Tematy - Prawo - Oskarżony - INFOR.PL

Przepisy karnoprocesowe wprowadzają instytucję wyłączenia sędziego. Sędzia może zostać wyłączony z orzekania w dwóch przypadkach.

W procesie karnym uprawnieniem oskarżonego jest uczestnictwo w każdej dokonywanej przez sąd czynności procesowej. Od wskazanej reguły ustawodawca przewidział jedno odstępstwo: w wyjątkowych wypadkach, gdy należy się obawiać, że obecność oskarżonego mogłaby oddziaływać krępująco na wyjaśnienia współoskarżonego albo na zeznania świadka lub biegłego, przewodniczący może zarządzić, aby na czas przesłuchania danej osoby oskarżony opuścił salę sądową.

Przesłanki łączenia postępowań karnych mają charakter ocenny. Przepisy Kodeksu postępowania karnego zostawiają sędziom pewien margines swobody odnoszący się do możliwości łączenia spraw karnych. Ma to zapewnić realizację celów procesu – pełnego i rzetelnego rozpoznania sprawy oraz orzekania bez zbędnej zwłoki.

Czyn zabroniony oszustwa kapitałowego popełnia ten, kto w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, elektronicznego instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia.

Czyn zabroniony nielegalnego uzyskania informacji popełnia ten, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie.

Jarosław Kaczyński zapowiedział powrót kary śmierci. Czy możliwe jest przywrócenie kary śmierci w Polsce? Czy zapowiedź nowelizacji kodeksu karnego przywracającej karę śmierci ma szanse na realizacje?

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. W postępowaniu przygotowawczym prokurator udzielając zezwolenia na porozumiewanie się może w szczególnie uzasadnionym wypadku zastrzec, że będzie przy tym obecny sam lub osoba przez niego upoważniona oraz zastrzec kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą. Podkreślenia wymaga jednak, że wskazane obostrzenia nie mogą być utrzymywane ani dokonane po upływie 14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego.

Przestępstwo fałszerstwa dokumentów został znowelizowany przez ustawę z dnia 5 listopada 2009 r. i od 8 czerwca 2010 roku ma nowe brzmienie – dodany został do jego treści § 2a, który znacząco może łagodzić dolegliwość karną dla sprawcy przestępstwa, jeśli zachodzi tzw. wypadek mniejszej wagi. W takim przypadku ustawodawca przewidział bowiem zagrożenie karą alternatywnie grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności, a to umożliwia warunkowe umorzenie wobec sprawcy lub odstąpienie od wymierzenia kary w stosunku do niego (co dotychczas nie było możliwe).

Merytoryczna kontrola aktu oskarżenia oznacza zasadniczo kontrolę przez sąd zasadności i słuszności aktu oskarżenia. Kontrola taka może mieć dwojaki charakter: może być kontrolą uprzednią (dokonaną przed otwarciem przewodu sądowego tj. przed odczytaniem aktu oskarżenia) lub kontrolą następczą (dokonywaną w toku postępowania sądowego). Należy mieć też na uwadze, że sam wyrok wydawany przez sąd również jest odniesieniem się do treści i zarzutów aktu oskarżenia.

Po otrzymaniu aktu oskarżenia Prezes Sądu dokonuje jego analizy pod kątem wymagań formalnych (tzw. kontrola formalna) a następczo dokonuje tzw. kontroli merytorycznej aktu oskarżenia. Polega to na jego analizie w kontekście zebranego w sprawie materiału dowodowego. Prezes Sądu może wydać zarządzenie o skierowaniu sprawy na posiedzenie celem sprawdzenia, czy sprawy nie należy umorzyć z powodu oczywistego braku podstaw oskarżenia.

Każdy akt oskarżenia wnoszony przez oskarżyciela podlega wstępnej kontroli tzw. formalnej, która weryfikuje czy spełnia on wszystkie ustawowe formalne wymogi pod rygorem zwrotu aktu oskarżenia w celu uzupełnienia braków.

Umorzenie rejestrowe jest instytucją z kodeksu postępowania karnego. To jeden ze sposobów zakończenia postępowania przygotowawczego.

Merytoryczna następcza kontrola aktu oskarżenia polega na tym, iż sąd rozpoznaje zasadność i słuszność aktu oskarżenia oraz jego dowodowe podstawy już w toku postępowania (tj. po rozpoczęciu przewodu sądowego – odczytaniu aktu oskarżenia). Ten aspekt odróżnia tę formę merytorycznej kontroli od kontroli uprzedniej – dokonywanej przez rozpoczęciem postępowania.

Merytoryczna uprzednia kontrola aktu oskarżenia polega na tym, że sąd jeszcze przed wyznaczeniem terminu rozprawy (i dalszym procedowaniem) dokonuje swoistej kontroli względem treści aktu oskarżenia. To właśnie ów etap kontroli sądowej wyróżnia ją od kontroli następczej (która następuje w już w toku postępowania sądowego).

Praktycznym problemem, który pojawia się często jest to, czy świadek może zmienić swoje poprzednie zeznania – a jeśli tak to w jakiej formie i co mu za to grozi. Niniejsze opracowanie podda analizie ten problem prawny.

W praktyce spraw karnych często oskarżony lub podejrzany zadaje swojemu obrońcy pytanie, czy może zmienić swoje wyjaśnienia? Należy odpowiedzieć, że tak i w dodatku wskazać, iż nie ponosi za to odpowiedzialności karnej. Istnieją jednak pewne uwarunkowania zmiany treści wyjaśnień, które należy omówić i znajdują się one poniżej.

Ministerstwo Sprawiedliwości uruchomiło stronę na temat zastosowania systemu dozoru elektronicznego.

Obrońca z urzędu w postępowaniu karnym to osoba przyznawana oskarżonemu przez sąd. Czy przysługuje on także w postępowaniu w sprawach o wykroczenia?

Oskarżony ma prawo skorzystać z pomocy adwokata w każdym stadium postępowania karnego. Zastosowanie podsłuchu przez Policję może znacznie ograniczyć ten aspekt prawa do obrony, dlatego sprawą tą zajmie się wkrótce Trybunał Konstytucyjny.

Obok kary pozbawienia wolności, sąd może orzec w stosunku do osoby uzależnionej środek zabezpieczający w postaci umieszczenia w zakładzie odwykowym. Pobyt w takim zakładzie nie może być krótszy niż 3 miesiące, ani dłuższy niż dwa lata, a to po jakim okresie sprawca zostanie zwolniony zależy w głównej mierze od wyników leczenia.

W ramach postępowania karnego mamy możliwość skorzystać z usług obrońcy. Można go ustanowić już w ramach postępowania przygotowawczego przez prokuratorem.

Zarówno podejrzany, jak i oskarżony mają prawo ustanowić swojego obrońcę. W niektórych wypadkach będzie to konieczne. Kiedy i w jaki sposób można ustanowić obrońcę?

Znieważenie symboli narodowych jest występkiem, za który kara przewidziana została w Kodeksie karnym. Czy wiesz czym są symbole narodowe? Jaka kara grozi za ich niszczenie?

W szczególnych przypadkach sąd może zezwolić na zastosowanie podsłuchu przez Policję. Aby do tego doszło należy złożyć wniosek, który jeszcze do niedawna nie musiał być w szczególny sposób uzasadniony. Obecnie przepisy dotyczące podsłuchu mają nieco inne brzmienie – czy kwestia uzasadnienia też uległa zmianie?

Konfrontacja jest fakultatywnie dopuszczalną czynnością procesową – elementem postępowania dowodowego. Może ona dotyczyć zarówno świadków, biegłych jak i oskarżonych w procesie. Jej istotą jest„stawienie sobie do oczu” osób składających sprzeczne lub zupełnie odmienne od siebie oświadczenia w celu wyjaśnienia tych różnic oraz ustalenia rzeczywistego przebiegu danego zdarzenia (lub danego stanu faktycznego).

Jednym ze sposobów uzyskania dowodów popełnienia przestępstwa może być kontrolowanie rozmów telefonicznych (założenie podsłuchu). Należy jednak pamiętać, iż jest to sytuacja wyjątkowa, na którą zgodę musi wyrazi sąd okręgowy.

Zgodnie z treścią przepisu art. 202 Kodeksu postępowania karnego w razie uzasadnionych wątpliwości, co do poczytalności oskarżonego (podejrzanego) sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, powołuje co najmniej dwóch biegłych lekarzy psychiatrów. W razie zgłoszenia przez biegłych takiej konieczności, badanie stanu zdrowia psychicznego oskarżonego może być połączone z obserwacją w zakładzie leczniczym, ale może to mieć miejsce tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Jako oskarżony lub nawet tylko podejrzany nie masz obowiązku dowodzenia swojej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść.

Jeżeli popełnisz przestępstwo skarbowe bądź wykroczenie skarbowe, masz możliwość porozumienia się z wymiarem sprawiedliwości, dzięki czemu Twoja kara może być stosunkowo nieduża, a przy spełnieniu odpowiednich warunków możesz nawet uniknąć odpowiedzialności karnej. Masz możliwość skorzystania z instytucji czynnego żalu lub dobrowolnego poddania się odpowiedzialności.

Osoba pozostająca na wolności ma obowiązek stawić się na każde wezwanie zarówno prokuratora jak i przed sąd.

Istnieje możliwośc przeglądania akt przed prokuratorem, o ile wyrazi na to zgodę prokurator prowadzący. Akta sprawy możesz przeglądać w siedzibie właściwej prokuratury.

Każdy pokrzywdzony przestepstwem ma możliwości obrony swoich interesów majątkowych. Jak to zrobić?

Przeszukanie jest czynnością przykrą i uciążliwą dla osób rewidowanych. W związku z tym, co do zasady, nie można jej dokonywać w pomieszczeniach zamieszkałych w porze nocnej, czyli od godziny 22 do godziny 6. Przeszukanie w porze nocnej można przeprowadzić tylko w przypadkach nie cierpiących zwłoki i tylko przy poszukiwaniu osób podejrzanych o przestępstwo poważniejsze, lub dowodów takiego przestępstwa.

Istnieje grupa przestępstw, w stosunku do których prowadzenie postępowania uzależnione jest od Twojej inicjatywy. Bez Twojej zgody, wyrażonej we wniosku o ściganie, policja czy prokurator, pomimo wiedzy o dokonaniu przestępstwa, podejmie tylko czynności niecierpiące zwłoki w celu zabezpieczenia śladów i dowodów, a także czynności zmierzające do wyjaśnienia, czy wniosek będzie złożony.

Na potrzeby niniejszego opracowania, pod pojęciem postępowania karnego będziemy rozumieć każde postępowanie, którego celem jest osądzenie sprawcy czynu zabronionego, za wyjątkiem postępowania w sprawach nieletnich. Takimi czynami zabronionymi mogą być: przestępstwa, wykroczenia, przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe.

Co do zasady, osoba uprawniona do wzięcia udziału w czynności procesowej, powinna zostać zawiadomiona o jej czasie i miejscu. W jakiej formie powinno to nastąpić? Jakie są konsekwencje niezawiadomienia?

Kodeks postępowania karnego to ustawa, która reguluje postępowanie przed sądami w sprawach karnych. Obecna ustawa została uchwalona 6 czerwca 1997 roku.

Orzeczenie zapadłe za granicą nie stanowi przeszkody do wszczęcia lub prowadzenia postępowania karnego o ten sam czyn zabroniony przed sądem polskim.

Niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia przestępstwa, ustawę karną polską stosuje się do obywatela polskiego oraz cudzoziemca, którego nie postanowiono wydać, w razie popełnienia przez niego za granicą przestępstwa, do którego ścigania Rzeczpospolita Polska jest zobowiązana na mocy umowy międzynarodowej, lub przestępstwa określonego w Rzymskim Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego, sporządzonym w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r.

Tymczasowe aresztowanie to jeden ze środków zapobiegawczych, stosowany w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa; można je stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Wyjaśnienia oskarżonego to szczególny dowód w postępowaniu karnym. Dotyczą one przedmiotu sprawy, a także stanowią środek obrony oskarżonego. Oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia; może jednak bez podania powodów odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania lub odmówić składania wyjaśnień. O prawie tym należy go pouczyć. Obecny przy czynnościach dowodowych oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia co do każdego dowodu.

W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.

Za oskarżonego uważa się osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu, a także osobę, co do której prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.

Obrona obligatoryjna to sytuacje przewidziane przez Kodeks postępowania karnego, w których oskarżony musi mieć obrońcę.

Jeżeli oskarżony, w stosunku do którego wydano postanowienie o tymczasowym aresztowaniu, ukrywa się, sąd lub prokurator może wydać postanowienie o poszukiwaniu go listem gończym. Jeżeli postanowienie o tymczasowym aresztowaniu nie było wydane, można postanowienie takie wydać bez względu na to, czy nastąpiło przesłuchanie podejrzanego.

