REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sygnalista w samorządzie terytorialnym. Obowiązek wdrożenia systemów zgłoszeń

dr Cezary Kociński
Doktor nauk prawnych. Przez 15 lat adiunkt i wykładowca w szkołach wyższych i doradca w JST. Specjalizuje się w ustroju administracji publicznej, procesach zachodzących w organizacjach sektora publicznego i Compliance
Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Sygnalista w samorządzie terytorialnym. Obowiązek wdrożenia systemów zgłoszeń
Sygnalista w samorządzie terytorialnym. Obowiązek wdrożenia systemów zgłoszeń
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Niecałe trzy miesiące na wdrożenie systemu zgłoszeń wewnętrznych to bardzo krótki okres na wprowadzenie rozwiązań spójnych, sprawnych i skutecznych.

Ochrona sygnalistów w samorządach

Ustawa o ochronie sygnalistów z 14 czerwca 2024 r. wprowadziła m.in. dla jednostek samorządu terytorialnego (dalej JST) oraz gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek organizacyjnych obowiązek wdrożenia do dnia 24 września 2024 r. systemów do przyjmowania zgłoszeń wewnętrznych, prowadzenia działań następczych i ochrony sygnalistów oraz wdrożenia do dnia 24 grudnia 2024 r. systemów przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych i prowadzenia działań następczych. 

REKLAMA

Z punktu widzenia technicznego powyższy obowiązek sprowadza się przede wszystkim do ustalenia i wprowadzenia:

  1. zasad zgłaszania naruszeń prawa przez sygnalistów - procedury wewnętrzne (regulaminy i procesy) określające kwestie związane z przyjmowaniem zgłoszeń, prowadzeniem działań następczych w tym postępowania wyjaśniającego i zasad ochrony sygnalisty,
  2. kanałów zgłoszeniowych,
  3. upoważnień,
  4. rejestru zgłoszeń,
  5. wyznaczenia bezstronnych ludzi/komórki organizacyjne do przyjmowania zgłoszeń i  wyznaczenia bezstronnych ludzi/komórki organizacyjne do prowadzenia działań następczych.
Ważne

Przy czym dla zgłoszeń wewnętrznych i zgłoszeń zewnętrznych muszą to być odrębne procedury, kanały, upoważnienia i rejestr.

Obowiązek wdrożeń obejmuje również m.in. dokonanie zmian organizacyjnych i kadrowych oraz podjęcie kompleksowych działań szkoleniowo-informacyjnych. Wdrożenie bowiem systemów zgłoszeń wewnętrznych powinno oznaczać zmianę Kultury organizacyjnej danego podmiotu. Warto pamiętać, że w ramach wdrożenia systemu na podmiotach sektora publicznego będą ciążyć m.in. obowiązki rejestrowe, informacyjne, sprawozdawcze i przeglądowe. 

Polecamy: Sygnalista w biurze rachunkowym – co warto wiedzieć?

Kiedy kara grzywny?

Niecałe trzy miesiące na wdrożenie systemu zgłoszeń wewnętrznych to bardzo krótki okres na wprowadzenie rozwiązań spójnych, sprawnych i skutecznych. Należy jednak pamiętać, że ustawa o ochronie sygnalistów to efekt wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, którą Polska, powinna była wprowadzić Polskiego porządku prawnego do 17 grudnia 2021 r. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Ważne

Warto także zwrócić uwagę,  iż nieustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych wbrew przepisom ustawy lub ustanowienie jej z istotnym naruszeniem wymogów wynikających z ustawy, zostało spenalizowane i podlega karze grzywny. Nie ma natomiast takiej sankcji prawnej w przypadku zgłoszeń zewnętrznych.

Sygnaliści w administracji publicznej. Procedura dla pracodawców

Kogo obejmują nowe obowiązki?

Obowiązek w zakresie zgłoszeń zewnętrznych obejmuje wszystkie organy publiczne, a w zakresie administracji samorządowej organy jednostek samorządu terytorialnego. W praktyce będą to obowiązki organu wykonawczego. Jest to zatem obowiązek powszechny.

Natomiast obowiązek ustalenia i wprowadzenia wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa obejmuje wszystkie podmioty publiczne tj.:

  • jednostki samorządu terytorialnego tj. gminy i powiaty liczące powyżej 10 000 mieszkańców (poniżej tej liczby fakultatywnie) i województwa;
  • jednostki organizacyjne JST nieposiadające osobowości prawnej na rzecz których wykonuje lub świadczy pracę co najmniej 50 osób (pojęcie zatrudnienie w tej kwestii jest szeroko rozumiane) – obejmuje to w szczególności jednostki oświaty, jednostki pomocy społecznej i pieczy zastępczej, straże gminne, ośrodki geodezyjno-kartograficzne, zarządy cmentarzy, zakłady gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, zarządy dróg, schroniska dla zwierząt, żłobki, itp.;
  • jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną, realizujące zadania publiczne działające na podstawie prawa publicznego, na rzecz których wykonuje lub świadczy pracę co najmniej 50 osób (pojęcie zatrudnienie w tej kwestii jest szeroko rozumiane) tj. instytucje kultury, jednostki ochrony zdrowia, osir-y, itp.;
  • samorządowe osoby prawne działające na podstawie przepisów szczególnych na rzecz których wykonuje lub świadczy pracę co najmniej 50 osób (pojęcie zatrudnienie w tej kwestii jest szeroko rozumiane);
  • spółki prawa handlowego w których ilość udziałów, nadzór itd. zalicza je do podmiotów publicznych, na rzecz których wykonuje lub świadczy pracę co najmniej 50 osób (pojęcie zatrudnienie w tej kwestii jest szeroko rozumiane).

