Rzecznik praw dziecka, Szkoła

Zdaniem przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski abp Tadeusza Wojdy uczniowie, którzy nie uczestniczą w lekcjach religii, powinni w tym czasie chodzić na lekcje etyki. Udział w jednej z tych lekcji powinien być obowiązkowy.

Seria pytań o zaświadczenia przedstawiane przez osoby odbierające dzieci ze szkoły (np. czy dziadkowie mogą bez zaświadczenia z KRK odbierać ze szkoły wnuki?). I zaświadczenia rodziców opiekujących się dziećmi na wycieczce, na basenie, w teatrze, które w szkołach muszą przedstawiać rodzice opiekujący się dziećmi.

Rodzicu, już nie zrobisz zdjęcia na szkolnej uroczystości. Dzień Nauczyciela jednak z prezentami, ale za to bez zdjęć? Kto dopilnuje przestrzegania tych zasad wynikających z ministerialnych wytycznych?

W październiku ruszyły kontrole. Dotyczą stosowania w szkołach i przedszkolach nowych przepisów. Czy konieczne będą zmiany? Stosowanie nowych regulacji jest trudne i okazuje się, że nie spełniają one obecnie swojej roli, a jedynie przyczyniają się do zbierania kolejnych dokumentów.

Od 15 sierpnia 2024 r. nowe prawo wymaga: 1) sprawdzenia przez dyrekcje np. szkoły każdej osoby opiekującej się dziećmi w placówkach oświatowych pod kątem popełniania przestępstw seksualnych oraz 2) przedstawienia zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego. Nowe przepisy są bardzo skomplikowane, ale istnieje prosta zasada ich stosowania. Jest to zasada: "Czy dorosły spoza szkoły jest w zasięgu wzroku nauczyciela?". W praktyce to ona określa rytm pracy wychowawców w szkołach przed spodziewaną zmianą przepisów. 

Do 15 sierpnia 2024 r. szkoły miały obowiązek wprowadzić tzw. standardy ochrony małoletnich na podstawie ustawy z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (tekst jednolity: Dz.U. z 2024 r., poz. 560). To tzw. „ustawa Kamilka”, zwana też „lex Kamilek”. Jednym z obowiązków pracodawców (dyrektorów szkół) wynikających z przepisów tej ustawy jest sprawdzenie, czy nauczyciele i inne osoby dopuszczone do zajęć z dziećmi (małoletnimi) nie są ujęte w rejestrach pedofili.  Osoba taka ma obowiązek przedłożenia dyrektorowi szkoły informacji z Krajowego Rejestru Karnego (KRK) w zakresie wskazanych w ustawie przestępstw wykluczających pracę z dziećmi. Przepisy te budzą wątpliwości, które stara się wyjaśnić Ministerstwo Sprawiedliwości.

Dokumenty dotyczą rodziców angażujących się w opiekę nad dziećmi taką jak: 1) wyjazd z uczniami na wycieczkę szkolną, 2) wyjście uczniów ze szkoły do teatru, do kina, na basen. Przepisy nakazują dyrektorom szkół i przedszkoli prowadzenie - tu cytat z przepisów - "dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do takiej działalności jak np. opieka nad dziećmi." W praktyce oznacza to konieczność prowadzenia akt dla rodziców, którzy np. jadą na wycieczkę z uczniami jako ich opiekunowie.

W Polsce, od lipca 2024 r. odnotowywany jest znaczny wzrost liczby zachorowań na COVID-19. We wrześniu, do jeszcze większego przyrostu zakażeń wirusem SARS-CoV-2, przyczynił się powrót uczniów do szkół i przedszkoli, a na przełomie października i listopada – przewiduje się wystąpienie szczytu zachorowań. Czy w związku z powyższym – uczniom grozi powrót do nauki zdalnej? W jakich przypadkach – ze względu na sytuację epidemiologiczną – w szkołach może zostać wprowadzona nauka zdalna? 

Obowiązujące przepisy zakazują zadawania prac domowych w pierwszych trzech klasach w szkołach podstawowych. W starszych klasach prace nie są obowiązkowe - decyzja o tym, czy wykonać zadanie, leży po stronie ucznia i jego rodziców. Skutki ograniczenia możliwości zadawania prac domowych zależą od reakcji nauczycieli.

W związku z zawieszeniem od 16 września 2024 r. zajęć w ok. 420 szkołach i placówkach edukacyjnych, znajdujących się na terytoriach 4 województw najbardziej dotkniętych skutkami powodzi – ZUS informuje o prawie rodziców do ubiegania się o zasiłek opiekuńczy za czas zamknięcia placówek. 

Od 16 września 2024 r. zawieszono zajęcia w 420 szkołach i placówkach edukacyjnych w 4 województwach narażonych najbardziej na skutki powodzi. Czy z tego tytułu przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego? ZUS odpowiada.

