świadczenie pielęgnacyjne

Miało być tak. Osoba niepełnosprawna otrzymuje świadczenie wspierające w wysokości np. 30 000 zł. Za okres np. 10 miesięcy. Po otrzymaniu tych pieniędzy opiekun osoby niepełnosprawnej oddaje (do MOPS) równoważne 30 000 zł (świadczenie pielęgnacyjne). Chodziło o to, aby w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego, rodzina osoby niepełnosprawnej (najczęściej stopień znaczny) miała środki na utrzymanie osoby niepełnosprawnej. Finansować to miało świadczenie pielęgnacyjne, które następnie (jako pewien kredyt społeczny) trzeba zwrócić do MOPS. Taki miał być model rozliczenia między świadczeniem wspierającym a pielęgnacyjnym. W praktyce nie mamy z obu stron po 30 000 zł. Dla 2024 r. za okres 10 miesięcy otrzymywało się 29 880 zł świadczenia pielęgnacyjnego (miesięcznie 2988 zł), a maksymalna wysokość świadczenia wspierającego to za 10 miesięcy 39 180 zł (miesięcznie 3918 zł). W zależności od tempa przyznawania świadczenia wspierającego można było tak rozliczać okresy 5 miesięcy jak i np. 14 miesięcy.

W dniu 21 marca 2025 r. Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wydał nowe zalecenia dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które w przypadku udokumentowanej diagnozy jednej ze 150 chorób lub Zespołu Downa, zobowiązują je do wydawania orzeczeń o niepełnosprawności, w których obligatoryjnie powinny być „przyznawane” pkt 7 i 8 w ramach wskazań zawartych w tych orzeczeniach, a orzeczenia powinny być wydawane na maksymalny dopuszczalny okres, czyli do ukończenia przez dziecko 16 roku życia. Wytyczne te, powinny położyć kres niejednolitej praktyce zespołów orzeczniczych, które na te same schorzenia niejednokrotnie – w jednych przypadkach ustalały wskazania z pkt 7 i 8, a w innych – odmawiały „przyznania” ww. punktów, tym samym pozbawiając rodziców i opiekunów niepełnosprawnych dzieci prawa do istotnego dla nich wsparcia finansowego.

Orzeczenie o niepełnosprawności jest kluczowym dokumentem uprawniającym do wielu ulg i świadczeń. Czy mogą je uzyskać również osoby, chorujące na cukrzycę? To temat dość obszerny i w praktyce trudny. W artykule zebraliśmy najważniejsze informacje.

Sądy administracyjne bronią staruszków pozbawionych świadczenia pielęgnacyjnego. MOPS ignorują korzystny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. Wszyscy już wiedzą, że jak się ignoruje wyrok TK, to zapewne przez neosędziów. W 2014 r. nie było jednak tego problemu. Więc gminy nie mogą twierdzić, że nie wykonując tego wyroku z uwagi na obecny spór polityczny wobec TK. Postępowanie urzędników jest niezrozumiałe biorąc pod uwagę stanowisko WSA i NSA - sędziowie w dziesiątkach wyroków uznają moc wyroku TK z 2014 r. 

Mąż zachorował na chorobę, na którą umiera się statystycznie po 3-5 latach. Żona zajmowała się dziećmi. Od 20 lat nie pracowała. Choroba zaskoczyła rodzinę. MOPS nie chciał przyznać świadczenia pielęgnacyjnego bo nie było elementu rezygnacji z pracy przez kobietę. To seryjnie wadliwe interpretowanie przepisów przez MOPS. Nawet osoba bezrobotna od 20 lat mogła otrzymać świadczenie pielęgnacyjne (stare). O ile wyraziła gotowość do pracy i wykazała, że przeszkodą w podjęciu pracy jest kalectwo (niepełnosprawność znaczna) ojca albo matki.

Luka polega na utracie przez opiekuna osoby niepełnosprawnej ubezpieczenia zdrowotnego oraz składek emerytalnych za okres od pół roku do roku (w zależności jak bardzo jest opóźniona wypłata świadczenia wspierającego). Utrata odbywa się wstecznie. Np. w grudniu 2024 r. opiekun dowiedział się, że nie ma ubezpieczenia od stycznia 2024 r. Co jeżeli w tym okresie leżał w szpitalu i przeszedł operację w lipcu 2024 r. (sądził, że ma ubezpieczenie)? Czy szpital będzie domagał się pieniędzy za leczenie bez ubezpieczenia?

Artykuł dotyczy sytuacji, gdy WZON stwierdza, że nie ma niepełnosprawności, a wcześniej była (i było świadczenie pielęgnacyjne. Luka w przepisach polega na tym, że nie wiemy, czy MOPS słusznie kończą wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego (stare świadczenie) w momencie niekorzystnej decyzji WZON (wojewódzki zespół ds orzekania o niepełnosprawności). Czy jednak MOPS powinny poczekać na wyrok sądu w tej sprawie. Niepewność prawa jest niszcząca dla rodzin osób niepełnosprawnych. Jeżeli MOPS wstrzyma wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego od razu po decyzji WZON, to rodzina osoby niepełnosprawnej traci dochód w postaci 3287 zł (miesięcznie). Jeżeli tych wypłat nie będzie dopiero od wyroku sądu, to rodzina ta będzie miała kłopot z koniecznością zwrotu np. rocznego świadczenia pielęgnacyjnego 39 444 zł (12 miesięcy x 3287 zł) do MOPS.

Od 1 stycznia 2024 r. zmieniono art. 17 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, zmniejszając katalog świadczeń pobieranych przez osobę sprawującą opiekę, które wykluczają jednoczesne pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach. Nadal jednak świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Jak zatem postąpić, aby korzystnie zamienić specjalny zasiłek opiekuńczy na świadczenie pielęgnacyjne?

Od 1 stycznia 2025 r., wzrosła kwota świadczenia pielęgnacyjnego – bo o nim mowa – które przysługuje aktualnie w kwocie 3 287 zł miesięcznie. O świadczenie to, mogą ubiegać się rodzice lub opiekunowie niepełnosprawnego dziecka, którzy nie muszą przy tym rezygnować z własnej aktywności zawodowej, bowiem – w ubiegłym roku, zostały zniesione wszelkie ograniczenia w tym zakresie (w tym również w zakresie osiąganych przez rodziców lub opiekunów dziecka dochodów). W przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności – warunkiem otrzymania świadczenia, jest odpowiednia adnotacja w pkt 7 i 8 ww. orzeczenia, której skład orzekający, powinien dokonywać w przypadku określonych stanów chorobowych dziecka.

Sąd porównał opiekę nad staruszkiem do opieki nad dzieckiem. To, że dziecko może wykonać samodzielnie niektóre czynności, nie oznacza, że matka może zostawić dziecko bez opieki. Podobnie jest z opieką nad nieporadną, starszą osobą. Nikt nie kwestionuje obowiązku stałej obecności matki przy małym dziecku, które umie sobie zawiązać buty, skorzystać z toalety, ubrać się, zrobić samodzielnie herbatę. Tymczasem gminy kwestionują konieczność stałej opieki nad niedołężnym staruszkiem poprzez wykazanie, że staruszek 86 lata może sam zrobić te wszystkie czynności. Nie wymaga więc pomocy uzasadniającej świadczenie.

Dożywotnia niepełnosprawność dla osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny). Pomimo to MOPS pozbawił świadczenia pielęgnacyjnego opiekuna (Pani Anna opiekuje się ojcem). To naprawdę się zdarzyło. To historia naszej czytelniczki. O czasowo przyznanym świadczeniu pielęgnacyjnym 2119 zł (2022 r.), 2458 zł (2023 r.) i 2988 zł (2024 r.). SKO uratował sytuację.

Tyle gminę kosztuje trzy lata upierania się przy odmowie uznania stałej opieki nad staruszkiem 86 lat. Około 55 000 zł (niestety bez prawa do odsetek ustawowych). Procesy przed WSA i NSA trwały tak długo, że skumulowała się znaczna kwota zaległego świadczenia pielęgnacyjnego. MOPS i SKO uznały, że staruszek nie wymaga opieki (stałej) bo potrafi przejść z pokoju do pokoju. I da radę zrobić sobie herbatę. NSA miał inne zdanie.

Wartość pomocy dla rodziny z dwójką dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności 2988 zł + 2988 zł = 5 976 zł. Pomoc ta w 2025 r. wyniesie 3287 zł +3287 zł = 6574 zł. Różnica między 2025 r. i 2024 r. wynosi 598 zł. I wynika z podwyżki świadczenia pielęgnacyjnego o 10%.

Z uwagi na trudną sytuację budżetową (straty powodziowe zwiększyły trudności) tylko osoby mające świadczenia waloryzowane automatycznie (bez decyzji polityków) zyskają w 2025 r. Liderem korzyści jest świadczenie pielęgnacyjne, które zyskało na ogromnej podwyżce pensji minimalnej (10%!). Przegrani to zasiłek pielęgnacyjny (0 zł podwyżki), zasiłek rodzinny (0 zł podwyżki). Najnowszym przegranym jest chyba bon senioralny (2150 zł). To nowe świadczenie zawiera zapisy wykluczające jego otrzymanie, gdy opiekun emeryta ma przyznane świadczenie pielęgnacyjne.

Bon senioralny to nowe świadczenie dla emerytów i rencistów (od 1 stycznia 2026 r.). Jego wartość to (na dziś) 2150 zł (miesięcznie). Beneficjent nie otrzyma jednak tych pieniędzy "do ręki". Jego korzyść to do 50 godzin opieki przez osobę trzecią. Brak wypłaty gotówkowej to dla wielu wada tego świadczenia. Dodatkowo jest szereg wyłączeń - nie otrzyma bonu senioralnego emeryt albo rencista otrzymujący jedno z wymienionych w artykule świadczeń. Wyłączenia dotyczą też opiekuna (tu chodzi głównie o świadczenie pielęgnacyjne).

Zasiłek pielęgnacyjny i zasiłek rodzinny - w 2025 r. nie będzie tu podwyżki. Np. zasiłek pielęgnacyjny. Kwota jak była 215,84 zł (2019 r. - 2024 r.), tak w 2025 r. będzie 215,84 zł. Za to świadczenie pielęgnacyjne wzrasta aż o 10% do wartości 3287 zł. Jest to o 299 zł (i wspomniane 10%) więcej niż w 2024 r.

O co chodzi w wyroku omówionym w artykule? Sąd wskazał datę, od której liczy się okresy wyznaczone dla świadczenia pielęgnacyjnego. Potrzebujesz ich po to, aby np. mieć odpowiedni okres podlegania ubezpieczeniom (opiekun ma pokrywane koszty składek). Były do wyboru dwie daty: 16 maja (decyzja przyznająca świadczenie pielęgnacyjne) i 2 lutego (od tej daty wstecznie pierwsze płatności). 16 maja oznaczał za krótki okres podlegania ubezpieczeniom dla otrzymania zasiłku dla bezrobotnych. 2 lutego dawał zasiłek. Sąd wskazał 2 lutego 2023 r. 

Mam dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności, co dalej? Takie pytanie często zadają sobie rodzice, szukając informacji o przysługujących im świadczeniach i zasiłkach. W artykule prezentujemy kilka najpopularniejszych form wsparcia, a także najistotniejsze warunki, jakie trzeba spełnić.

Świadczenie wspierające to nowe rozwiązanie, które pojawiło się na początku 2024 r. Ta forma wsparcia dedykowana jest dorosłym osobom niepełnosprawnym. Jednocześnie nowe przepisy znacznie zmodyfikowały zasady przyznawania innych świadczeń takich jak świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna.

Przepisy, które obowiązują od 1 stycznia 2024 r. wykluczają prawo opiekuna osoby niepełnosprawnej do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego w tym samym czasie, gdy osoba z niepełnosprawnościami pobiera własne świadczenie wspierające. Czy będą zmiany w ustawie o świadczeniu wspierającym? Co z opiekunami osób z niepełnosprawnościami, którzy utracą świadczenie pielęgnacyjne? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedziało na kilka ważnych pytań.

Czy opiekun, który ma ustalone prawo do emerytury lub renty może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne? Jakie są aktualne przepisy? Ile aktualnie wynosi świadczenie pielęgnacyjne?

Rząd zapowiada nowelizację ustawy o świadczeniu wspierającym i pomoc opiekunom osób niepełnosprawnych, którzy stracą świadczenie Pielęgnacyjne. Rząd wprowadzi rozwiązania pomagające w znalezieniu pracy. Rząd planuje wydać na te cele około 100 mln zł.

Świadczenie pielęgnacyjne jest jednym ze świadczeń opiekuńczych określonych w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Komu przysługuje po ostatnich zmianach?

Rząd opublikował projekt formularza, który należy wypełnić, aby otrzymać w 2024 r. świadczenie wspierające. 

Ministerstwo Rodziny wyjaśniło sytuację opiekuna osoby niepełnosprawnej także po wygaśnięciu w 2024 r. orzeczenia o niepełnosprawności. Ministerstwo odpowiedziało na poniższe, tak ważne pytanie: