Kataster nieruchomości to inaczej jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach lokalach, ich właścicielach. Ewidencje zakłada się i prowadzi w systemie informatycznym, którego podstawę stanowi komputerowa baza danych, obejmuje ona całe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z art. 21 ust. 2 Konstytucji wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie dla realizacji celów publicznych i za słusznym odszkodowaniem. Polskie prawo przewiduje kilka przypadków, w których właściciel nieruchomości może zostać pozbawiony prawa własności, a szczegółowe regulacje w tym zakresie są zawarte m.in. w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, ustawie z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, ustawie z dnia 28 marca 2003 roku o transporcie kolejowym, czy ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 roku o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu. Choć każda z powyższych regulacji w pewien sposób różni się w zakresie procedury wywłaszczania nieruchomości, możliwe jest jednakże przedstawienie ogólnych założeń dotyczących zasad wypłacania odszkodowania z tytułu wywłaszczenia w polskim prawie.