Tematy - Prawo - Sprzedaż konsumencka, Firma - INFOR.PL

Ruszyła procedura odwoławcza w sprawie Tarczy Finansowej PFR - poinformował Polski Fundusz Rozwoju. Dotyczy to firm, które otrzymały już subwencję, ale w kwocie niższej niż wnioskowana.

Fundusze zdobyte dzięki dezinwestycjom pomogą w utrzymaniu płynności i wzmocnią nadwyrężone pandemią koronawirusa bilanse. Przyspieszą też zmiany technologiczne w firmach, np. automatyzację. Takie wnioski płyną z badania przeprowadzonego przez EY.

Ministerstwo Finansów wypowiedziało się w kwestii możliwości korzystania z ulgi podatkowej IP Box przez programistów. Resort wskazał, że należności na ubezpieczenia społeczne są kosztami bezpośrednio związanymi z wytworzeniem programu komputerowego, dlatego mogą być uwzględnione przy obliczaniu wskaźnika nexus.

Tarcza antykryzysowa 3.0 rozszerza nieodpłatną pomoc prawną na przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą; wprowadza również rozwiązania, które ułatwią dostęp do takiego wsparcia w czasie pandemii – podaje Ministerstwo Sprawiedliwości.

Linia podziału między przedsiębiorstwami z sektora MŚP, które ucierpiały z powodu koronawirusa, a tymi dla których nie miał on wpływu albo wręcz polepszył ich sytuację ekonomiczną przebiega mniej więcej w połowie. 49% badanych przedsiębiorców z sektora mikro, małych i średnich firm przyznaje, że ich aktualna sytuacja ekonomiczna jest zła. Z drugiej strony, prawie ¼ właścicieli firm z sektora MŚP ocenia, że ich aktualna sytuacja ekonomiczna jest dobra lub bardzo dobra. Drugie tyle mówi, że ich sytuacja nie jest ani dobra, ani zła. Choć aktualną sytuację najlepiej oceniają przedstawiciele średnich firm, to bardziej optymistycznie w przyszłość patrzą najmniejsi przedsiębiorcy. To wnioski płynące z najnowszego ogólnopolskiego, przekrojowego badania Krajowego Rejestru Długów „KoronaBilans MŚP”.

Szansą dla przedsiębiorstw, które ucierpiały przez pandemię koronawirusa, może być zmiana modelu prowadzonej działalności czy ekspansja zagraniczna. Firmy wspiera w tym Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Na 800 tys. zł dofinansowania mogą liczyć np. firmy ze wschodu Polski.

Pandemia spowodowała m.in. konieczność wprowadzenia zmian w zatrudnieniu i wynagradzaniu pracowników. Jak przedsiębiorstwa radzą sobie w czasie kryzysu wywołanego koronawirusem? Prezentujemy podsumowanie wyników badania.

W dniu 14 maja Sejm poparł część poprawek Senatu do nowelizacji Tarczy antykryzysowej, tzw. Tarczy 3.0. Dotyczyły one m.in. ulgi w składkach na ZUS dla samozatrudnionych. Posłowie nie zgodzili się jednak, by wykreślić z ustawy przepisy dot. prezesa UKE.

Senat opowiedział się za wykreśleniem z nowelizacji Tarczy antykryzysowej, tzw. Tarczy 3.0, przepisów, które - zdaniem senatorów - nie mają nic wspólnego z pomocą związaną z epidemią koronawirusa, np. regulacji dotyczącej wyboru prezesa UKE.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, gdy zagraniczny zakład polskiego rezydenta płaci za nabywaną usługę z własnego majątku oraz wykorzystuje tę usługę w ramach swojej działalności gospodarczej prowadzonej za granicą, polski rezydent ani jego zagraniczny zakład nie mają obowiązku poboru podatku u źródła. Obowiązek na gruncie podatku u źródła powstanie natomiast, jak podkreśla ekspert Grant Thornton, gdy usługa jest nabywana przez zagraniczny zakład na potrzeby „centrali” (efektywnie wykorzystywana w Polsce).

