Tematy - Prawo - Hipoteka, Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

Zdarza się nie tak rzadko, że osoby pozostające w związkach partnerskich (tzw. konkubenci) kupują na współwłasność mieszkanie. Także na wspólnie wzięty kredyt. Co się dzieje, gdy (np. po rozpadzie takiego związku) osoby te postanowią znieść współwłasność mieszkania? Czy trzeba zapłacić podatek? Co z kredytem, co z hipoteką?

Hipoteka odwrócona to usługa finansowa, która skierowana jest głównie do osób starszych. Usługa, chociaż dostępna już od lat, nadal wywołuje wiele pytań. Czy po zawarciu umowy o dożywocie spadkobiercy będą mogli odziedziczyć nieruchomość? Czy od zawartej umowy można odstąpić? W którym momencie emeryt przestaje być właścicielem mieszkania? Kto, po podpisaniu takiej umowy, płaci czynsz, ubezpieczenie i podatki za mieszkanie lub dom?

Hipoteka odwrócona wzbudza kontrowersje. Wiele osób nie wie, że taka hipoteka może być w modelu sprzedażowym (renta dożywotnia) lub w modelu kredytowym (odwrócony kredyt hipoteczny). Co z kwestiami prawnymi?

Niedawno Sąd Najwyższy wydał kolejne orzeczenie dotyczące podziału majątku rozwodzących się małżonków. Chodzi o to, czy należy uwzględniać hipotekę.

Firma HREIT odnosząc się do najnowszych danych BIK na temat popytu na kredyty mieszkaniowe, ocenia, że są one całkiem przyzwoite, mimo, że w styczniu 2024 r. liczba chętnych na kredyty mieszkaniowe była o połowę mniejsza niż miesiąc wcześniej.

Sąd Najwyższy aktualnie stoi na stanowisku, że dopuszczalne jest obciążenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu prawem użytkowania, o którym mowa w art. 265 § 1 kodeksu cywilnego. W uzasadnieniu jednego z tegorocznych wyroków SN przedstawił argumenty za tą tezą.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) potwierdził, że w przypadku darowizny mieszkania obciążonego hipoteką obowiązek w podatku od spadków i darowizn nie wystąpi, gdyż podstawa opodatkowania wyniesie zero z uwagi na fakt, że wartość hipoteki odpowiadająca darowanemu udziałowi jest większa niż rynkowa wartość darowanego udziału.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) potwierdził, że zniesienie współwłasności bez spłat i dopłat, w zamian za przejęcie długu stanowi czynność podatkową w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn, a z tytułu przeprowadzonej czynności konieczne jest odprowadzenie ww. podatku. Podstawą opodatkowania będzie różnica pomiędzy wartością prawa do 1/2 własności nieruchomości z dnia dokonania czynności, a obciążeniem hipotecznym, wynikającym z ugody i którego wartość przypada na zbywany udział.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) stwierdziła, że nieodpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a wartość nabywanego udziału powinna być pomniejszona o część hipoteki przypisaną udziałowi, niezależnie od faktycznych kosztów spłaty kredytu przez wnioskodawcę.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji wyjaśniła, że darowizna mieszkania na rzecz obywatelki Ukrainy zamieszkałej w Polsce, przenosząca całość spółdzielczego prawa do lokalu z majątku wspólnego małżonków na jej majątek osobisty, jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn.

Dyrektor KIS potwierdził, że opodatkowaniu PIT podlega jedynie udział nabyty na mocy umowy zniesienia współwłasności, nie zaś mocą darowizny. Dodatkowo, spłata dokonana na rzecz brata stanowi koszt uzyskania przychodu.

Brak przedawnienia zobowiązań zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym stanowiłby przejaw nierównego traktowania w porównaniu z podatnikami, którzy nie posiadają żadnego majątku – tak wynika z wyroku WSA w Kielcach, który orzekł, że pomimo brzmienia art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej i wbrew stanowisku organów skarbowych zabezpieczone w ww. sposób zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu na zasadach ogólnych (wyrok z 18 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Ke 130/23).

W świetle nowej interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej (KIS), wartość hipoteki może wpłynąć na wysokość podstawy opodatkowania w podatku od spadków i darowizn w kontekście nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości.

Interpretacja Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) z 20 czerwca 2023 r. (sygn. 0111-KDIB2-3-4014-133-2023-2-BD) dotyczyła kwestii opodatkowania darowizny udziału w lokalu mieszkalnym obciążonym hipoteką. I tak Dyrektor KIS wskazał, że w przypadku zawarcia umowy darowizny udziału w lokalu obciążonym hipoteką, na obdarowanej, która nie przejmuje zobowiązań osobistych darczyńcy, nie ciąży podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC).

W interpretacji indywidualnej z dnia 20 czerwca 2023 roku, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) stwierdził, że - w przypadku darowizny udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką - jeżeli wartość hipoteki przekracza wartość nabywanego udziału w nieruchomości, podstawa opodatkowania wyniesie zero. W takim przypadku, na podatniku nie ciąży obowiązek uiszczenia podatku od spadków i darowizn.

Kredyt hipoteczny. W ubiegłym roku liczba nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych zmniejszyła się o 51,4 proc., a ich wartość spadła o 49,1 proc. r/r, do poziomu 45,4 mld zł – wynika z danych Biura Informacji Kredytowej, które prognozuje, że w 2023 roku ten segment czeka dalszy spadek wartości, do poziomu 28 mld zł.

Unieważnienie umowy kredytowej w sądzie jest dla frankowiczów wielkim sukcesem. Po uzyskaniu prawomocnego wyroku oraz uwolnieniu się od kredytu, pozostaje jeszcze wykreślenie hipoteki obciążającej nieruchomość. Zdarza się, że mimo wyroku, bank uporczywie nie wyraża zgody na niniejsze wykreślenie i nie wydaje listu mazalnego, tj. dokumentu potwierdzającego wygaśnięcie wierzytelności, stanowiącego jednocześnie zgodę banku na wykreślenie wpisu hipoteki z ksiąg wieczystych. Rozwiązaniem w takiej sytuacji jest przedstawienie wyroku prawomocnego w Sądzie wieczystoksięgowym. Pamiętajmy, że jeśli nieważny jest stosunek prawny, który hipoteka ma zabezpieczać, to tym samym staje się ona bezprzedmiotowa i niewykonalna.

Sejm uchwalił ustawę, przyjmując część poprawek Senatu, mocą której banki będą zobowiązane do zwrotu opłat naliczanych w czasie oczekiwania na wpis do księgi wieczystej hipoteki zabezpieczającej kredyt hipoteczny.

Zgodnie z projektowanymi przepisami banki mają zwracać kredytobiorcom koszt ubezpieczenia pomostowego po wpisie hipoteki. Mimo to pisma ponaglające sąd w sprawie wpisów hipotek mogą być nadal pomocne.

Mieszkanie obciążone kredytem hipotecznym można sprzedaż bez większego problemu. Powinni to wiedzieć zwłaszcza ci kredytobiorcy, którzy nie radzą sobie ze spłatą należności wobec banku. Nie wolno dopuścić do komorniczej licytacji mieszkania. Można je bowiem stracić, a i tak pozostać z długiem.

Problemy we wspólnotach mieszkaniowych zdarzają się niemalże w każdej z nich. Borykają się z nimi zarówno zarządcy jak i sami właścicieli lokali. Jakie trudno napotykają?

Z zapowiedzianego projektu zmiany prawa o notariacie, nad którym pracuje Ministerstwo Sprawiedliwości, wynika, że notariusze otrzymają większe uprawnienia - będą mogli dokonywać wpisów w księgach wieczystych. Jakich wpisów i na jakich zasadach?

