Sprawy rodzinne

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy w zakresie separacji przewiduje oprócz postępowania procesowego wszczynanego pozwem również postępowanie nieprocesowe, które wszczyna się na zgodny wniosek małżonków.

Podejmując decyzję o wystąpieniu z pozwem czy wnioskiem o separację należy złożyć go we właściwym sądzie. Co prawda złożenie pozwu w niewłaściwym sądzie nie spowoduje odrzucenia pozwu gdyż sąd niewłaściwy zobowiązany jest przekazać sprawę sądowi właściwemu do rozpoznania sprawy, jednakże spowoduje to znaczne opóźnienie w rozpoznaniu sprawy przez sąd właściwy.

Skutkiem orzeczenia separacji jest także zniesienie z mocy prawa między małżonkami przymusowego ustroju majątkowego, który powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa, pod warunkiem, że wcześniej małżonkowie nie dokonali zniesienia wspólności majątkowej poprzez umowę w formie aktu notarialnego bądź uzyskali rozdzielność majątkową wskutek orzeczenia sądu.

W postępowaniu o separację każdy z małżonków może żądać uregulowania przez sąd wzajemnych stosunków dotyczących wspólnie zajmowanego przez nich mieszkania na czas wspólnego w nim zamieszkiwania. Regulacja ta ma na celu umożliwienie małżonkom wspólne zamieszkiwanie pod jednym dachem w sposób jak najbardziej eliminujący ewentualne konflikty dotyczące zamieszkania.

Wnosząc pozew o separację z żądaniem ustalenia winnego rozpadu małżeństwa koniecznym jest udowodnienie winy małżonka. W tym celu należy przedstawić sądowi dowody na winę pozwanej strony. Dowody mogą być różnego typu, w zależności od sprawy. Najczęściej są nimi zeznania świadków, dokumenty, zdjęcia, zaświadczenia lekarskie, wydruki z poczty internetowej jak również coraz częściej się pojawiające nagrania audio i video.

Postępowanie separacyjne możemy zainicjować dwoma sposobami, albo zgodnym wnioskiem stron o separację albo pozwem o separację. Wniosek o separację został omówiony w innym artykule, w tym natomiast postaram się przybliżyć instytucję pozwu o separację.

Jednym ze skutków orzeczenia separacji może być zasądzenie obowiązku alimentacyjnego jednego z małżonków na rzecz drugiego małżonka. Kodeks stanowi wprost, że małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy, jeżeli tego wymagają tzw. względy słuszności. Z sytuacją taką nie spotkamy się natomiast w wypadku orzeczenia rozwodu między małżonkami.

Składając pozew bądź wniosek o separację każdy z małżonków może wnieść do sądu o podział majątku dorobkowego. Sąd nie jest jednak tym wnioskiem związany i może pozostawić go bez rozpoznania w wypadku gdy dojdzie do przekonania, że rozstrzyganie tej kwestii znacznie przedłuży całe postępowanie. Sytuacje takie mają miejsce najczęściej gdy jeden z małżonków sprzeciwia się proponowanemu podziałowi czy też kwestionuje wartość majątku.

Sąd orzekając separację ma obowiązek orzec któremu z rodziców i w jakim zakresie powierza pełnienie władzy rodzicielskiej. Pod pojęciem władzy rodzicielskiej rozumieć należy szereg praw i obowiązków spoczywających na rodzicach służących należytemu wychowaniu dziecka oraz sprawowaniu pieczy nad dzieckiem jak również majątkiem dziecka.

Sąd w wyroku zasądzającym separację, podobnie jak przy orzeczeniu rozwodu powinien z urzędu orzec o sposobie kontaktowania się rodziców z ich małoletnimi dziećmi. Zgodnie ze zmienionymi przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego kontakty rodziców z dziećmi nie są związane z władzą rodzicielską. Oznacza to, że nawet w wypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej bądź jej pozbawienia rodzic ma prawo do styczności z dzieckiem i dopiero pozbawienie go tej styczności przez sąd pozbawi go możliwości kontaktowania się z dzieckiem.

