Podatek katastralny

W tak zwanej przestrzeni medialnej od lat pojawiają się - najczęściej w alarmistycznym, czy wręcz tabloidowym tonie - informacje o możliwym wprowadzeniu w Polsce podatku katastralnego, czyli podatku liczonego od wartości nieruchomości. Czy mamy się czego obawiać? Ministerstwo Finansów odpowiedziało na pytania naszej redakcji dot. planów wprowadzenia tego podatku w naszym kraju. Wyjaśniamy też co jest konieczne do wprowadzenia tego podatku i dlaczego nie będzie podatku katastralnego w Polsce, przynajmniej przez najbliższych kilka lat.

Podatek katastralny zamiast podatku od nieruchomości, jaka to różnica? Zasadnicza. Danina dla fiskusa jest wyliczana na podstawie wartości nieruchomości a nie jej metrażu. Efekt jest taki, że za miesiąc fiskusowi z tego tytułu trzeba zapłacić nawet więcej niż teraz płaci się za cały rok.

Faktem jest, że Polacy płacą grosze podatku od domów i mieszkań, w porównaniu z obywatelami innych krajów Europy i świata, bo polski podatek od nieruchomości jest specyficzny i nad wyraz skromny. Czy jednak, by zaostrzyć politykę fiskalną dla ukrócenia nadmiernego deficytu w budżecie państwa trzeba od razu sięgać po drugą skrajność - podatek katastralny.

Co trzeba zrobić, by mieszkania w Polsce były tańsze? Czy państwo powinno budować mieszkania? Czy podatek katastralny to dobry pomysł? Wyjaśnia dziennikarz ekonomiczny i autor podcastu Ekonomia i Cała Reszta - Kamil Fejfer.

Od razu postawmy, dla spokoju, sprawę jasno. Od takiej opcji w teorii do decyzji praktycznych droga daleko. W ostatnim trzydziestoleciu pomysł wprowadzeni katastru w Polsce pojawiał się już kilka razy – i nigdy nie wyszedł poza sam pomysł, ale przecież zawsze kiedyś jest ten pierwszy raz.

Instytut Finansów przy Ministerstwie Finansów opublikował 21 marca 2023 r. raport: „Opodatkowanie nieruchomości w Polsce na tle systemów europejskich. Wybrane problemy i propozycje zmian”. Zdaniem Instytutu obecny system opodatkowania nieruchomości w Polsce wymaga zmian. Jednocześnie w raporcie stwierdzono, że „(…) jeszcze przez długi czas realizacja opodatkowania wartości wszystkich nieruchomości (czyli podatek katastralny – przypisek PH) nie będzie możliwa. Przeprowadzenie takiej reformy podatków od nieruchomości w Polsce należy obiektywnie uznać za zadanie niezmiernie złożone i trudne do zrealizowania.”

Minister Finansów i Minister Rozwoju i Technologii zgodnie twierdzą, że nie jest aktualnie planowane wprowadzenie podatku katastralnego, czyli podatku o podstawie opodatkowania opartej na wartości nieruchomości. Natomiast w Ministerstwie Rozwoju i Technologii we współpracy z Ministerstwem Finansów analizowana jest (także pod kątem wprowadzenia ewentualnych rozwiązań podatkowych) kwestia tzw. pustostanów, czyli mieszkań kupowanych wyłącznie w celach inwestycyjnych, które nie są przez nabywcę ani zamieszkiwane ani wynajmowane. Takie informacje zostały przekazane w odpowiedziach (z 8 i 9 czerwca 2022 r.) obu ministrów na interpelację poselską.

Podatek katastralny. W odniesieniu do pojawiających się informacji medialnych dotyczących tego, że w Ministerstwie Rozwoju i Technologii prowadzone są prace nad podatkiem katastralnym informujemy, że takie prace nie były i nie będą prowadzone – napisało MRiT w komunikacie z 11 listopada 2021 r. Także Ministerstwo Finansów w dniu 10 listopada br. poinformowało, że: "Rząd nie planuje wprowadzenia podatku katastralnego. Informacje, które pojawiają się w przestrzeni medialnej są nieprawdziwe".

Podatek katastralny. Sytuacja finansów publicznych w Polsce, ale też i na świecie uległa pogorszeniu. W wielu krajach trwa dyskusja czy podnosić podatki dochodowe. Lepszym rozwiązaniem są podatki majątkowe, a do tych należy podatek katastralny.

Ministerstwo Finansów w poprzedniej kadencji Sejmu nie prowadziło prac nad wprowadzeniem podatku katastralnego, obecnie też ich nie prowadzi, nie ma też analiz dotyczących skutków jego wprowadzenia - zapewnił wiceminister finansów Jan Sarnowski.

PiS gwarantuje, że w Polsce nie będzie podatku katastralnego, wprowadzenie go doprowadziłoby do wywłaszczenia ogromnej części Polaków z wszelkiego rodzaju własności odnoszących się do nieruchomości - powiedział prezes PiS Jarosław Kaczyński.

Podatek katastralny to podatek od wartości nieruchomości i w przyszłości ma zastąpić podatek od nieruchomości, który pobierany był od powierzchni nieruchomości. Oznacza to, że mogą wzrosnąć koszty nakładane na właścicieli nieruchomości, w szczególności dotknęłoby to właścicieli mieszkań w starych kamienicach w centrach miast - podkreśla ekspert.

Z wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów dla mediów wynikało, że na jesieni 2015 roku możemy mieć do czynienia z zasadniczymi zmianami w VAT (w szczególności powrót do poprzednich stawek – 22% i 7%, czy nawet wprowadzenie jednolitej stawki VAT) oraz w PIT (zwiększenie kosztów pracowniczych, czy podwyższenie kwoty wolnej). Postanowiliśmy zapytać wprost nad jakimi zmianami w tych podatkach pracuje aktualnie MF. Zapytaliśmy także o ewentualne wprowadzenie podatku dochodowego w rolnictwie i podatek katastralny. Odpowiedzi udzielił wiceminister finansów Jarosław Neneman.

Ministerstwo finansów nie planuje obecnie podjęcia prac legislacyjnych w zakresie podatku od wartości nieruchomości (tzw. podatku katastralnego). Wprowadzenie podatku od nieruchomości uwzględniającego wartość nieruchomości wymaga posiadania kompletnych danych na temat wartości nieruchomości. Aktualnie ze względu na ich brak oraz koszty realizacji tego rozwiązania, wdrożenie podatku od nieruchomości opartego na wartości nieruchomości jest niemożliwe.

Minister Finansów uspokaja (ostatni raz w przesłanej do naszej redakcji informacji z 16 czerwca 2015 r.), że aktualnie nie ma planów wprowadzenia podatku katastralnego. Jednak od 2009 roku istnieje w Głównym Urzędzie Geodezji i Kartografii Zespół do spraw Rządowego Programu Rozwoju Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach. A stworzenie ZSIN, to warunek konieczny (choć jeszcze nie wystarczający) dla wprowadzenia podatku katastralnego.