REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy pracodawca musi skonsultować procedury zgłoszeń, by przyjąć je do 25 września 2024 r.? Sygnalista w pytaniach i odpowiedziach

Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
sygnalista kiedy pracodawca procedura ustawa o ochronie sygnalistów ochrona sygnalistów procedury termin wrzesień 2024
Sygnalista - kiedy pracodawca musi zacząć wrażać przepisy o ochronie sygnalistów? Procedura zgłoszeń musi funkcjonować od 25 września 2024 r.
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o ochronie sygnalistów wchodzi w życie w dniu 25 września 2024 r., ale pracodawca musi podjąć działania dużo wcześniej, by przyjąć procedury zgłoszeń w terminie. Kiedy pracodawca musi skonsultować i ogłosić procedury? Na te i inne pytania dotyczące sygnalistów odpowiada ekspert Paweł Bronisław Ludwiczak.
rozwiń >

Sygnalista - najczęstsze pytania

Dostaję coraz więcej pytań o sygnalistów i wdrożenie systemów do przyjmowania zgłoszeń o naruszeniach, prowadzenia działań następczych i ochrony sygnalistów. Wybrałem parę i w niniejszym artykule na nie odpowiem.

REKLAMA

Wybór sygnalisty

1. Czy pracodawca ma wpływ na wybór sygnalisty?

Na początku chciałbym zwrócić uwagę, że zgodnie z prawem pracy każdy pracownik, który wie o naruszeniu prawa u pracodawcy ma obowiązek zgłosić to naruszenie prawa.

Natomiast zgodnie z ustawą o ochronie sygnalisty to do decyzji sygnalisty zależy czy dokona zgłoszenia wewnętrznego (u pracodawcy) czy zgłoszenia zewnętrznego (np. do Rzecznika Praw Obywatelskich, CBA, UOKiK itd.).

Pracodawca może i powinien jednak zachęcać pracowników by dokonywali zgłoszeń wewnętrznych. W tym celu należy:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. zdobyć zaufanie pracowników – sygnalista dokona zgłoszenia wewnętrznego jeżeli będzie miał przekonanie, że po pierwsze ktoś rzetelnie zajmie się jego zgłoszeniem tzn. rzetelnie je wyjaśni i jeżeli się potwierdzi to sprawca naruszenia zostanie ukarany, a sprawa nie zostanie „zamieciona pod dywan”, a po drugie, że nie spotkają go za zgłoszenie działania odwetowe, 
  2. zadbać o komunikację, m.in. szkolić pracowników i edukować, że system jest dla nich i ma chronić ich i ich miejsce pracy.

Zgłoszenie bez procedury

2. Co jeśli wpłynie anonimowe zgłoszenie, pomimo, że nie wdrożyliśmy procedury anonimowych zgłoszeń?

Z mojej praktyki wynika, że nawet jak nie przewidzimy zgłoszeń anonimowych to one i tak wpłyną. Według mnie powinny być one rzetelnie ocenione i wyjaśnione tak jak zgłoszenia poufne.

Odrzucając je z automatu narażamy się, że umknie nam faktyczne naruszenie. Pamiętajmy też, że przy braku naszej reakcji sygnalista zgłosi naruszenie do właściwego organu publicznego lub dokona ujawnienia publicznego, a tym samym stracimy możliwość zarządzania sytuacją kryzysową.

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawców

Ochrona sygnalisty

3. Jak długo trwa ochrona sygnalisty?

Ochrona sygnalisty przed działaniami odwetowymi trwa bezterminowo. Jednocześnie chciałbym wyjaśnić, że nie ma ona takiego charakteru jak ochrona kobiety w ciąży, założyciela związku zawodowego czy osoby w tzw. okresie przedemerytalnym. 

REKLAMA

Prawo każe pracodawcom chronić sygnalistę przed działaniem odwetowym czyli bezpośrednim lub pośrednim działaniem lub zaniechaniem w kontekście związanym z pracą, które jest spowodowane zgłoszeniem lub ujawnieniem publicznym i które narusza lub może naruszyć prawa sygnalisty lub wyrządza lub może wyrządzić nieuzasadnioną szkodę sygnaliście, w tym bezpodstawne inicjowanie postępowań przeciwko sygnaliście.

Natomiast pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z sygnalistą, ukarać go dyscyplinarnie itd. ale musi wykazać, że to nie są działania odwetowe. Musi wykazać, że za przedmiotową decyzją stały inne przesłanki niż dokonanie zgłoszenia.

Przypominam, że Kto podejmuje działania odwetowe wobec sygnalisty, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej z sygnalistą, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Dlatego ta kwestia dowodowa jest bardzo ważna i ciężar jej udowodnienia ciąży na pracodawcy.

Sygnaliści w administracji publicznej. Procedura dla pracodawców

Zła wiara sygnalisty

4. Jak udowodnić złą wiarę sygnalisty?

REKLAMA

Dobra lub zła wola sygnalisty nie ma znaczenia. Sygnalista podlega ochronie przed działaniami odwetowymi od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa. Pobudki sygnalisty nie mają znaczenia. Dla nas liczy się czy było czy nie było naruszenia i to by się o tym dowiedzieć.

Jednocześnie zwracam uwagę, że kto dokonuje zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, wiedząc, że do naruszenia prawa nie doszło, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Ważne by w szkoleniach to podkreślać by pracownicy byli tego świadomi. To powinno wyeliminować większość fałszywych zgłoszeń i „żartownisiów”.

Dlatego jest bardzo ważne by rzetelnie i skutecznie prowadzić postępowanie wyjaśniające. Bo to ona da nam odpowiedź czy faktycznie doszło do naruszenia prawa czy nie.

Sygnalista - termin

5. Do kiedy należy wdrożyć procedurę?

W przestrzeni publicznej pojawiły się głosy paru prawników uznające wejście w życie ustawy w dniu 25 września 2024 r. za błędne.
Po pierwsze już od 25 września br. zaczną obowiązywać m.in. przepisy karne ustawy o ochronie sygnalistów. Zgodnie z art. 58 ustawy, kto, będąc odpowiedzialnym za ustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych, wbrew przepisom ustawy procedury tej nie ustanawia lub ustanawia ją z istotnym naruszeniem wynikających z ustawy wymogów, podlega karze grzywny. Najwyższemu więc kierownictwu podmiotu prawnego grozi odpowiedzialność karna, jeżeli w dniu 25 września nie będą miały wdrożonej procedury. Natomiast zwracam uwagę, ze procedura to tylko jeden z elementów systemu.

Po drugie już od dnia 25 września br. sygnaliście mogą już składać zgłoszenia. Dlatego w tym dniu trzeba już mieć system, a w jego ramach m.in. kanały zgłoszeniowe, procedurę, osoby wyznaczone i upoważnione do przyjmowania zgłoszeń i osoby wyznaczone i upoważnione do prowadzenia działań następczych itd. Jeżeli w dniu 25 września br. system nie będzie działał to osoby zarządzające danym podmiotem zobowiązanym do wdrożenia systemu narażają się na zarzut, że chcąc, aby inna osoba nie dokonała zgłoszenia, uniemożliwiają jej to lub istotnie utrudniają nie wdrażając systemu w terminie za co grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Ponadto gdy w dniu 25 września sygnalista zgłosi naruszenie prawa to należy wypełnić cały szereg obowiązków, m.in. potwierdzić sygnaliście przyjęcie zgłoszenia wewnętrznego w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, wszcząć postępowanie wyjaśniające itd.

Nie da się tego wszystkiego zrobić lege artis, nie posiadając procedury. Zwracam uwagę, że procedura zgłoszeń wewnętrznych wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia podania jej do wiadomości osób wykonujących pracę w sposób przyjęty w podmiocie prawnym. Czyli najlepiej by było ją ogłosić najpóźniej 17 września br. by obowiązywała od 25 września br.

Ważne

Zważywszy, że Pracodawca musi ją skonsultować, a konsultacje trwają od 5 do 10 dni, to podmioty prawne powinny mieć gotowe procedury do 6 – 11 września 2024 r., by przyjąć je zgodnie z ustawą.

Nie widzę, żadnego powodu by nie przygotować, nie skonsultować, nie przyjąć i nie ogłosić procedury przed wejściem w życie ustawy (tj. dniem 25 września br). 
Jeżeli by zastosować taką wykładnię, że powyższe działania możemy dokonać dopiero od dnia 25 września, początek konsultacji były 25 września br.. Najszybciej by się one mogły skończyć w dniu 30 września br. A w dniu 31 września byśmy mogli ogłosili procedurę i obowiązywałaby ona od 7 października br. Czyli przez blisko dwa tygodnie osoba zarządzająca podmiotem popełniałaby czyn zabroniony i nie wykonywała ustawowych obowiązków.

Podkreślam, od dnia 25 września 2024 r. powinna obowiązywać procedura i działać system przyjmowania zgłoszeń, prowadzenia działań następczych i ochrony sygnalistów.

Autopromocja
oprac. Wioleta Matela-Marszałek
oprac. Emilia Panufnik

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Minister edukacji: To już pewne – nowy przedmiot w szkołach jeszcze w 2025 r. O edukacji seksualnej będą uczyli m.in. katecheci, a rodzice będą musieli zdecydować

Zapadła decyzja i edukacja zdrowotna ma stać się nowym przedmiotem w szkołach jeszcze w 2025 r., bo począwszy od roku szkolnego 2025/2026. Będą mogli jej nauczać również katecheci i etycy – potwierdziła w rozmowie z RMF FM, minister Barbara Nowacka. Początkowo, nowy przedmiot zostanie wprowadzony do podstawy programowej jako nieobowiązkowy, a w kolejnym roku szkolnym – o zdanie na jego temat (co będzie miało wpływ na jego dalsze „losy”) – zostaną zapytani m.in. rodzice i uczniowie.