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawców

Przykład

Jest to zatem w praktyce obowiązek  powszechny obejmujący ogromną liczbę samorządowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną  lub jej nie posiadających (np. w Gminie Wrocław działa 20 jednostek budżetowych, 14 spółek czy 24 instytucji kultury, nie licząc żłobków, instytucji oświatowych, pomocy społecznej, ochrony zdrowia).

W następnych artykułach będziemy kontynuować tematykę sygnalistów w JST.

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kwoty emerytur i rent wolne od egzekucji i potrąceń 2025 r. – zmiany od 1 marca

Po każdej waloryzacji emerytur i rent rosną też kwoty tych świadczeń wolne od potrąceń i egzekucji. Nie inaczej będzie w 2025 roku. Prezes ZUS wydał już 18 lutego 2025 r. komunikat w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń.

Orzekanie o niepełnosprawności - będą nowe zasady. MRPiPS: projekt zatwierdzony

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 21 lutego 2025 r., że dzień wcześniej Komitet Monitorujący FERS zatwierdził projekt przebudowy modelu orzekania o niepełnosprawności oraz uporządkowania systemu świadczeń. MRPiPS dodało, że nowy system uwzględnia postulaty osób z niepełnosprawnościami, w tym orzekanie przez specjalistów z danych dziedzin.

Zakaz sprzedaży szampanów bezalkoholowych: Sejmowa komisja rozpatrzyła petycję. Czas na stanowisko resortu zdrowia

Czy zostanie wprowadzony zakaz sprzedaży szampanów bezalkoholowych? Co z produktami bezalkoholowymi imitującymi opakowania napoi alkoholowych? Sejmowa komisja rozpatrzyła w czwartek petycję w tej sprawie.

Świadczenia dla dzieci z niepełnosprawnością 2025 r.

Świadczenia dla dzieci z niepełnosprawnością 2025 r. O jakie świadczenia mogą wystąpić rodzice i opiekunowie dzieci niepełnosprawnych w 2025 r.? Ile wynoszą poszczególne świadczenia? Gdzie złożyć wniosek?

REKLAMA

Od 1 marca 2025 r. nowe, wyższe limity dorabiania dla rencistów i emerytów

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomniał w piątek, że od 1 marca zmianie ulegną limity dorabiania do świadczeń dla rencistów i dla wcześniejszych emerytów. Przekroczenie limitów może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem wypłaty świadczenia przez ZUS.

Krwiodawcy bez ogólnopolskiej ulgi na komunikację? Rząd umywa ręce, odbija piłeczkę do samorządów

Honorowi krwiodawcy oddają krew, ratując życie, ale czy mogą liczyć na darmowe przejazdy komunikacją miejską w całym kraju? Posłanka Paulina Matysiak apeluje o jednolitą ulgę, jednak rząd odbija piłeczkę do samorządów. Czy to koniec nadziei na realne wsparcie dla dawców?

MRPiPS ujawniło co dalej z przeliczeniem emerytur i rent rodzinnych dla osób, którym przyznano świadczenia w latach 2009-2019. Nie będzie wyrównania i odsetek

Konstrukcja wyrównania i odsetek może być stosowana, jeżeli ponowne ustalenie wysokości świadczenia wynikałoby z tego, że świadczenie zostało ustalone w wysokości niezgodnej z obowiązującymi przepisami – informuje MRPiPS. Osobom, którym przyznano emerytury lub renty rodzinnej w czerwcu w latach 2009-2019 i które przez lata miały wypłacane zaniżone świadczenia, świadczenia te – w opinii MRPiPS – zostały wyliczone zgodnie z prawem, a konstrukcja waloryzacji rocznej i kwartalnej jest zgodna z konstytucją, zatem – nie przysługują im jednorazowe wyrównania (które sięgałyby nawet kilkunastu tysięcy złotych), ani odsetki od tych wyrównań.

MRPiPS: Korzystne zmiany w systemie orzekania o niepełnosprawności coraz bliżej

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki w przesłanym w piątek komunikacie poinformowało, że Komitet Monitorujący FERS zatwierdził projekt przebudowy modelu orzekania w Polsce oraz uporządkowania systemu świadczeń. Zmiany te - w ocenie resortu - mają rozwiązać problemy osób z niepełnosprawnościami dotyczącymi systemu orzekania o niepełnosprawności.

REKLAMA

Rząd: Opóźnia o 6 miesięcy utrudnienia w budowie domów. Jak za daleko do szkoły i lasu domu nie wybudujesz. Tak dziś w przepisach

W 2026 r. utrudnienia w budowie domów. Nie tylko najdalej 1,5 km do szkoły podstawowej (w mieście - na wsi 3 km). Blisko domu musi być (nie dalej niż 3 km) o powierzchni 20 ha park, ogródek jordanowski albo las. Park i ogródek jordanowski muszą mieć infrastrukturą. Przepisy miały wejść w życie od 1 stycznia 2026 r. (decyzja rządu premiera M. Morawieckiego). Wejdą pół roku później (decyzja rządu premiera D. Tuska).

Gość Infor.pl: Dzieci uzależnione od smartfonów to lenistwo rodziców?

Czy powinno się zakazać używania smartfonów w szkołach? Jak media społecznościowe wykorzystują słabości naszego mózgu? Jak zbudować zdrową relację z technologiami? Czy gry komputerowe to sztuka? Gościem Infor.pl jest Krzysztof M. Maj z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

REKLAMA