Planowanie przestrzenne

To, że już niebawem miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz decyzje o warunkach zabudowy będą musiały być zgodne z uchwalanymi przez gminy planami ogólnymi, a tym samym – samorządy będą mogły uniemożliwić właścicielowi nieruchomości np. budowę domu na działce, która w ww. planie ogólnym zostanie zlokalizowana w strefie objętej zakazem zabudowy – jest nieuniknione, ponieważ ustawa wprowadzająca reformę systemu planowania przestrzennego już obowiązuje. Aktualnie rozchodzi się jednak o termin, do którego gminy mają obowiązek opracowania ww. planów ogólnych, który rząd chce wydłużyć do 1 lipca 2026 r. (z 1 stycznia 2026 r.). Ww. reformy obawiają się zwłaszcza rolnicy, którzy – w przypadku ustalenia na będących w ich posiadaniu terenach rolnych tzw. stref otwartych z zakazem zabudowy – celem wybudowania domu, pomimo posiadania znacznych areałów ziemi, będą zmuszani do zakupu działek na terenach wyznaczonych pod zabudowę (które niejednokrotnie mogą być znacznie oddalone od uprawianej przez nich ziemi).

Co prawda nowe przepisy dopiero wchodzą w życie i jeszcze nie mają bezpośredniego zastosowania. Ale deweloperzy i inni inwestorzy są już po analizach. Próbują przewidzieć jak nowe zasady planowania w gminach wpłyną na ich biznesy.

Duże znaczenie mają nie tylko ostatnie zmiany dotyczące planowania przestrzennego, ale również przepisy przejściowe. Postanowiliśmy im się przyjrzeć. 

Sejm przyjął przygotowaną przez MRiT nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W kwietniu tego roku rozpoczęły się konsultacje projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Celem nowelizacji, jak zapowiada Ministerstwo Rozwoju, ma być między innymi uproszczenie procedur, a w efekcie – skrócenie procesów inwestycyjnych. To dobra wiadomość dla obywateli, ale też dla deweloperów mieszkaniowych. Jak jednak będzie w praktyce? Przedsiębiorcy i przedstawiciele agencji zrzeszonych w Polskiej Izbie Nieruchomości Komercyjnych przyznają, że zmiany są właściwe, jednak mało precyzyjne, a niektóre zapisy nowelizacji mogą nie sprzyjać i tak trudnej już sytuacji inwestorów aktywnych na polskim rynku nieruchomości.

Legislacja dotycząca zmian nazw obiektów przestrzeni publicznej oraz usuwania pomników stanowiła w ostatnich miesiącach źródło ożywionej dyskusji. Swój sprzeciw wyrażali zarówno samorządowcy, wskazując na naruszenie konstytucyjnej zasady suwerenności, jak i przedstawiciele doktryny, podkreślając nieprawidłowości względem techniki prawodawczej.

Miejscowe plany zagospodarowania terenu w większości przypadków nie są doskonałe. Znane są przypadki, w których akty te zawierają rażące błędy, które w efekcie utrudniają załatwienie formalności niezbędnych do rozpoczęcia budowy. Bywa, że pozostają nawet w sprzeczności z rozporządzeniami i ustawami. Same samorządy przyznają, że planowanie przestrzenne jest fatalne. Brakuje pieniędzy, a co za tym idzie - ograniczone są możliwości pozyskania wysokiej klasy fachowców. Problem w dużej mierze można rozwiązać, wdrażając specjalistyczne narzędzie cyfrowe. Z pomocą wychodzi resort rozwoju.

Planowana reforma planowania i zagospodarowania przestrzennego wyeliminuje tzw. wuzetki, czyli wydawanie decyzji o warunkach zabudowy - podkreśliła w piątek 30 kwietnia 2021 r. wiceminister rozwoju, pracy i technologii Anna Kornecka.

Zmiany w planowaniu przestrzennym - czy będzie rewolucja? Media informują o spodziewanych zmianach, które będą dotyczyły planowania przestrzennego. Przyglądamy się planom rządu i odpowiadamy na pytanie, czy można mówić o rewolucji.

Planowanie przestrzenne z nowymi regulacjami. Jaki będzie efekt zmian przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym? Jakie są nowe standardy tworzenia danych przestrzennych? Jak będzie przebiegało tworzenie aktów planowania przestrzennego (APP)? Jak w sposób efektywny i prosty wykonać nowy obowiązek prawny w zakresie cyfryzacji planowania przestrzennego?

W przypadku uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego może dochodzić do konfliktów interesów indywidualnych z interesem publicznym. NSA jednak stoi na stanowisko, iż organ planistyczny dokonując zmiany mpzp musi mieć na uwadze także indywidualny interes właścicieli nieruchomości objętych planem.

