłam potencjalną kandydatkę, która chciałaby wykonywać te zadania zdalnie, w czasie przez siebie wybranym, na podstawie umowy o dzieło. Dzieło miałoby polegać na zaksięgowaniu kilku spółek, opisane zostałoby w sposób wskazujący na to, że celem stron jest osiągnięcie określonych rezultatów, czyli sporządzenie określonych deklaracji czy rejestrów, sprawozdań finansowych itp. Czy zawarcie takiej umowy byłoby możliwe w tej sytuacji, czy też istnieje bardzo duże ryzyko, że taki sposób świadczenia usługi zostałby uznany za umowę zlecenia?