Od 1 stycznia 2022 roku wprost z przepisów ustawy o PIT wynika, że wydatkami uprawniającymi do skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej w PIT są również wydatki na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki), zaciągniętego w związku ze zbywaną nieruchomością lub prawem majątkowym. Interpretacją ogólną z 1 kwietnia 2022 r. Minister Finansów potwierdził, że wydatki te pozwalały na korzystanie z tej ulgi również przed 2022 rokiem.

Roczny koszt dla banków z tytułu zwrotu kredytobiorcom dodatkowych opłat, pobieranych w okresie oczekiwania na wpis hipoteki do księgi wieczystej, to ok. 406 mln zł - szacuje resort sprawiedliwości w ocenie skutków regulacji projektu ustawy. Resort pracuje nad przyspieszeniem postępowania wieczystoksięgowego. Banki planują za to zwiększyć wysokość ubezpieczenia pomostowego.

Ubiegły rok przyniósł zdecydowany wzrost wartości kredytów hipotecznych, bo aż o ponad 51% r/r, udzielonych przez największych pośredników finansowych działających na naszym rynku. Wpływ na to miało kilka czynników, m.in. stopy procentowe na wyjątkowo niskim poziomie czy wysokie ceny nieruchomości.

Wnioski o kredyty hipoteczne. Klienci oczekują od banków digitalizacji usług. Jednocześnie tylko 6% Polaków nie ma żadnych obaw przed w pełni cyfrowym procesem udzielania kredytu na mieszkanie.

Księgi wieczyste prowadzi się w celu ujawnienia stanu prawnego nieruchomości. Zakładane i prowadzone są za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Ministerstwa Sprawiedliwości. Jakie są działy ksiąg wieczystych? Jak dokonywane są wpisy w księgach wieczystych? Jakie są opłaty?

Umowa dożywocia dot. mieszkania spółdzielczego a PCC. Czy umowa podobna do umowy dożywocia, polegająca na przeniesieniu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na inną osobę, w zamian za zobowiązanie się do dożywotniej opieki i pomocy finansowej, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Numer księgi wieczystej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w uzasadnieniu do wyroku z 5 maja 2021 r., którym oddalił skargę Głównego Geodety Kraju na decyzję Prezesa UODO, potwierdził, że numery ksiąg wieczystych są danymi osobowymi. Stwierdził również, że GGK nie miał podstaw prawnych do ujawniania tych numerów w serwisie Geoportal2 i umyślnie naruszał przepisy o ochronie danych osobowych, dlatego kara pieniężna w wysokości 100 tys. zł, jaką Prezes UODO nałożył na GGK jest uzasadniona.

Polski Ład ma zapewnić dofinansowanie wkładu mieszkaniowego dla członków spółdzielni. Wspomnianym rozwiązaniem będą zainteresowane głównie małe rodziny. Spółdzielnie na razie obserwują sytuację i na pewno będą oceniać dodatkowy popyt. Jakie znaczenie będzie miał Polski Ład dla spółdzielni mieszkaniowych?

Księgi wieczyste w systemie teleinformatycznym. Minister Sprawiedliwości zmienił rozporządzenie w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym. Rozporządzenie określa kody wydziałów ksiąg wieczystych sądów rejonowych, które będą obowiązywały od 1 września 2021 r.

Hipoteka przymusowa - spółdzielnia mieszkaniowa. Członkowie spółdzielni nie ponoszą odpowiedzialności za jej długi, a właściciele lokali nie przyczynili się do ich powstania - wskazuje Prokurator Generalny w skargach nadzwyczajnych od wpisów hipoteki przymusowej na odłączonych lokalach. Dotychczas do SN trafiło 17 takich skarg.