Ustawę karną polską stosuje się do obywatela polskiego, który popełnił przestępstwo za granicą.

Poza prawami wynikającymi z zasad demokratycznego państwa prawa, podejrzany ma również liczne obowiązki wpływające na jego sytuację procesową.

Niezawiadomienie organów ścigania o popełnieniu przestępstwa jest karalne. Nie dotyczy to jednak wszystkich przestępstw, a tylko tych wyróżnionych w art. 240 kodeksu karnego. Jakie to przestępstwa? Jaka kara grozi za niezawiadomieniu o ich popełnieniu?

W toku postępowania karnego oskarżonemu (oraz podejrzanemu) przysługuje prawo do obrony, którego jednym z przejawów jest prawo do ustanowienia obrońcy. Wskazany obrońca może pochodzić z wyboru oskarżonego (podejrzanego) czyli być ustanowionym do prowadzenia sprawy na podstawie jego indywidualnej umowy z oskarżonym (podejrzanym) lub może być ustanowiony dla oskarżonego przez sąd (jest to tzw. „obrońca z urzędu”). Istnieje określony katalog sytuacji kiedy oskarżony może mieć przyznanego obrońcę z urzędu.

Przepisy procedury karnej ustanawiają szereg ograniczeń dotyczących możliwości wniesienia kasacji. Związane są one z udziałem strony w postępowaniu sądowym, rodzajem wydanego wyroku sądowego, a także wymogami formalnymi, które muszą być spełnione, aby kasacja była skutecznie wniesiona.

Oskarżony

Problem wyłączenia sędziego

Zeznania świadka w sądzie pod nieobecność oskarżonego

Łączenie spraw w postępowaniu karnym

Oszustwo kapitałowe

Nielegalne uzyskanie informacji

Kara śmierci w Polsce

Kontakt oskarżonego z obrońcą w areszcie

Kara za fałszowanie dokumentów

Merytoryczna kontrola aktu oskarżenia

Brak faktycznych podstaw oskarżenia

Kontrola formalna aktu oskarżenia

Czym jest umorzenie rejestrowe?

Następcza merytoryczna kontrola aktu oskarżenia

Wstępna kontrola aktu oskarżenia

Czy świadek może zmienić swoje zeznania?

Czy podejrzany może zmienić swoje wyjaśnienia?

Dozór elektroniczny - nowa strona www

Obrońca z urzędu w sprawach o wykroczenia

Czy policyjny podsłuch narusza prawo do obrony?

Umieszczenie w zakładzie leczenia odwykowego

Obrońca w procesie karnym

Kiedy i jak ustanowić obrońcę?

Co grozi za znieważenie flagi?

Kiedy podsłuch jest legalny

Konfrontacja w procesie karnym

Kiedy można założyć podsłuch?

Umieszczenie oskarżonego w zakładzie leczniczym na czas badań psychiatrycznych

Czy jako oskarżony mam obowiązek dostarczania dowodów?

Czy oskarżony ma inne możliwości ugodowego zakończenia postępowania karnoskarbowego?

Czy jako oskarżony mam obowiązek stawiennictwa w sądzie lub prokuraturze?

Czy mogę przeglądać akta w toku sprawy przed prokuratorem?

W jaki sposób jako pokrzywdzony przestępstwem mogę bronić swoich interesów majątkowych?

Czy można przeprowadzić przeszukanie w nocy?

Czy zdanie pokrzywdzonego ma znaczenie w kwestii ścigania sprawcy przestępstwa?

Czym charakteryzuje się postępowanie karne?

Czym jest zawiadomienie o terminie rozprawy?

Kodeks postępowania karnego

Jakie są skutki ukarania za granicą (art. 114)

Zasada represji wszechświatowej (art. 113)

Tymczasowe aresztowanie

Wyjaśnienia oskarżonego

Oskarżyciel posiłkowy

Oskarżony

Obrona obligatoryjna

List gończy

Przestępstwo popełnione za granicą (art. 109)

Prawa i obowiązki podejrzanego

Czy niezawiadomienie o przestępstwie jest karalne?

Komu przysługuje obrońca z urzędu?

Kiedy nie możemy wnieść kasacji?