Chodzi o koszty przygotowania posiłków w szkole dla dzieci uczęszczających do szkół podstawowych (a w przypadku, gdy szkoła korzysta z usług firmy cateringowej – również ich dowozu), których przerzucanie na rodziców, przez organy prowadzące szkoły – jest bardzo powszechnym zjawiskiem. Jak więc jest z tymi obiadami w szkołach, kto i w jakim zakresie ponosi ich koszt oraz którym uczniom przysługuje całkowite zwolnienie z opłat za posiłki?

Warunki atmosferyczne w Polsce na przestrzeni ostatnich lat pokazały, że temperatury na przełomie wiosny i lata, przez całe lato, jak również – na początku jesieni, potrafią być bardzo wysokie (nierzadko przekraczające 30 stopni Celsjusza). W związku z powyższym, Ministerstwo Edukacji Narodowej podjęło pracę nad zmianą wytycznych dotyczących nauki w szkołach podczas upałów. Rozważane są trzy opcje: skrócenie lekcji, nauka zdalna, a nawet całkowite zawieszenie zajęć lekcyjnych, jeżeli temperatura na zewnątrz przekroczy 35 stopni Celsjusza.

Dyrektorzy placówek oświatowych skracają zajęcia lekcyjne z powodu panujących upałów. Choć prawo oświatowe i przepisy BHP umożliwiają skrócenie lub odwołanie lekcji jedynie gdy jest za zimno, a nie ze względu na upały. Mają być jednak wytyczne MEN w tym zakresie już od 2025 roku.

Kończą się wakacje i uczniowie szykują się do powrotu do szkoły. Rok szkolny 2024/2025 rozpocznie się już 2 września 2024 r., a zakończy dopiero 27 czerwca 2025 r. Jak będzie wyglądała organizacja nadchodzącego roku szkolnego?

W roku szkolnym 2024/2025 najmłodsze dzieci znowu będą się uczyły w pełnych klasach. Szkoły muszą bowiem pomieścić ok. 80 tysięcy dodatkowych uczniów - dzieci z Ukrainy. Zamiast niżu demograficznego w systemie jest więc spora nadwyżka dzieci.

Niedługo rozpoczyna się nowy rok szkolny 2024/2025. Wrzesień często też wiąże się z dodatkowymi kosztami. Warto sprawdzić, czy jesteśmy w grupie osób, które mogą liczyć na dodatkowe wsparcie. Komu będzie przysługiwało dodatkowe 113 lub 69 zł miesięcznie?

Nowość w szkołach! Standardy ochrony małoletnich musi wdrożyć każda placówka. Dokumenty są ważne także dla rodziców. Określają bowiem nowe reguły relacji "uczeń / nauczyciel" i "szkoła / rodzice". Rodzice dowiedzą się z nich, jaka jest procedura postępowania, gdy np. dziecko poskarży się na sytuację w domu. Szkoła musi podjąć działania (w tym niekiedy np. zawiadomić sąd rodzinny albo wszcząć procedurę "Niebieskiej Karty).

Jak będą wyglądały lekcje religii w przedszkolach i szkołach od nowego roku szkolnego? To pytanie zadaje sobie wielu uczniów i rodziców. W Dzienniku Ustaw opublikowano rozporządzenie, które szczegółowo określa te kwestie.

Rząd przeznaczy 138 mln zł w roku szkolnym 2024/2025 na realizację unijnego programu dla szkół. W ramach tego programu dzieci z klas I-V szkół podstawowych będą bezpłatnie otrzymywały owoce i mleko, będą też prowadzone działania edukacyjne. Rozporządzenie Rady Ministrów w tej sprawie weszło w życie 2 lipca 2024 r.

Od 1 września 2024 r. do polskich szkół może pójść między 20 tys. a 60 tys. ukraińskich dzieci - szacuje Paulina Chrostowska z Centrum Edukacji Obywatelskiej. Zdaniem nauczycieli największym wyzwaniem w edukacji uczniów z doświadczeniem migracji jest bariera językowa.

Projekt "Szkoły międzypokoleniowej", czyli wspólna przestrzeń dla uczniów i seniorów, sprzyjająca wymianie informacji i integracji międzypokoleniowej, ruszy jesienią w formie pilotażu. Tak przekazała minister ds. polityki senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz.

Do 31 sierpnia 2024 r. nauczyciele powinni otrzymać świadczenia urlopowe. Świadczenie, wypłacane wszystkim nauczycielom, jest finansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Czy powinny uwzględniać kryterium socjalne?

Projekt nowego rozporządzenia Ministra Edukacji ma zapewnić, że sprzęt komputerowy nabywany przez szkoły będzie zgodny z aktualnie obowiązującymi standardami technologicznymi. Także wyposażenia szkół w infrastrukturę cyfrową powinno spełniać minimalne wymagania dla technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Chociaż dopiero rozpoczęły się wakacje, cześć rodziców myślami jest już przy budżecie na rok szkolny. Na jakie wsparcie finansowe można liczyć w roku szkolnym 2024/25? Kto może skorzystać i w jakich terminach należy składać wnioski? Podpowiadamy.