Zaniechanie przekazania wojewodzie dokumentacji planistycznej związanej ze zmianą studium w ustawowym terminie skutkuje możliwością jego unieważnienia także po upływie roku od dnia uchwalenia zmiany.

Samorządy powinny jak najszybciej dokonać przeglądu obowiązujących na ich obszarze miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Te mogą bowiem zawierać błędy, które mogą skutkować ich uchyleniem, nawet po latach od dnia ich wydania i wejścia w życie. Takimi błędami są m.in. definicje pojęć, które zostały szczegółowo wyjaśnione przez ustawodawcę.

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport o systemie gospodarowania przestrzenią gminy jako dobrem publicznym. Okazuje się, że złe zarządzanie gospodarką przestrzenną ma duży wpływ na mieszkańców Polski.

Trwają prace nad nowym Kodeksem urbanistyczno-budowlanym, który zakłada zlikwidowanie prawnych i proceduralnych barier realizacji inwestycji. Kodeks zastąpi kilka obowiązujących obecnie ustaw: o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Prawo budowlane, specustawy branżowe, a także część ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Opłata planistyczna jest nieopodatkowaną należnością budżetową o charakterze publiczno-prawnym. Z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie wynika prawo do naliczania odsetek od nieterminowo uiszczanej opłaty planistycznej.

Kształtowanie przestrzeni publicznej to specjalny program edukacyjny dla młodzieży, który ma zwrócić uwagę młodych ludzi na wpływ, jaki wywiera przestrzeń publiczna na jakość życia i zamieszkania oraz uczyć, jak kształtować przestrzeń publiczną.

Gmina jest jednostką odpowiedzialną za kształtowanie ładu przestrzennego. Wobec tego w sytuacji gdy zmiana planu zagospodarowania miejscowego wpływa znacząco na możliwość korzystania z danego terenu lub gdy całkowicie je uniemożliwia, właściciel ma prawo uzyskania od gminy odszkodowania a nawet wykupienia części nieruchomości w ramach zadośćuczynienia. W jaki sposób można domagać się od gminy odpowiedzialności za kształtowanie ładu przestrzennego?

Na rynku usług projektowych wykształcił się podział na tzw. projekty indywidualne i projekty typowe. Pojawia się pytanie o ochronę prawnoautorską oraz problem tzw. dozwolonego użytku.

Nie da się określić, które projekty/obiekty architektoniczne powinny korzystać z ochrony prawnoautorskiej, a które uznać należy jedynie za obiekty szablonowe, którym ochrona prawnoautorska przysługiwać nie powinna. Każdy przypadek należałoby indywidualnie oceniać, biorąc pod uwagę zarówno formę, rozumianą jako sposób wyrażenia konkretnej koncepcji, oraz zastosowane rozwiązania funkcjonalne.

Moim zdaniem nie można zgodzić się z tak definitywnym stanowiskiem, pozbawiającym dzieła urbanistyczne przymiotu bycia utworem, szczególnie biorąc pod uwagę panujący w doktrynie i orzecznictwie pogląd o wymaganym minimalnym poziomie twórczości. Utworem w dziedzinie urbanistyki będzie zatem dobro niematerialne utrwalone w postaci projektu bądź opracowania urbanistycznego, polegające na twórczym zagospodarowaniu przestrzeni danego regionu, miasta, czy mniejszego zespołu obiektów architektonicznych.

W Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę, która na nowo definiuje strefy ochrony uzdrowiskowej na obszarze uzdrowiska lub obszarze ochrony uzdrowiskowej.

Jedną z przesłanek ubiegania się o ustalenie warunków zabudowy, którą najtrudniej jest w praktyce spełnić jest wymóg dobrego sąsiedztwa. Nie można zgodnie z tą zasadą zrealizować inwestycji, która kolidowałaby z zabudową istniejącą w sąsiedztwie ani też inwestycji, w sąsiedztwie której brakowałoby jakiejkolwiek zabudowy.

Najlepiej z planowaniem przestrzennym radzą sobie miasta na prawach powiatu. Wyjątkiem są w tej grupie metropolie, choć i tu można znaleźć przykłady jednostek, które z planowania uczyniły ważny argument atrakcyjności inwestycyjnej.

Aktualizacja wysokości opłat rocznych za użytkowanie wieczyste gruntu jest narzędziem, które zmierza do powiązania wartości świadczenia wieczystego użytkownika z rzeczywistą wartością gruntu oddanego mu do używania. Aktualizacja może skutkować zarówno podwyższeniem opłaty, jak i jej obniżeniem, jednak najczęstszą sytuacją jest właśnie zwiększenie obciążenia użytkownika wieczystego.