Rząd o świadczeniu pielęgnacyjnym. Niepełnosprawność przed 18 rokiem życia, czy także później [MOPS]

Decydował będzie Minister Finansów rozstrzygając spór o zasady wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego. Sopot przyznawał świadczenie pielęgnacyjne osobom niepełnosprawnym kierując się wskazówkami Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. Wojewoda pomorski w 2018 r. uznał, że tak nie można i nakazał miastu zwrot prawie 2,5 mln zł (zwrot dotacji na świadczenie pielęgnacyjnie zdaniem wojewody wypłacone niesłusznie osobom niepełnosprawnym).

800 plus dla Ukraińców. Ale pod tym jednym warunkiem

800 plus dla Ukraińców powinno należeć wtedy, jeżeli Ukraińcy będą mieszkać w Polsce i płacić w Polsce podatki. Tak powiedział prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, który spotkał się z mieszkańcami Puńska w województwie podlaskim.

Dziecko wyjeżdża na ferie zimowe tylko z jednym z rodziców, dziadkami czy ciocią? Nie zapomnij o tym dokumencie, którego brak może przysporzyć sporych problemów

W przypadku wyjazdu dziecka na ferie zimowe tylko z jednym z rodziców lub bez nich – np. z dziadkami, ciocią, wujkiem lub choćby przyjaciółmi rodziców, który będzie wiązał się z przekroczeniem granicy Polski – nie wystarczy tylko „wyposażenie” dziecka w dowód osobisty lub paszport (i ewentualnie – wizę). Jest jeszcze jeden istotny dokument, o którym należy pamiętać i bez którego – wyjazd może nawet nie dojść do skutku, ponieważ dziecko może nie zostać przepuszczone przez granicę lub wpuszczone na pokład samolotu.

REKLAMA

Stanecki: maksymalne temperatury w pracy. Zalecenia Głównego Inspektora Pracy dla pracodawców

Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki o maksymalnych temperaturach pracy: „Te rozwiązania (…) mogą i powinny być wykorzystywane, w miarę możliwości, aby łagodzić skutki zmian klimatycznych”. Zalecenia Głównego Inspektora Pracy dla pracodawców

Waloryzacja 2025 r. Wyższe emerytury jeszcze w lutym dla emerytów i rencistów. Znamy terminy wszystkich wypłat, przekazów pocztowych i bankowych [TABELA]

Waloryzacja 2025 r. Wyższe emerytury jeszcze w lutym dla emerytów i rencistów. Znamy terminy wszystkich wypłat, przekazów pocztowych i bankowych. Emeryci i renciści nie muszą składać wniosku, by uzyskać zwaloryzowane świadczenia.

Dzieci powinny uczyć się edukacji zdrowotnej w szkole, czy w domu? Kotowska: To nie jest kwestia zwykłego przedmiotu, to kwestia bezpieczeństwa, zdrowia psychicznego i fizycznego dzieci.

W czwartek, 16 stycznia 2025 r. ministra edukacji Barbara Nowacka poinformowała, że w 2025 r. edukacja zdrowotna będzie przedmiotem nieobowiązkowym. Zapytaliśmy wiceprzewodniczącą Państwowej Komisji ds. pedofilii Justynę Kotowską o komentarz w tej sprawie

Wybory prezydenckie 2025. Ważne terminy dla osób niepełnosprawnych i starszych

Wybory prezydenckie odbędą się 18 maja 2025 r. Wyborcy niepełnosprawni oraz seniorzy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat powinni pamiętać o ważnych terminach, związanych z ich uprawnieniami.

REKLAMA

Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych – co powinna zawierać?

Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych kojarzą nam się głównie z branżą kreatywną, na przykład z domami produkcyjnymi, studiami graficznymi czy też filmowymi. Nie oznacza to jednak, że przedsiębiorcy zajmujący się np. handlem czy produkcją nigdy z takich umów nie skorzystają. Wręcz przeciwnie – planując rozwój swojej działalności, prędzej czy później staną oni przed koniecznością wdrożenia odpowiednich systemów informatycznych, zaprojektowania swojej marki czy stworzenia logo. We wszystkich tych sytuacjach może pojawić się właśnie umowa zawierająca elementy odnoszące się do przeniesienia autorskich praw majątkowych do utworów. Dlatego też w poniższym artykule przedstawione zostaną najważniejsze, z punktu widzenia nabywcy, elementy takiej umowy. Ich uwzględnienie pozwoli na możliwie jak najszersze korzystanie z zakupionych utworów, jednocześnie niwelując ryzyko wystąpienia roszczeń o naruszenie praw.

e-Doręczenia: Dla obywateli usługa jest dobrowolna i bezpłatna

Od 1 stycznia 2025 r. działają już e-Doręczenia. Osoby prywatne, które nie założyły skrzynki do e-Doręczeń, będą otrzymywać listy polecone z urzędu w formie papierowej. Dla obywateli usługa jest dobrowolna i bezpłatna.

REKLAMA