Orzeczenie separacji pociąga ze sobą również orzeczenie obowiązku alimentacyjnego na małoletnie dzieci małżonków. Sąd nie może natomiast dokonać zasądzenia alimentów na dorosłe dziecko, mimo że pozostaje ono z jednym z rodziców i faktycznie jest na jego utrzymaniu. W takim wypadku pozostaje jedynie dochodzenie alimentów na drodze sądowej bezpośrednio przez pełnoletnie dziecko.

Polskie prawo przewiduje w wyjątkowych wypadkach możliwość eksmitowania jednego z małżonków z mieszkania, które wspólnie zajmują. Powodem dla wystąpienia z wnioskiem o eksmisję musi być rażąco naganne postępowanie, które uniemożliwia drugiemu małżonkowi wspólne zamieszkiwanie. Wniosek złożyć może każda ze stron postępowania o separację.

W przypadku gdy adopcja dziecka przez kandydatów na rodziców odbywa się bez udziału instytucji odpowiedzialnych za nie oraz bez weryfikacji i przygotowania rodziców mamy do czynienia z nielegalną adopcją.

Schronisko dla nieletnichJest to specjalna placówka opieki całkowitej podlegająca Ministerstwu Sprawiedliwości, która realizuje funkcję diagnostyczną, resocjalizacyjną i zapobiegawczą (zabezpieczenie prawidłowego toku postępowania sądowego).

Zakład poprawczy potocznie nazywany poprawczakiem to specjalna placówka resocjalizacyjna dla nieletnich od 13 do 21 roku życia.

Rodzinie zastępczej udziela się pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka.

Spadkobiercy przysługuje zawsze 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Termin ten liczony jest od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o powołaniu do dziedziczenia.

Spadkobierca posiadający postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia może dokonywać czynności prawnych dotyczących przedmiotów spadkowych.

W przypadku sporządzenia testamentu może pojawić się problem interpretacji jego treści. Problematyka tą zajmuje się kodeks cywilny.

Rodzinę zastępczą może tworzyć małżeństwo lub osoba samotna.

Po sporządzeniu przez notariusza aktu notarialnego poświadczenia dziedziczenia mogą zdarzyć się sytuacje, w których dojdzie do wzruszenia tego aktu.

Notarialne poświadczenie dziedziczenia, podobnie jak sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabyciu spadku nie jest niepodważalne i w zależności od okoliczności może być zmienione lub uchylone.

Kodeks cywilny pozwala spadkodawcy na powołanie w testamencie wykonawcy jego ostatniej woli. Taka sytuacja znana jest Polakom bardziej z amerykańskich filmów (gdzie wykonawcą testamentu zazwyczaj jest zaufany prawnik spadkodawcy), niż z doświadczenia praktycznego.

Rodzinny dom dziecka jest szansą na normalne funkcjonowanie dzieci przebywających w placówce rodzinnej.

Ustawodawca przewidział dwie stawki zachowku – 1/2 i 2/3 wartości udziału w czystej wartości spadku. Stawka zależy od sytuacji uprawnionego do zachowku.

Mimo znacznego rozszerzenia katalogu spadkobierców ustawowych, ustawodawca postanowił pozostawić grono uprawnionych do zachowku bez zmiany. Jedyne co może ulec zmianie to wysokość zachowku.

Ustalenie ojcostwa w oparciu o testy DNA, uznanie matką dziecka kobiety, która je urodziła, a nie dawczyni materiału genetycznego, to niektóre ze zmian w wprowadzonych do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

W odróżnieniu od postępowania o ustalenie ojcostwa – w postępowaniu o ustalenie macierzyństwa nie chodzi o stwierdzenie pokrewieństwa – tylko o to, która kobieta dziecko urodziła.