Z badania Konfederacji Lewiatan wynika, że polskie firmy radzą sobie całkiem dobrze. Podejmują odpowiedzialne działania, chronią zatrudnienie, oszczędzają i korzystają z rozwiązań Tarczy Antykryzysowej. Jakich zmian oczekują?

Podatek dochodowy od osób prawnych ma zostać w Polsce zrewolucjonizowany, z dużą korzyścią dla przedsiębiorców. Zmiany planowane były już w tym roku, natomiast pandemia koronawirusa pokrzyżowała plany resortu finansów. Pierwsze projekty ustawy mają pojawić się w Sejmie w III kwartale tego roku, a nowe przepisy obowiązywać od początku 2021 roku.

Środki z Europejskiego Funduszu Społecznego to dodatkowe, oprócz pieniędzy przewidzianych w ramach tzw. tarczy antykryzysowej, 2,6 miliarda złotych na ochronę miejsc pracy, które przeznaczone są na dofinansowanie pensji i składek pracowników. Z tych środków unijnych mogą skorzystać m.in. mikroprzedsiębiorcy oraz właściciele małych i średnich firm.

Każde z państw europejskich stara się ochronić gospodarkę przed negatywnymi skutkami epidemii koronawirusa. Zakres pomocy jest szczególnie imponujący w Wielkiej Brytanii, gdzie uruchomiono kilkanaście programów pomocy, które mają uchronić przedsiębiorców oraz pracowników przed bankructwem. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z punktów, z których skorzystać mogą brytyjscy przedsiębiorcy.

Ministerstwo Finansów poinformowało o o aktualizacji struktur XML nowego pliku JPK_VAT z deklaracją (JPK_V7M oraz JPK_V7K) na ePUAP.

Główny Inspektorat Sanitarny wydał rekomendacje, jak w trakcie epidemii COVID-19 powinny funkcjonować zakłady przemysłowe. Rekomendowane przez GIS procedury mają m.in. zapewnić bezpieczeństwo pracownikom oraz kontrahentom, a także utrzymać możliwości funkcjonowania zakładów. GIS wskazał, że w czasie epidemii zalecane jest stosowanie określonych procedur. Są to: procedury zapobiegawcze; procedury ograniczające rozpowszechnienie się wirusa oraz procedury w przypadku zdiagnozowania wirusa u jednego z pracowników. W każdym z powyższych wariantów wskazano procedury obowiązkowe oraz rekomendowane procedury.

Zdaniem Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych przepisy o ochronie danych osobowych nie sprzeciwiają się przetwarzaniu danych pracowników i gości w zakresie np. mierzenia temperatury czy wdrażania kwestionariusza z objawami chorobowymi. Jednak tego typu działania podejmowane przez przedsiębiorców, pracodawców i inne podmioty będą legalne, jedynie w sytuacji, jeżeli administrator będzie realizował je na podstawie przepisów prawa – zgodnie z zasadą legalności określoną w art. 5 ust. 1 RODO. W przedmiotowej sprawie podstaw prawnych należy niewątpliwie doszukiwać się w rozwiązaniach wyznaczanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego.

Estoński CIT miał być wprowadzony latem tego roku, ale zostanie wprowadzony od stycznia 2021 r. - poinformował szef MF Tadeusz Kościński. Dodał, że resort pracuje nad wprowadzeniem innego - poza obligacjami oszczędnościowymi - bezpiecznego instrumentu finansowego.

Jednym z pierwszych skutków wystąpienia pandemii SARS-COV-2 widocznych u przedsiębiorców była rezygnacja z tradycyjnej formy pracy – przedstawiciele wielu branży z dnia na dzień opuścili biura i przenieśli się na kanapę w salonie, stawiając czoła wyzwaniom w systemie home office. Praca z domu wymusiła na pracodawcach przyspieszoną cyfryzację i informatyzację biznesu, w tym zastąpienie formy papierowej dokumentów, formą elektroniczną. Jednym z dokumentów, obecnym w życiu każdego przedsiębiorcy, jest faktura.

Tarcza antykryzysowa 3.0 - czyli rządowa nowelizacja niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 - została przyjęta przez Sejm w dniu 30 kwietnia. Obecnie trwają prace senackie nad projektem. Oto najważniejsze nowości prawne zawarte w noweli.

Zniesienie limitu dofinansowania wynoszącego 6 mln zł, rezygnacja z konieczności posiadania wkładu własnego, a także zniesienie wymogu innowacyjności w skali krajowej – to główne ułatwienia w kredycie na innowacje technologiczne w związku z pandemią koronawirusa. Nabór wniosków wystartuje 1 czerwca. Wsparcie jest finansowane z funduszy unijnych z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020.

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej poinformowało, że do polskich przedsiębiorców i naukowców trafi 200 milionów złotych z funduszy europejskich na prace B+R, które pomogą walczyć z pandemią koronawirusa. Od 6 maja uruchomiony został nabór wniosków w konkursie w programie Inteligentny Rozwój. Startować mogą firmy i jednostki naukowe z całego kraju.

Czy już analizowaliście czym jest strata gotówkowa netto? Nowe pojęcie wprowadzone przez Polski Fundusz Rozwoju w ramach Tarczy Finansowej.

Podatek VAT to niewątpliwie jeden z kluczowych czynników mających wpływ na płynność finansową firmy. Przedsiębiorca wykonujący czynności opodatkowane ma prawo do odliczenia kwoty podatku zapłaconego w cenie towarów i usług nie ponosząc jego ekonomicznego ciężaru. Jakkolwiek uzyskanie zwrotu nadwyżki podatku często oznacza wieloletni spór z fiskusem, sądy administracyjne dostarczają solidnych argumentów na wypadek dyskusji z urzędnikami.

Ministerstwo Rozwoju poinformowało, że w kwietniu 2020 r. odnotowano łącznie o ok. 49% mniej zawieszeń i likwidacji działalności gospodarczych niż w marcu, kiedy wybuchła epidemia koronawirusa - wynika z najnowszych danych z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). To dobry sygnał, który może świadczyć o tym, że Tarcza Antykryzysowa działa.

System odrzuca wnioski o wsparcie z Tarczy Finansowej PFR składane przez przedsiębiorców, którzy rozliczają się metodą kasową. Przyczyną jest niezgodność przychodu z plikami JPK_VAT. Ale będzie możliwe inne rozwiązanie.

Krajowa Izba Doradców Podatkowych zgłosiła do Ministerstwa Rozwoju swoje zastrzeżenia co do sposobu weryfikacji przedsiębiorców, którzy mogą uzyskać prawo do pomocy finansowej z Polskiego Funduszu Rozwoju. W obecnym kształcie przepisy Tarczy Finansowej wykluczają z tej pomocy wiele przedsiębiorstw, które tego wsparcia potrzebują, aby uchronić się przed upadłością. Pierwsze odmowy już miały miejsce.

Podczas trwającej epidemii koronawirusa firmy tracą płynność finansową, ale podatki muszą płacić. W związku z tym powinny się rozliczać z fiskusem metodą kasową. Inaczej będą masowo padać.

W czasie kryzysu gospodarczego wywołanego epidemią COVID-19 przedsiębiorcy mogą ubiegać się o ulgi i odroczenia w zakresie płatności podatku dochodowego. Dzięki przepisom kolejnych wersji Tarczy Antykryzysowej niektóre obowiązki fiskalne uległy przesunięciu, nowe regulacje umożliwiają ponadto przedsiębiorcom zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu wydatków, których nie uwzględniali dotychczas w rozliczeniach CIT i PIT. Niektóre problemy związane z kalkulacją podatku dochodowego pozostają aktualne, inne zaś w obliczu zmieniających się okoliczności gospodarczych wymagają dodatkowej analizy i rewizji dotychczasowego podejścia.

Tarcza antykryzysowa 3.0 zawiera rozwiązania dotyczące zwolnienia ze składek ZUS, które powiększają grono przedsiębiorców uprawnionych do zwolnienia. Po spełnieniu określonych przez ustawodawcę warunków, ze zwolnienia będą mogły skorzystać firm zatrudniające do 49 pracowników, jak również osoby korzystające z ulgi na start. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek ZUS będzie miało zastosowanie dla dwóch miesięcy, tj. kwietnia i maja.

Właściciele mikro-, małych i średnich firm mogą się już ubiegać o unijną pożyczkę płynnościową w maksymalnej wysokości 15 mln zł. Pożyczki są nieoprocentowane – przedsiębiorca będzie spłacał tylko raty kapitałowe. Wnioski można składać elektronicznie w instytucjach finansujących, współpracujących z BGK. To kolejne wzmocnienie tarczy antykryzysowej przygotowanej przez rząd Mateusza Morawieckiego.

Telepraca to rodzaj zatrudnienia charakteryzujący się regularnym wykonywaniem powierzonych obowiązków poza zakładem pracy przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Definicja oraz charakterystyka tej formy zatrudnienia opisana jest w przepisach Kodeksu pracy. Jako środek komunikacji elektronicznej rozumie się według przepisów np. Internet. Osoba wykonująca pracę o takiej charakterystyce nazywana jest telepracownikiem.

Jedną z podstawowych korzyści związanych z posiadaniem spółki z siedzibą w Nevadzie jest fakt, że LLC może nie być zobowiązana do zapłaty własnego podatku dochodowego. Innymi słowy, uzyskiwane przez spółkę przychody będą przypisywane jej wspólnikom. Jeśli zatem spółka będzie prowadzić działalność poza USA, to możliwe staje się całkowite wyeliminowanie amerykańskiego podatku dochodowego.

Litewska e-Rezydencja (obok funkcjonującej już estońskiej) będzie dla polskich przedsiębiorców stanowić ciekawą alternatywę dla zmiany jurysdykcji podatkowej, w ramach której prowadzona będzie działalność gospodarcza. Litewskie obciążenia podatkowe są bowiem niższe od tych obowiązujących w Polsce.

10 programów pomocowych dla firm każdej wielkości oraz podmiotów ekonomii społecznej (PES), towarzystw budownictwa społecznego (TBS) i spółdzielni – to elementy wsparcia polskich przedsiębiorców dotkniętych skutkami pandemii COVID-19 przygotowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Wśród rozwiązań znalazły się m.in. zmiany w warunkach gwarancji de minimis, Fundusz Gwarancji Płynnościowych, dopłaty do odsetek od kredytów obrotowych. Część rozwiązań została już wdrożona, kolejne są w fazie przygotowania.

Instytucja compliance (określana też jako procedura, system) staje się coraz bardziej popularna, a przedsiębiorcy mający świadomość ryzyk chcą wprowadzać ją u siebie. Jednak tylko faktyczne postępowanie według modelu dostosowanego indywidualnie do specyfiki przedsiębiorstwa może realnie ograniczyć zagrożenia, z którymi przedsiębiorca musi mierzyć się w obecnych czasach.

Znowelizowane przepisy tarczy antykryzysowej przedłużają możliwość skorzystania ze świadczenia postojowego. W tym celu niezbędne będzie złożenie specjalnego oświadczenia do złożonego już wcześniej wniosku, że sytuacja materialna wykazana w tym wniosku nie uległa poprawie.

Do czasu pandemii najbardziej dyskutowanym w obszarze ochrony środowiska problemem świata było globalne ocieplenie. Mieliśmy też świadomość zanieczyszczenia planety, ale nowa sytuacja związana z epidemią sprawiła, że zmiany zachodzą szybciej i wymagają równie szybkiej reakcji. Dlaczego teraz, jeszcze bardziej niż dotychczas, ważne jest, aby firmy i ich pracownicy wdrażali zasady zrównoważonego rozwoju? Dlaczego pracownik, który traktuje środowisko odpowiedzialnie, będzie miał przewagę na rynku pracy i będzie bardziej wartościowy dla pracodawcy?

W obliczu kryzysu ekonomicznego, priorytetem dla przedsiębiorców jest zapewnienie bezpieczeństwa własnej firmie i jej pracownikom. W biznesie nie działa się jednak w pojedynkę. Według raportu McKinsey, w perspektywie długoterminowej dla stabilności biznesu kluczowa będzie odporność łańcucha dostaw, a osiągnąć ją można m.in. poprzez zapewnienie wsparcia finansowego małym i średnim dostawcom. To właśnie zatroszczenie się o swoje otoczenie rynkowe ma pomóc firmom minimalizować negatywny wpływ pandemii na gospodarkę, rynek pracy oraz własną organizację.

Ceny baryłki kanadyjskiej i amerykańskiej ropy spadły 20 kwietnia 2020 r. poniżej zera. Analitycy mówią, że wielu producentów dopłaci, byle tylko ktoś odebrał od nich ropę, a ceny mogą pozostać na tym poziomie przez trudny do określenia czas. Cena ropy naftowej przez pewien czas pozostanie niska, ponieważ podaż przewyższa popyt, a obecna sytuacja na światowych rynkach ropy przypomina nadmiar tego surowca z lat 80. - powiedział we wtorek BBC były szef koncernu BP John Browne.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, który zakłada zaniechanie poboru odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych wynikającego z deklaracji PIT. Odsetki nie będą pobierane w okresie od dnia 1 maja 2020 r. do dnia 1 czerwca 2020 r.

Na łatwiejsze spłacanie pożyczek mogą liczyć firmy, które powstały dzięki programowi „Pierwszy Biznes – Wsparcie w starcie”. Mogą skorzystać m.in. z możliwości czasowego zawieszenia działalności gospodarczej, wakacji kredytowych i karencji w spłacie. Rozwiązania są uzupełnieniem rządowej tarczy antykryzysowej.

W dniu 17 kwietnia 2020 r. Sejm przyjął, a Prezydent podpisał ustawę o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, w ramach której przewidziane zostały dalsze podatkowe rozwiązania pomocowe. Ustawa jest kontynuacją działań Rządu w obszarze realizacji Tarczy Antykryzysowej.

W dniu 18 kwietnia br. weszła w życie ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Ustawa zawiera nowe instrumenty wsparcia dla firm, a także przewiduje możliwość uruchomienie tzw. tarczy finansowej. Przewidziano w niej, że Agencja Rozwoju Przemysłu (ARP) zaoferuje przedsiębiorcom różne instrumenty wspierające bieżącą płynność finansową. Wsparcie będzie przyznawane w szczególności w formie pożyczek, gwarancji lub poręczenia oraz leasingu lub innych instrumentów związanych z finansowaniem prowadzonej działalności, na warunkach rynkowych.

Za naruszenie przepisów dotyczących zaleceń służb sanitarnych i rządu w zakresie bezpieczeństwa pracy w związku z COVID-19 firmom grożą kary finansowe do 30 tys. zł. W określonych przypadkach, kiedy ich zaniechania mogą doprowadzić do rozprzestrzeniania się epidemii koronawirusa, muszą liczyć się także z odpowiedzialnością karną – do ośmiu lat pozbawienia wolności.

Musimy namówić klientów, aby powrócili do kupowania, ale robili to odpowiedzialnie, bo nie wiadomo, kiedy poradzimy sobie z epidemią. To jest czas odmarzania konsumentów. Kolejnym etapem może być dopiero odmrażanie gospodarki - mówi PAP ekonomista z Szkoły Głównej Handlowej, dr Artur Bartoszewicz.

W marcu 2020 r. działalność gospodarczą zawiesiło ponad 48 tys. firm. W pierwszych 10 dniach kwietnia kolejne 20 tys. – wynika z danych Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Za zdecydowaną większość przypadków odpowiada pandemia koronawirusa. Na taki krok decydują się przede wszystkim samozatrudnieni i mikrofirmy. – Tarcza antykryzysowa może zatrzymać falę zawieszeń, jeśli jednak restrykcje zostaną przedłużone, części firm może być trudno wrócić na rynek – ocenia Mariusz Rutke z Wyższej Szkoły Bankowej w Chorzowie.

Sprzedaż konsumencka, Firma

Tarcza Finansowa - ruszyła procedura odwoławcza

Fundusze zdobyte dzięki dezinwestycjom poprawią płynność i bilanse firm

Kiedy programista może skorzystać z ulgi podatkowej IP Box

Tarcza antykryzysowa 3.0 - nieodpłatna pomoc prawna dla samozatrudnionych

Małe i średnie firmy w dobie epidemii COVID-19 - kto zyskał, kto stracił

Dofinansowanie na zagraniczną ekspansję dla firm ze wschodu Polski

Jak przedsiębiorstwa radzą sobie w czasie koronawirusa?

Tarcza antykryzysowa 3.0 - Sejm za częścią poprawek Senatu

Nowelizacja Tarczy antykryzysowej, tzw. Tarczy 3.0

Wpłaty dokonywane przez zagraniczny zakład polskiego rezydenta a podatek u źródła

Jakich zmian oczekują firmy?

Zmiany dla przedsiębiorców od 2021 r. Ministerstwo Finansów zapowiada wprowadzenie estońskiego CIT

Dofinansowania dla pracowników z Europejskiego Funduszu Społecznego

Wsparcie dla brytyjskich firm w związku z COVID-19

Aktualizacja struktur nowego JPK_VAT z deklaracją (JPK_V7M oraz JPK_V7K)

Zakłady przemysłowe w czasie epidemii - rekomendacje GIS

Pomiar temperatury pracowników i gości firmy - wyjaśnienia UODO

Estoński CIT od stycznia 2021 r.

Potwierdzenie otrzymania faktury korygującej w formie elektronicznej

Tarcza antykryzysowa 3.0 – przewodnik po zmianach

Tarcza antykryzysowa 3.0 – przewodnik po zmianach

Fundusze UE - ułatwienia w kredycie na innowacje technologiczne w związku z pandemią

Dofinansowanie z funduszy UE na prace B+R, które pomogą walczyć z koronawirusem

Strata gotówkowa netto - nowe pojęcie dla potrzeb uzyskania wsparcia z Tarczy Finansowej

Strata gotówkowa netto - nowe pojęcie dla potrzeb uzyskania wsparcia z Tarczy Finansowej

Zwrot VAT – nie daj się zaskoczyć kontroli!

Mniej zawieszeń i likwidacji firm w Polsce

Tarcza Finansowa - niezgodność przychodu z JPK_VAT powodem odrzucenia wniosku

Tarcza Finansowa - niezgodność przychodu z JPK_VAT powodem odrzucenia wniosku

Doradcy podatkowi wskazują na dziury w przepisach Tarczy Finansowej

W czasie epidemii firmy powinny rozliczać podatki metodą kasową

Podatki dochodowe w dobie epidemii – aktualne problemy i wyzwania

Tarcza antykryzysowa 3.0 - zwolnienie ze składek ZUS dla większej grupy przedsiębiorców

Unijna pożyczka płynnościowa do 15 mln zł - jak się o nią ubiegać?

Zdalna forma zatrudnienia - telepraca

Spółka z siedzibą w Nevadzie bez podatku dochodowego

Litwa wprowadza E-rezydencję. Co to oznacza dla polskich przedsiębiorców?

10 programów pomocowych dla firm - przewodnik

Procedury compliance, czyli sposób na ograniczenie ryzyk w firmie

Oświadczenie umożliwi ponowną wypłatę świadczenia postojowego

Co łączy green HR, zrównoważony rozwój i COVID-19

Jak zadbać o ciągłość biznesu w trakcie i po COVID-19

Ceny ropy na giełdach spadły poniżej zera

Odsetki od zaległości podatkowych (wynikające z zeznań PIT) nie będą pobierane od 1 maja do 1 czerwca 2020 r.

Ułatwienia w spłacie pożyczek dla mikrobiznesów

Tarcza Antykryzysowa 2.0 - najważniejsze zmiany w zakresie podatków i ZUS

Ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia dla firm - tzw. tarcza finansowa

Jakie kary grożą firmie za nieprzestrzeganie przepisów o COVID-19

Trzeba najpierw "odmrozić" konsumentów, a potem gospodarkę

Firmy zawieszają działalność w czasie epidemii koronawirusa