Ustawa o ochronie sygnalistów wchodzi w życie w 2024 r. Rodzi wiele pytań po stronie praktyków prawa pracy i samych pracodawców. Artykuł zawiera odpowiedzi na niektóre z nich.
- Ustawa o ochronie sygnalistów 2024 - pytania
- 1. Kiedy wejdzie w życie ustawa o ochronie sygnalistów?
- 2. Czy w ustawie o sygnalistach należy uwzględnić do liczby 50 osób pozostających w zatrudnieniu osoby wykonujące umowę zlecenie?
- 3. Czy spółka z o.o. zatrudniająca 30 pracowników i 21 zleceniobiorców ma obowiązek posiadania sygnalisty?
- 4. Czy na podstawie ustawy o ochronie sygnalistów dopuszczalny jest wyłącznie outsourcing przyjmowania zgłoszeń czy również rozpatrywania?
- 5. Jaka odpowiedzialność grozi za działanie wbrew przepisom ustawy o ochronie sygnalistów?
Ustawa o ochronie sygnalistów 2024 - pytania
Wśród praktyków prawa pracy oraz samych pracodawców pojawia się szereg pytań w kontekście zastosowania przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U poz. 928) w praktyce. W niniejszym artykule odpowiadamy na niektóre z nich:
1. Kiedy wejdzie w życie ustawa o ochronie sygnalistów?
Ustawa o ochronie sygnalistów wejdzie w życie dnia 25 września 2024 r.
Wyjątek stanowią przepisy: art. 5 ust. 4, art. 25 ust. 1 pkt 8 oraz przepisów rozdziału 4, które wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, tj. 25 grudnia 2024 r.
Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawców
2. Czy w ustawie o sygnalistach należy uwzględnić do liczby 50 osób pozostających w zatrudnieniu osoby wykonujące umowę zlecenie?
Do liczby 50 osób wykonujących pracę zarobkową na rzecz podmiotu prawnego wlicza się pracowników w przeliczeniu na pełne etaty lub osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudniają do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia. Tym samym w liczbie osób zatrudnionych należy uwzględnić także zleceniobiorców.
3. Czy spółka z o.o. zatrudniająca 30 pracowników i 21 zleceniobiorców ma obowiązek posiadania sygnalisty?
Zgodnie z przyjętymi przepisami ustawy o sygnalistach, sygnalista nie jest powoływany. Sygnalistą może zostać każda z osób wskazanych w ustawie.
Zgodnie z art. 23 u.o.s., przepisy dotyczące procedury zgłoszeń wewnętrznych stosuje się do podmiotu prawnego, na rzecz którego według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób.
Sygnaliści w administracji publicznej. Procedura dla pracodawców
4. Czy na podstawie ustawy o ochronie sygnalistów dopuszczalny jest wyłącznie outsourcing przyjmowania zgłoszeń czy również rozpatrywania?
Outsourcing rozpatrywania zgłoszeń wewnętrznych także jest dopuszczalny, na zasadach określonych umową zawartą z podmiotem świadczącym taką usługę. Każdorazowo to przedsiębiorca będzie ponosił odpowiedzialność za prawidłowość przeprowadzenia takiego procesu.
Podmiot prawny ma obowiązek prowadzenia rejestru zgłoszeń wewnętrznych. Podmiot prawny jest również administratorem danych osobowych zgromadzonych w rejestrze zgłoszeń wewnętrznych. Może on upoważnić wewnętrzną jednostkę organizacyjną lub osobę wskazują w przepisach ustawy do prowadzenia rejestru zgłoszeń wewnętrznych.
5. Jaka odpowiedzialność grozi za działanie wbrew przepisom ustawy o ochronie sygnalistów?
Zwracamy uwagę na wprowadzenie sankcji karnych, nawet kary pozbawienia wolności za niestosowanie się do przepisów Ustawy. Kto podejmuje działania odwetowe wobec sygnalisty, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej z sygnalistą, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Kto, będąc odpowiedzialnym za ustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych, wbrew przepisom ustawy procedury tej nie ustanawia lub ustanawia ją z istotnym naruszeniem wynikających z ustawy wymogów, podlega karze grzywny.