Jak wynająć mieszkanie spółdzielcze. W swojej pierwotnej wersji, ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych obligowała do uzyskania zgody na wynajem mieszkania lokatorskiego. Obecnie obowiązują przepisy, które są bardziej korzystne dla posiadaczy spółdzielczego lokatorskiego i własnościowego prawa do mieszkania. W niektórych sytuacjach, trzeba jednak powiadomić spółdzielnię o prowadzonym wynajmie. Kiedy mieszkanie spółdzielcze można wynająć bez zgody i powiadamiania spółdzielni mieszkaniowej?

Odwrócona hipoteka nie przyjęła się w Polsce. Jak dotąd żaden bank nie zaoferował seniorom 65+ odwróconego kredytu hipotecznego, którego do końca życia nie musieliby spłacać. Na ich biedzie próbują zarabiać – nie zawsze w uczciwy sposób – prywatne osoby i firmy oferujące rentę dożywotnią lub dożywocie w zamian za dom lub mieszkanie. Z jakim skutkiem?

Ugoda - zabezpieczenie wierzytelności. W czasach pandemii COVID-19 wielu przedsiębiorców boryka się z problemem uzyskiwania terminowej zapłaty z tytułu zawartych przez siebie kontraktów. Zawarte umowy często jednak wiążą się z wieloletnią współpracą pomiędzy ich stronami – a co za tym idzie – sądowe rozwiązanie sporu może zniszczyć dotychczasową kooperację między nimi. Nie zawsze bowiem brak zapłaty wynika z braku chęci wywiązania się przez dłużnika ze swoich powinności, a związane jest często z chwilowo gorszą płynnością finansową. Ugoda stanowi polubowne rozwiązanie sporu, które rokuje na możliwość kontynuowania istniejącej już współpracy. Jak wówczas przedsiębiorcy mogą się wzajemnie zabezpieczyć? Poniżej opisujemy przykładowe sposoby zabezpieczenia roszczeń stron.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest tzw. ograniczonym prawem rzeczowym. Powstaje doniosła społecznie kwestia: czy jest możliwe zasiedzenie tego prawa.

Jeśli nieruchomość jest obciążona hipoteką, gdzie wartość hipoteki przewyższa obecną wartość lokalu mieszkalnego, a stronami umowy kredytu są niespokrewnieni kredytobiorcy, to nieodpłatne przekazanie udziału w nieruchomości między tymi kredytobiorcami nie będzie wymagało odprowadzenia podatku od spadków i darowizn.

Walne zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowych mogą się odbyć w 6 tygodni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii - stanowi tarcza antykryzysowa 1.0. Nie wiadomo jednak, kiedy ten stan się zakończy – a od decyzji walnych zgromadzeń zależy czasem los spółdzielni. Dlatego Rzecznik Praw Obywatelskich za konieczne uznaje wprowadzenie przepisów, które umożliwią walnym zgromadzeniom podejmowanie uchwał - przynajmniej w sprawach niecierpiących zwłoki. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w tej sprawie do Jadwigi Emilewicz, pełniącej funkcje Wiceprezesa Rady Ministrów i Ministra Rozwoju.

Orzeczeniem z dnia 27 lutego b.r. Sąd Najwyższy wyciągnął rękę do wszystkich obligatariuszy, których obligacje zabezpieczone hipoteką nie zostały wykupione, a administrator hipoteki pozostawał bierny w wykonywaniu swoich obowiązków. Uchwałą trzech sędziów uznano, że każdy obligatariusz ma uprawnienie do samodzielnego dochodzenia należności wynikających z hipoteki zabezpieczającej roszczenia z obligacji. Tym samym SN rozwiał wątpliwości, jakie powstały na gruncie ustawowej konstrukcji administratora hipoteki, jego roli, uprawnień oraz obowiązków.

Wyłączenie przedawnienia należności składkowych zabezpieczonych hipoteką jest zgodne z Konstytucją RP. Nie narusza zasady równej ochrony własności i innych praw majątkowych - wyrok TK z dnia 20 maja 2020 r. (P 2/18).

Nieruchomość bez księgi wieczystej traci na atrakcyjności. Nie oznacza to jednak, że nie można będzie jej sprzedać lub bezpiecznie kupić.

Restrykcyjna polityka banków i łatwy dostęp do alternatywnych źródeł finansowania napędzają polski rynek pozabankowych pożyczek dla firm zabezpieczonych na nieruchomościach. W 2018 roku przedsiębiorcy pożyczali średnio 703 tys. zł, a pozyskane środki najchętniej inwestowali w rynek nieruchomości. Obecnie średnia wartość pożyczki zbliża się do 1 mln zł i coraz częściej poszukiwane jest dofinansowanie przekraczające 5 mln zł.

Jeśli podczas trwania małżeństwa małżonkowie trwają w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej to po rozwodzie następuje podział ich majątku co do zasady w równych udziałach. Podział majątku wspólnego może być dokonany przed rozwodem, w trakcie sprawy rozwodowej, w czasie rozwodu, ale w osobnej sprawie oraz po rozwodzie.

Rozwód powoduje powstanie między małżonkami solidarnej odpowiedzialności za długi zaciągnięte w czasie trwania małżeństwa. Jak powszechnie wiadomo, jednym z popularniejszym sposobem zadłużania się małżeństw jest zaciągnięcie kredytu hipotecznego. W takim wypadku małżonkowie mogą negocjować przeniesienie spłaty na jedną osobę, mającą odpowiednio wysoką zdolność kredytową. Jeżeli tak nie jest to bank zapewne zgody na takie rozwiązanie nie wyrazi, jednak małżonkowie zawsze mogą się dogadać.

Wierzyciel hipoteczny może domagać się od właściciela nieruchomości zobowiązania do przeniesienia jego hipoteki na miejsce opróżnione przez inną hipotekę. Takie roszczenie może zostać ujawnione w księdze wieczystej.

W przepisach Ordynacji podatkowej organom skarbowym nadano możliwość ustanowienia na składnikach majątku podatnika hipoteki przymusowej. Kiedy organy skarbowe mogą skorzystać z tej możliwości? Jakie skutki rodzi ona dla podatników?

W przypadku sprzedaży nieruchomości do kosztów nabycia zalicza się cena nieruchomości niezależnie od tego, z jakiego źródła była ona finansowana. Podobnie do kosztów nabycia zalicza się wydatki związane dopełnianiem formalności notarialnych. Czy do kosztów można zaliczyć także wydatki poniesione w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego?

Poręczyciel, aby uzyskać pełną ochronę wierzytelności hipotecznej nabytej na skutek spłaty wierzyciela, powinien zadbać o ujawnienie swojego prawa (wpisu zmiany wierzyciela hipotecznego) w księdze wieczystej nieruchomości. Wstąpienie przez poręczyciela w prawa zaspokojonego wierzyciela następuje z mocy prawa.

Inwestycja dewelopera nie rzadko wymaga zaciągnięcia przez dewelopera kredytu na budowę. Kredyt zabezpieczony zostaje hipoteką obciążającą grunt, na którym ma stanąć budynek. Po wzniesieniu budynku, budynek stanie się częścią składową działki, a co za tym idzie, hipoteka będzie obciążała i grunt i budynek.

Hipoteka, Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

Para żyjąca bez ślubu kupuje wspólnie mieszkanie na kredyt. Jakie skutki podatkowe po rozstaniu i zniesieniu współwłasności?

Hipoteka odwrócona – fakty i mity o usłudze finansowej

Hipoteka odwrócona - fakty i mity

Hipoteka ma znaczenie przy rozwodzie?

Mniej chętnych na hipoteki, ale spadek nie jest tak duży jak można się było spodziewać

Czy można obciążyć spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu prawem użytkowania?

Czy darowizna mieszkania obciążonego hipoteką podlega opodatkowaniu, jeśli wartość hipoteki przewyższa wartość nieruchomości?

Czy zniesienie współwłasności nieruchomości bez spłat i dopłat wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn? Jak wartość hipoteki umownej wpływa na podstawę opodatkowania?

Czy hipoteka wpływa na podatek od nieodpłatnego zniesienia współwłasności?

Czy darowizna mieszkania dla obywatela Ukrainy zamieszkałego w Polsce jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn?

Czy nabyty udział w spółdzielczym lokalu własnościowym podlega opodatkowaniu PIT?

Czy zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem ulegają przedawnieniu?

Czy hipoteka wpływa na podatek od darowizny przy zniesieniu współwłasności?

Darowizna udziału w lokalu obciążonym hipoteką a podatek od czynności cywilnoprawnych.

Darowizna udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką. Co z podatkiem?

BIK: W 2022 roku Polacy wzięli o ponad 50 proc. mniej kredytów mieszkaniowych. W tym roku dalszy spadek

Czy wykreślenie hipoteki bez zgody banku jest możliwe?

Koniec z opłatą za czas oczekiwania na wpis hipoteki do KW

Przyspieszenie wpisu do księgi wieczystej – jak to zrobić?

Jak sprzedać mieszkanie z kredytem hipotecznym?

Jakie problemy Polacy spotykają we wspólnotach mieszkaniowych? Wyniki są dość zaskakujące

Większe uprawnienia dla notariuszy – MS pracuje nad projektem zmian prawa o notariacie umożliwiającym notariuszom dokonywanie wpisów w księgach wieczystych

Ulga mieszkaniowa w PIT - spłata kredytu dotyczącego zbywanej nieruchomości

Zwrot dodatkowych opłat dla kredytobiorców do czasu wpisu hipoteki do księgi wieczystej – jaki koszt dla banków?

Rekordowa wartość kredytów hipotecznych w 2021 r. - Tak dużo jeszcze nie pożyczaliśmy

Klienci hipoteczni oczekują od banków digitalizacji usług

Księgi wieczyste - co znajdziemy w ich treści?

Przeniesienie własności mieszkania spółdzielczego w zamian za dożywotnią opiekę i pomoc finansową a PCC

Numery ksiąg wieczystych są danymi osobowymi

Polski Ład. Dofinansowanie na mieszkanie spółdzielcze

Kody wydziałów ksiąg wieczystych sądów rejonowych

Hipoteka przymusowa na lokalach po upadłej spółdzielni - skargi nadzwyczajne do Sądu Najwyższego

Jak wynająć mieszkanie spółdzielcze? Kiedy potrzebna jest zgoda spółdzielni?

Odwrócona hipoteka w Polsce

Zabezpieczenie wierzytelności w drodze ugody

Czy jest możliwe zasiedzenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu?

Czy darowizna mieszkania obciążonego hipoteką podlega opodatkowaniu?

Walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowych w czasie epidemii koronawirusa

Niezależność obligatariuszy od administratora hipoteki – nowa uchwała Sądu Najwyższego

Wyłączenie przedawnienia należności składkowych zabezpieczonych hipoteką - TK

Nieruchomość bez księgi wieczystej - czy można ją sprzedać?

Pozabankowe pożyczki dla firm zabezpieczone hipotecznie urosły o 195 proc.

Nieruchomość obciążona hipoteką podczas podziału majątku małżonków - stanowisko Sądu Najwyższego

Hipoteka po rozwodzie - kto będzie spłacał?

Opróżnione miejsce hipoteczne – szansa dla wierzycieli

Skutki podatkowe ustanowienia hipoteki przymusowej

Wydatki związane z kredytem hipotecznym a koszty przy sprzedaży nieruchomości

Poręczyciel, który spłacił kredyt powinien wpisać się do hipoteki nieruchomości

MORTGAGE - hipoteka

Jak nie kupić mieszkania obciążonego kredytem dewelopera?