Nie samo posiadanie władzy rodzicielskiej wobec dziecka, ale faktyczne jej wykonywanie przez rodziców jest okolicznością, która umożliwia im odliczenie ulgi na dzieci. Wobec czego, rodzicom, którzy nie zajmują się dzieckiem i nie wykonują obowiązku alimentacyjnego, co należy rozumieć jako niewykonywanie władzy rodzicielskiej, ulga na dzieci nie przysługuje.
Ulga prorodzinna, zwana powszechnie ulgą "na dziecko" jest najpopularniejszą ulgą w PIT. Resort finansów ocenia, że korzysta z niej blisko 4,5 mln podatników PIT. Warto wiedzieć, że z ulgi mogą korzystać także rodzice po rozwodzie, a także podatnicy, których kwota podatku jest niższa niż wysokość ulgi. W tym ostatnim przypadku o kwocie zwrotu decydują zapłacone składki ZUS i składki zdrowotne.
Jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji. Wskazane jest zatem porozumienie w tym względzie, co oznacza, że rodzice powinni wspólnie uzgodnić proporcje i sposób odliczania okresów wykonywania przez nich władzy rodzicielskiej, które będą stanowiły podstawę do skorzystania z ulgi prorodzinnej.
Czy rodzic, który w całości łoży na utrzymanie pełnoletniego syna, mieszka z nim, dba o jego wszystkie potrzeby (od naukowych po zdrowotne), w skrócie dba o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka może rozliczyć podatek na preferencyjnych zasadach jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, o której mowa w art. 6 ust. 4 ustawie o podatku dochodowym? Jakie znaczenie mają tutaj dochody syna? Co jeśli drugi rodzic wciąż ma prawa rodzicielskie, ale nie ingeruje w wychowanie dziecka?
Praca dziecka, nawet ta wakacyjna, krótkookresowa może pozbawić rodziców korzyści podatkowych. Rodzice, którzy mają zamiar skorzystać z ulgi na dziecko lub wspólnego opodatkowania z samotnie wychowywanym dzieckiem muszą sprawdzić, czy zarobki ich pełnoletnich (do ukończenia 25 lat), uczących się dzieci nie przekroczyły kwoty 3089 zł netto w skali roku. Zdaniem sądów administracyjnych ustalając, czy przekroczony został ten limit trzeba od dochodów dziecka odjąć koszty uzyskania przychodów, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne i inne dopuszczalne odliczenia od dochodu.
Gdy obydwoje rozwiedzeni rodzice wykonywali władzę rodzicielską (nawet jeżeli wykonywanie władzy zostało ograniczone) przez cały rok, ulga przysługuje każdemu z rodziców w proporcjach przez nich ustalonych. Przy czym łączna kwota odliczeń, dokonanych przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczeń przysługujących względem danego dziecka. Natomiast, jeżeli rodzice takich proporcji nie ustalili, to należy przyjąć, że ulga przysługuje każdemu z nich w częściach równych.