Po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku może zaistnieć sytuacja, że nie wszystkie osoby zostały wymienione albo okazało się, że osoba uznana za spadkobiercę nim nie jest. Wtedy konieczna jest zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie zawsze chroni spadkobiercę przed ponoszeniem pełnej odpowiedzialności za długi spadkowe.

Postępowanie spadkowe przeprowadzane przed notariuszem może być trochę droższe niż sądowe- na pewno jest jednak szybsze. Notariusz ponadto poinstruuje nas dokładnie jakie dokumenty musimy przygotować.

Do grona osób, które mogą wnieść o stwierdzenie nabycia spadku nie należą tylko spadkobiercy zmarłego – ale także osoby mające w tym interes prawny – m.in. jego wierzyciele.

Procedura odwołania wykonanej darowizny jest skomplikowana i nie daje gwarancji skuteczności. Aby w ogóle zastanawiać się nad sądowym sporem trzeba mieć dowody na obiektywną niewdzięczność obdarowanego w stosunku do darczyńcy.

Jeśli spadkodawca był posiadaczem samoistnym nieruchomości i był w trakcie jej zasiedzenia, jego spadkobiercy mogą kontynuować ten proces.

Dla prawa spadkowego nie ma znaczenia czy dziecko spadkodawcy pochodzi z jego obecnego czy wcześniejszego małżeństwa. Wszyscy zstępni (dzieci) dziedziczą na równi.

Mimo, że ustawa bioetyczna nadal jest w fazie projektu, jedno zagadnienie dotyczące poczynania dzieci w ramach zabiegu medycznego zostało już uregulowane w prawie rodzinnym.

Sporządzenie spisu inwentarza to pierwszy etap procedury wyjawiania przedmiotów spadkowych. Jeśli któryś ze spadkobierców lub wierzyciel spadku ma wątpliwości co do spisu inwentarza – powinien zobowiązać sporządzającego inwentarz do złożenia odpowiedniego oświadczenia.

Z dniem 28 czerwca 2009 r. zmieniły się zasady dziedziczenia ustawowego. Ustawodawcy nie udało się jednak uniknąć pomyłki – którą niebawem powinien naprawić. Projekt zmian wpłynął już do Ministerstwa Sprawiedliwości.

Częstą (wbrew pozorom) zdarza się, że rodzice (lub inni bliscy krewni) decydują, aby kwota pieniędzy ze sprzedaży (np. nieruchomości) trafiła do ich dzieci – w ramach darowizny. Pojawia się wtedy problem zwolnienia od podatku- nie możemy wówczas bowiem mówić o darowiźnie pieniędzy.

Rozszerzenie grona spadkobierców ustawowych powoduje, że do dziedziczenia powołani są również stosunkowo dalecy krewni jak wujostwo- czy kuzyni.

Co prawda mechanizm ani skutki odrzucenia spadku (traktowanie danego spadkodawcy tak jakby nie dożył otwarcia spadku) nie zmieniły się, rozszerzenie grona spadkobierców ustawowych powoduje, że niechciany spadek może obciążyć dalszych krewnych.

Spadkobiercy z chwilą śmierci spadkodawcy wchodzą w te prawa i obowiązki które podlegają dziedziczeniu. Oznacza to że zobowiązania powstałe za życia spadkodawcy obciążają aktywa tworzące spadek, a spadkobiercy zmarłego mają obowiązek ich uregulowania. W rzeczywistości więc, długi spadkowe obniżają wartość spadku.

Z dniem 28 czerwca zmianie ulega kodeks cywilny w zakresie dziedziczenie ustawowego, znacząco rozszerzając krąg spadkobierców. Kto jednak może skorzystać na tej zmianie?

Nowelizacja kodeksu rodzinnego, która weszła w życie 13 czerwca br. pozwala rodzicom na uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego w stosunku do dorosłych (pełnoletnich) dzieci.

