świadczenie pielęgnacyjne

Zapadł bardzo ważny wyrok sądu administracyjnego (WSA), z którego wynika, że opiekunka albo opiekun osoby niepełnosprawnej wcale nie musi oddawać świadczenia pielęgnacyjnego do MOPS w związku ze świadczeniem wspierającym (dla osoby niepełnosprawnej). Wydawałoby się, że wszystko jasne – jest świadczenie wspierające dla osoby niepełnosprawnej więc zwracamy świadczenie pielęgnacyjne. Bo są to świadczenia konkurencyjne - albo jedno albo drugie. Ale nie. Sąd stwierdził:

Stan funkcjonowania matki wg skali Dorothy Barthel to 40 pkt. Nie można z tego wnioskować, że wykonywanie prostych czynności pielęgnacyjnych przez osobę niepełnosprawną wyklucza świadczenie pielęgnacyjne. Osoba niepełnosprawna mogła sama zjeść (na łóżku) śniadanie, umyć sobie sama zęby i twarz. Ale tylko na łóżku. Sama do łazienki czy po schodach przejść nie mogła. Ostatecznie NSA przyznał świadczenie pielęgnacyjne 2988 zł.

Nie wiadomo dlaczego rodzaj świadczeń jest zależny od wieku nabycia niepełnosprawności. Piotr o kulach od 17. roku życia, to np. renta socjalna (albo stare świadczenie pielęgnacyjne ewentualnie przejście na nowe świadczenie wspierające). Paweł o kulach od 30-ego roku to renta z tytułu niezdolności do pracy. Piotr może się starać o dodatek dopełniający (jeżeli spełni kryterium niesamodzielności). Paweł spełniając to samo kryterium nie otrzyma tego dodatku do renty chorobowej bo dodatku nie ma. Został obiecany przez rząd pół roku, ale trwają praca analityczne nad ustawą.

„Stare” świadczenie pielęgnacyjne może otrzymać osoba niepełnosprawna ze stopniem umiarkowanym niepełnosprawności (oczywiście jako opiekun). Osoba ta może bowiem podjąć pracę, a warunkiem otrzymania tego świadczenia była sytuacja, kiedy opiekun dokonywał wyboru: 1) będę pracował albo 2) będą opiekunem osoby niepełnosprawnej. Wniosek? Opiekunem osoby niepełnosprawnej ze znacznym stopień niepełnosprawności, nie może być inna osoba niepełnosprawna (stopień umiarkowany albo lekki), która nie może pracować (potencjalnie). Jeżeli jednak osoba niepełnosprawna może pracować, to hipotetycznie może otrzymać status opiekuna i świadczenie pielęgnacyjne (stare).

Sądy administracyjne bronią staruszków i staruszek pozbawianych starego świadczenia pielęgnacyjnego. MOPS od 11 lat nie wykonują korzystnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. Postępowanie urzędników w MOPS jest niezrozumiałe biorąc pod uwagę stanowisko WSA i NSA - sędziowie w dziesiątkach wyroków uznają moc wyroku TK z 2014 r. Wszystko staje się jasne, gdy się zrozumie, że za wykonanie wyroku TK, gmina nie otrzyma środków od wojewodów na wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego. Dlatego MOPS muszą łamać prawo. Od 11 lat.

To zła wiadomość dla osób niepełnosprawnych oraz ich opiekunów. NSA wydał niekorzystny dla nich wyrok w sprawie roszczeń MOPS o zwrot zasiłków pielęgnacyjnych, świadczeń pielęgnacyjnych i innych świadczeń. Osoby niepełnosprawne i opiekunowie mogą stracić od 3500 zł do nawet 90 000 zł. Bo w czasie pandemii nie zanieśli nowego orzeczenia o niepełnosprawności do MOPS. Często bali się tam iść. Orzeczenia te najczęściej były kontynuacją poprzednich. Rząd przedłużył ważność "starych" orzeczeń o niepełnosprawności. Ale jeżeli ktoś jednak uzyskał "nowe" orzeczenie, to powinien je donieść do MOPS. Wyszło to dopiero teraz i dało MOPS pretekst do żądania zwrotu od opiekunów nawet 90 000 zł. Podstawa roszczenia: "Orzeczenie "nowe" było, ale w MOPS go nie okazano."

Są już opublikowane 4 dokumenty ważne dla osób niepełnosprawnych mających prawo do otrzymania orzeczenia stałego o niepełnosprawności. To wytyczne dla WZON i PZON. Komisje będą w szerszym zakresie (niż jeszcze kilka dni temu) orzekały takie orzeczenia dla zarówno dzieci jak i dorosłych chorujących na jedną z wskazanych w wytycznych chorób. Wytyczne dotyczą przede wszystkim dzieci bo choroby te są od dnia narodzin. Można jednak nowe zasady stosować także wobec dorosłych.

Orzeczenie o niepełnosprawności jest kluczowym dokumentem uprawniającym do wielu ulg i świadczeń. Czy mogą je uzyskać również osoby, chorujące na cukrzycę? To temat dość obszerny i w praktyce trudny. W artykule zebraliśmy najważniejsze informacje.

Prawo to pozwala politykom zamrozić zasiłek pielęgnacyjny (od 2019 r. nie ma podwyżki). Nie mogą tego zrobić ze świadczeniem pielęgnacyjnym i dodatkiem pielęgnacyjnym (więc jest podwyżka)Podwyżki świadczenia pielęgnacyjnego wynikają z podwyżki pensji minimalnej. W 2025 r. pensja ta wzrasta o 10% do 4666 zł. Więc o taki sam poziom mamy podwyżkę świadczenia pielęgnacyjnego. Zasiłek pielęgnacyjny nie został podniesiony. Za to mamy waloryzację od marca dodatku pielęgnacyjnego do kwoty około 348,30 zł.

Artykuł dotyczy sytuacji, gdy WZON stwierdza, że nie ma niepełnosprawności, a wcześniej była (i było świadczenie pielęgnacyjne. Luka w przepisach polega na tym, że nie wiemy, czy MOPS słusznie kończą wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego (stare świadczenie) w momencie niekorzystnej decyzji WZON (wojewódzki zespół ds orzekania o niepełnosprawności). Czy jednak MOPS powinny poczekać na wyrok sądu w tej sprawie. Niepewność prawa jest niszcząca dla rodzin osób niepełnosprawnych. Jeżeli MOPS wstrzyma wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego od razu po decyzji WZON, to rodzina osoby niepełnosprawnej traci dochód w postaci 3287 zł (miesięcznie). Jeżeli tych wypłat nie będzie dopiero od wyroku sądu, to rodzina ta będzie miała kłopot z koniecznością zwrotu np. rocznego świadczenia pielęgnacyjnego 39 444 zł (12 miesięcy x 3287 zł) do MOPS.

Od 1 stycznia 2024 r. zmieniono art. 17 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, zmniejszając katalog świadczeń pobieranych przez osobę sprawującą opiekę, które wykluczają jednoczesne pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach. Nadal jednak świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Jak zatem postąpić, aby korzystnie zamienić specjalny zasiłek opiekuńczy na świadczenie pielęgnacyjne?

Od 1 stycznia 2025 r., wzrosła kwota świadczenia pielęgnacyjnego – bo o nim mowa – które przysługuje aktualnie w kwocie 3 287 zł miesięcznie. O świadczenie to, mogą ubiegać się rodzice lub opiekunowie niepełnosprawnego dziecka, którzy nie muszą przy tym rezygnować z własnej aktywności zawodowej, bowiem – w ubiegłym roku, zostały zniesione wszelkie ograniczenia w tym zakresie (w tym również w zakresie osiąganych przez rodziców lub opiekunów dziecka dochodów). W przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności – warunkiem otrzymania świadczenia, jest odpowiednia adnotacja w pkt 7 i 8 ww. orzeczenia, której skład orzekający, powinien dokonywać w przypadku określonych stanów chorobowych dziecka.

Sąd porównał opiekę nad staruszkiem do opieki nad dzieckiem. To, że dziecko może wykonać samodzielnie niektóre czynności, nie oznacza, że matka może zostawić dziecko bez opieki. Podobnie jest z opieką nad nieporadną, starszą osobą. Nikt nie kwestionuje obowiązku stałej obecności matki przy małym dziecku, które umie sobie zawiązać buty, skorzystać z toalety, ubrać się, zrobić samodzielnie herbatę. Tymczasem gminy kwestionują konieczność stałej opieki nad niedołężnym staruszkiem poprzez wykazanie, że staruszek 86 lata może sam zrobić te wszystkie czynności. Nie wymaga więc pomocy uzasadniającej świadczenie.

Dożywotnia niepełnosprawność dla osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny). Pomimo to MOPS pozbawił świadczenia pielęgnacyjnego opiekuna (Pani Anna opiekuje się ojcem). To naprawdę się zdarzyło. To historia naszej czytelniczki. O czasowo przyznanym świadczeniu pielęgnacyjnym 2119 zł (2022 r.), 2458 zł (2023 r.) i 2988 zł (2024 r.). SKO uratował sytuację.

Tyle gminę kosztuje trzy lata upierania się przy odmowie uznania stałej opieki nad staruszkiem 86 lat. Około 55 000 zł (niestety bez prawa do odsetek ustawowych). Procesy przed WSA i NSA trwały tak długo, że skumulowała się znaczna kwota zaległego świadczenia pielęgnacyjnego. MOPS i SKO uznały, że staruszek nie wymaga opieki (stałej) bo potrafi przejść z pokoju do pokoju. I da radę zrobić sobie herbatę. NSA miał inne zdanie.

Wartość pomocy dla rodziny z dwójką dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności 2988 zł + 2988 zł = 5 976 zł. Pomoc ta w 2025 r. wyniesie 3287 zł +3287 zł = 6574 zł. Różnica między 2025 r. i 2024 r. wynosi 598 zł. I wynika z podwyżki świadczenia pielęgnacyjnego o 10%.

Z uwagi na trudną sytuację budżetową (straty powodziowe zwiększyły trudności) tylko osoby mające świadczenia waloryzowane automatycznie (bez decyzji polityków) zyskają w 2025 r. Liderem korzyści jest świadczenie pielęgnacyjne, które zyskało na ogromnej podwyżce pensji minimalnej (10%!). Przegrani to zasiłek pielęgnacyjny (0 zł podwyżki), zasiłek rodzinny (0 zł podwyżki). Najnowszym przegranym jest chyba bon senioralny (2150 zł). To nowe świadczenie zawiera zapisy wykluczające jego otrzymanie, gdy opiekun emeryta ma przyznane świadczenie pielęgnacyjne.

Bon senioralny to nowe świadczenie dla emerytów i rencistów (od 1 stycznia 2026 r.). Jego wartość to (na dziś) 2150 zł (miesięcznie). Beneficjent nie otrzyma jednak tych pieniędzy "do ręki". Jego korzyść to do 50 godzin opieki przez osobę trzecią. Brak wypłaty gotówkowej to dla wielu wada tego świadczenia. Dodatkowo jest szereg wyłączeń - nie otrzyma bonu senioralnego emeryt albo rencista otrzymujący jedno z wymienionych w artykule świadczeń. Wyłączenia dotyczą też opiekuna (tu chodzi głównie o świadczenie pielęgnacyjne).

Zasiłek pielęgnacyjny i zasiłek rodzinny - w 2025 r. nie będzie tu podwyżki. Np. zasiłek pielęgnacyjny. Kwota jak była 215,84 zł (2019 r. - 2024 r.), tak w 2025 r. będzie 215,84 zł. Za to świadczenie pielęgnacyjne wzrasta aż o 10% do wartości 3287 zł. Jest to o 299 zł (i wspomniane 10%) więcej niż w 2024 r.

O co chodzi w wyroku omówionym w artykule? Sąd wskazał datę, od której liczy się okresy wyznaczone dla świadczenia pielęgnacyjnego. Potrzebujesz ich po to, aby np. mieć odpowiedni okres podlegania ubezpieczeniom (opiekun ma pokrywane koszty składek). Były do wyboru dwie daty: 16 maja (decyzja przyznająca świadczenie pielęgnacyjne) i 2 lutego (od tej daty wstecznie pierwsze płatności). 16 maja oznaczał za krótki okres podlegania ubezpieczeniom dla otrzymania zasiłku dla bezrobotnych. 2 lutego dawał zasiłek. Sąd wskazał 2 lutego 2023 r. 

Mam dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności, co dalej? Takie pytanie często zadają sobie rodzice, szukając informacji o przysługujących im świadczeniach i zasiłkach. W artykule prezentujemy kilka najpopularniejszych form wsparcia, a także najistotniejsze warunki, jakie trzeba spełnić.

Świadczenie wspierające to nowe rozwiązanie, które pojawiło się na początku 2024 r. Ta forma wsparcia dedykowana jest dorosłym osobom niepełnosprawnym. Jednocześnie nowe przepisy znacznie zmodyfikowały zasady przyznawania innych świadczeń takich jak świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna.

Przepisy, które obowiązują od 1 stycznia 2024 r. wykluczają prawo opiekuna osoby niepełnosprawnej do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego w tym samym czasie, gdy osoba z niepełnosprawnościami pobiera własne świadczenie wspierające. Czy będą zmiany w ustawie o świadczeniu wspierającym? Co z opiekunami osób z niepełnosprawnościami, którzy utracą świadczenie pielęgnacyjne? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedziało na kilka ważnych pytań.

Czy opiekun, który ma ustalone prawo do emerytury lub renty może ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne? Jakie są aktualne przepisy? Ile aktualnie wynosi świadczenie pielęgnacyjne?

Rząd zapowiada nowelizację ustawy o świadczeniu wspierającym i pomoc opiekunom osób niepełnosprawnych, którzy stracą świadczenie Pielęgnacyjne. Rząd wprowadzi rozwiązania pomagające w znalezieniu pracy. Rząd planuje wydać na te cele około 100 mln zł.