Testament- czyli ostatnia wola spadkodawcy musi mieć co do zasady formę pisemną- czyli być umieszczony na nośniku informacji. Gdy ten zaginie lub ulegnie zniszczeniu, spadkobiercy mogą ponieść niepowetowane straty.

Ustawodawca zmienił porządek dziedziczenia- poza rozszerzeniem kręgu spadkobierców- zmienił trochę kolejność dziedziczenia w "starym” gronie. Skutkuje to dalszym uprzywilejowaniem rodziców względem rodzeństwa.

Od 28 czerwca 2009 r. dziadkowie zostaną dopuszczeni do dziedziczenia po swoich wnukach. Do tej pory dziedziczenie przebiegało wyłącznie w drugą stronę (wnukowie dziedziczyli po dziadkach).

Pasierb jest dzieckiem jedynie jednego z małżonków- nie jest krewnym spadkodawcy. W określonych okolicznościach będzie mógł jednak dziedziczyć po ojczymie (macosze).

Mąż matki, który dowiedział się, że wychowywał cudze dziecko – ma niewielkie szanse na odsunięcie go od dziedziczenia- możliwość zaprzeczenia ojcostwa jest mocno ograniczona w czasie. Większe szanse ma obecnie mężczyzna, który dziecko uznał.

Mężczyzna, który uznał ojcostwo (d. uznał dziecko)- po czym dowiedział się, że nie jest ojcem, może domagać się ubezskutecznienia uznania ojcostwa. Jest to nowe postępowanie dodane w ostatniej nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Separacja - zgodny wniosek małżonków

Separacja - właściwość sądu

Separacja a stosunki majątkowe małżonków

Separacja - rozstrzygnięcie o wspólnym mieszkaniu

Pozew o separację - kwestie dowodowe

Jak sporządzić pozew o separację?

Separacja i alimenty na małżonka

Separacja a podział majątku dorobkowego

Separacja a władza rozdzicielska

Separacja a kontakty z dzieckiem

Separacja i alimenty na dzieci

Separacja a kwestia eksmisji małżonka

Nielegalna adopcja

Schronisko dla nieletnich

Nieletni w zakładzie poprawczym

Pomoc pieniężna dla rodzin zastępczych

Transmisja uprawnienia do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Problem rzekomego spadkobiercy

Interpretacja testamentu

Rodzina zastępcza

Wzruszenie notarialnego poświadczenia dziedziczenia

Procedura zmiany notarialnego poświadczenia dziedziczenia

Wykonawca testamentu

Rodzinny dom dziecka

Kiedy wyższy zachowek

Prawo do zachowku się nie zmieniło

Nie musisz płacić alimentów na dorosłe dziecko

Ustalenie macierzyństwa chroni matki zastępcze

Zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie ogranicza wierzyciela hipotecznego

Nabycie spadku u notariusza - etapy

Możesz przeprowadzić postępowanie spadkowe po dłużniku

Niewdzięczność obdarowanego musi być obiektywna

Czy zasiedzenie jest dziedziczne

Wszystkie dzieci spadkodawcy dziedziczą po nim

Nie zaprzeczysz ojcostwa przy In-vitro

Procedura wyjawiania przedmiotów spadkowych

Nowe zasady dziedziczenia do poprawki

Cesja wierzytelności a zwolnienie od podatku od spadków i darowizn

Kiedy spadek odziedziczy wujek, a kiedy kuzyn

Odrzucenie spadku po 28 czerwca 2009 r.

Co należy wiedzieć o długach spadkowych

Kogo dotyczą nowe przepisy spadkowe

Dorosłe dzieci bez alimentów

Zagubiony testament

Rodzeństwo spadkodawcy dalej od spadku

Kiedy dziadkowie dziedziczą

Kiedy dziedziczyć będzie pasierb

Dziecko ze zdrady małżeńskiej dziedziczy

Postępowanie o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa