WSA: Opieka nad umierającym (sclerosis lateralis amyotrophica). Błąd MOPS ze świadczeniem pielęgnacyjnym [3287 zł w 2025 r.]

tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
WSA: Opieka nad umierającym. Błąd MOPS ze świadczeniem pielęgnacyjnym [3287 zł w 2025 r.] / Shutterstock

Mąż zachorował na chorobę, na którą umiera się statystycznie po 3-5 latach. Żona zajmowała się dziećmi. Od 20 lat nie pracowała. Choroba zaskoczyła rodzinę. MOPS nie chciał przyznać świadczenia pielęgnacyjnego bo nie było elementu rezygnacji z pracy przez kobietę. To seryjnie wadliwe interpretowanie przepisów przez MOPS. Nawet osoba bezrobotna od 20 lat mogła otrzymać świadczenie pielęgnacyjne (stare). O ile wyraziła gotowość do pracy i wykazała, że przeszkodą w podjęciu pracy jest kalectwo (niepełnosprawność znaczna) ojca albo matki.

Tak wynika z wyroku WSA w Gdańsku z 4 grudnia 2024 r. link i sygn. akt II SA/Gd 772/24

Dlaczego MOPS nie przyznał świadczenia pielęgnacyjnego ciężko chorej osobie? Bo żona (opiekunka) przed chorobą męża nie pracowała, tylko zajmowała się dziećmi. Prowadząc dom nie mogła zrezygnować z pracy na rzecz opieki nad chorym mężem. Choruje na: Stwardnienie zanikowe boczne (sclerosis lateralis amyotrophica). Link

W sprawie, którą przedstawiam czytelnikom chodzi o chorobę, na którą nie ma lekarstwa, a zabija w 3-5 lat. To stwardnienie zanikowe boczne. W omawianym wyroku sąd dokładnie opisał skutki tej strasznej choroby. Zazwyczaj w wyroku sędziowie tylko wskazują jednostkę chorobową i skrótowo opisują jakich czynności wymaga chory. Tym razem poświęcił sprawom medycznym dużo więcej uwagi wskazując urzędnikom z MOPS, że ta sprawa jednak różni się powagą od wielu innych spraw.

Sąd studiuje medycynę dla MOPS - ta choroba uzasadnia przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego

Sąd wskazuje, że stwardnienie zanikowe boczne, jakie zdiagnozowano u męża strony to choroba układu nerwowego, w której:

1) Dochodzi do postępującego uszkodzenia komórek nerwowych znajdujących się w rdzeniu kręgowym, pniu mózgu oraz korze mózgowej - odpowiedzialnych za ruch.

2) Powoduje to narastające osłabienie mięśni, problemy z mową, chodem, połykaniem.

3) Z czasem pojawia się osłabienie i zanik również innych niż początkowo zajęte grup mięśniowych tak, że w zaawansowanej fazie choroby pacjenci mają:

a) niedowład wszystkich czterech kończyn,

b) zaburzenia mowy i połykania oraz

c) niewydolność oddechową na skutek osłabienia mięśni oddechowych.

Stwardnienie zanikowe boczne jest chorobą nieuleczalną i postępującą, a dostępne leki są mało skuteczne i wydłużają przeżycie chorych na stwardnienie zanikowe boczne zaledwie o kilka miesięcy. Średni czas życia wynosi 3-5 lat. U chorych na stwardnienie zanikowe boczne ważna jest też rehabilitacja, która w każdym przypadku powinna być dostosowana do stanu chorego, łagodna, i uwzględniać między innymi ćwiczenia oddechowe. Bardzo pomocna dla chorych może być terapia logopedyczna. Poprzez odpowiednie ćwiczenia pozwala ona na dłuższe utrzymanie zdolności do komunikacji słownej oraz połykania.

Następnie sąd sprawdził, jakie czynności opiekuńcze wykonywała żona na rzecz męża:

Jakie czynności wykonywała żona jako opiekunka na rzecz męża [ postępowanie w MOPS o świadczenie pielęgnacyjne]

1) przygotowuje i podaje posiłki, w sensie ich zaserwowania na stół, lecz także karmi męża, bowiem nie jest on w stanie sam utrzymać łyżki, samodzielnie się napić.

2) Opiekunka nie tylko pomaga przy toalecie czy ubieraniu się, ale też karmi i poi męża, a więc wykonuje czynności zapewniające funkcjonowanie organizmu.

3) Wykonuje ćwiczenia, masaże i oklepywanie, co niewątpliwie jest czasochłonne i wymaga siły, gdyż ciało męża - ze względu na ograniczoną możliwość samodzielnego ruchu, może być bezwładne i tym samym cięższe.

Są to natomiast czynności niezbędne do podtrzymania życia chorego i spowalniające pogarszający się stan zdrowia męża.

Nie ulega też wątpliwości, że z uwagi na specyfikę choroby i możliwe wystąpienie trudności w oddychaniu, obecność opiekuna jest niezbędna, pozostawienie chorego bez opieki na dłużej mogłoby zagrozić jego życiu.

MOPS: opiekun musi zrezygnować z pracy. Sąd: Nie o to chodzi w przepisach o świadczeniu pielęgnacyjnym

To stały problem z MOPSami - urzędnicy uważają, że opiekun osoby niepełnosprawnej musi zrezygnować z pracy na rzecz opieki. I wtedy - w zastępstwie pensji - otrzyma świadczenie pielęgnacyjne.

Przykład

Matka dwójki dzieci nie pracuje od 20 lat. Zajmowała się domem, a finansowanie domu zapewniał mąż. Mąż stał się osobą niepełnosprawną w 2023 r. Zdaniem MOPS żona nie może otrzymać świadczenia pielęgnacyjnego bo nie zrezygnowała z pracy na rzecz opieki męża. Sądy seryjnie mówią - nie o to chodzi w tych przepisach, źle je czytacie.

I tak myślą nie tylko MOPS, ale i zazwyczaj lepiej zorientowane w bieżących liniach orzeczniczych sądów i sędziów Samorządowe Kolegia Odwoławcze. W tej sprawie czytamy:

Z taką sytuacją zdaniem SKO, mamy do czynienia w sprawie, bowiem strona faktycznie nie pracuje od 1992 r. a więc od ponad 30 lat. To niepodejmowanie zatrudnienia, ani innej pracy zarobkowej przez stronę miało i ma nadal charakter stały, a nie chwilowy, oraz nie miało ono i nie ma bezpośredniego i ścisłego związku z koniecznością sprawowania opieki. O rezygnacji czy niepodejmowaniu zatrudnienia trudno mówić w stosunku do osoby, która nie pracowała przez tyle lat. Świadczenie pielęgnacyjne nie może być traktowane jako zastępcze źródło dochodu.

Na szczęście sądy myślą inaczej:

Nie wyklucza prawa do świadczenia pielęgnacyjnego to, że skarżąca, przed złożeniem wniosku o świadczenie, nie podejmowała zatrudnienia z przyczyn innych niż opieka nad mężem, jeśli tylko dowiedzione zostanie, że u podstaw rezygnacji w dacie złożenia wniosku z aktywności zawodowej leżała właśnie obiektywna konieczność sprawowania tejże opieki.

Poważny stan zdrowia jeżeli MOPS ma wypłacić świadczenie pielęgnacyjne dochodząc do łącznej kwoty 7800 zł

Stan faktyczny - mąż do 2023 r. pracował jako kierowca, a jego żona poświęciła się wychowaniu dzieci (ur. 1992 r. i w 1993 r.) i prowadzeniu domu (nie pracowała w okresie od 1997 do teraz). Aktualnie rodzina utrzymuje się ze świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego męża - w łącznej kwocie 4515,84 zł miesięcznie.

Mąż od 54 roku życia ma znaczny stopień niepełnosprawności (od dnia 15 lutego 2023 r.). Przyczyna jest bardzo poważna - stwardnienie zanikowe boczne, postępujący zanik mięśni.

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Wywiad środowiskowy i wychowywanie dzieci

W wywiadzie środowiskowym pracownik socjalny uznał na podstawie całości przedłożonej dokumentacji oraz własnej obserwacji rodziny w dniu wywiadu, że mąż wnioskodawczyni nie jest osobą samodzielną, a pomiędzy niepodejmowaniem przez wnioskodawczynię zatrudnienia, także w niepełnym wymiarze, i zakresem sprawowanej opieki zachodzi związek przyczynowo - skutkowy. Dlaczego więc MOPS nie przyznał świadczenia pielęgnacyjnego?

Prawo
Ubezpieczenia społeczne rolników. Wysokość składek w drugim kwartale 2025 r.
16 mar 2025

Do 30 kwietnia należy opłacić należne składki na ubezpieczenia społeczne rolników, małżonków i domowników. Składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie nie zmieniły się, wzrosły natomiast składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.

Zasiłek dla bezrobotnych na nowych zasadach jeszcze w 2025 r.?
16 mar 2025

Zasiłek dla bezrobotnych na nowych zasadach jeszcze w 2025 r.? Ile obecnie wynosi zasiłek dla bezrobotnych? Czy jest zależny od stażu pracy? Jakie będą zmiany dotyczące przyznawania zasiłku dla bezrobotnych?

Wojsko wezwie 230 tysięcy Polaków. Na tej liście są nawet 60-latkowie i kobiety
16 mar 2025

Strach obleciał tych, do których trafiło to wezwanie? Tocząca się od trzech lat wojna na Ukrainie sprawia, że rutynowe stawienie się przed wojskową komisją kwalifikacyjną, zyskuje inny wymiar. Jak co roku armia sprawdza kto nadaje się na żołnierza. Musi mieć w rezerwie tych, których weźmie w kamasze, kiedy przyjdzie najgorsze.

Komunikat ZUS: Ograniczenia w PUE/eZUS
15 mar 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o ograniczeniach w funkcjonowaniu portalu PUE/eZUS.

Sąd dopuścił się licznych błędów i nadinterpretacji – polemika z wyrokiem SO w Suwałkach kwestionującym wskaźnik WIBOR
15 mar 2025

W opublikowanym 4 marca 2025 r. na portalu Infor.pl artykule pt.: „Sąd: Umowa kredytu z WIBOR-em jest nieważna - pierwszy taki wyrok w Polsce. Argumenty Sądu i komentarz radcy prawnego” pani mecenas Beata Strzyżowska – pełnomocnik kredytobiorców w tej sprawie – szeroko omawia tezy zawarte w uzasadnieniu nieprawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach o sygnaturze I C 332/24. Jako pełnomocnik banku w tej sprawie, wnoszący apelację od przywołanego wyroku, chciałbym polemicznie odnieść się do pewnych tez Sądu i Pani Mecenas, aby czytelnicy mieli zapewniony szerszy, a nie jednostronny obraz sprawy.

Rząd o mundurowych: Nie będzie transferu środków z ZUS. Jedna emerytura albo dwie emerytury (data graniczna 1 stycznia 1999 r.)
14 mar 2025

Podwójna emerytura a przeniesienie składek z ZUS do MON. Rząd nie zgadza się na takie rozwiązanie. Jest to jeden z pomysłów, aby rozwiązać problem żołnierzy, którzy po odejściu ze służby pracowali w cywilu i odprowadzali składki do ZUS. Mają więc zgromadzone składki emerytalne „żołnierskie” i „cywilne”. Inne reguły dotyczą osób służących przed 1999 r., inne dla rozpoczynających służbę po tej dacie granicznej. Problemy z tym podziałem mogłoby uratować ten pomysł: "Przenieśmy składki „zusowskie” do MON. I dokonajmy korzystnych przeliczeń emerytalnych."

Masz dużo niepotrzebnych rzeczy? Oddaj do paczkomatu InPost. Ekozwroty są za darmo. Co można oddać?
14 mar 2025

Paczkomaty InPost uruchomiły nową usługę - ekozwroty. Nie każdy jednak o niej wie. Można przesyłać bez żadnych opłat niepotrzebne rzeczy do wybranych fundacji. Co można oddać w paczkomacie?

Nie ma jeszcze wyroku TSUE w sprawie WIBOR! [Polemika]
14 mar 2025

Niniejszy artykuł jest polemiką Marcina Bartczak, partnera kancelarii ITMA z fragmentem artykułu opublikowanego na naszym portalu pt. „Umowy z WIBOR-em coraz częściej podważane przez sądy. Kredyt w złotych bez odsetek i prowizji jak dla frankowiczów?” Śródtytuły i wyróżnienia tekstu pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

Paczkomaty InPost w 20 szpitalach w Polsce. Do końca 2025 r. będą w 50 placówkach
14 mar 2025

Nowość: paczkomatu InPost instalowane są w polskich szpitalach. Już 20 szpitali posiada takie miejsca. Do końca 2025 roku pacjenci będą mogli odbierać przesyłki w paczkomatach 50 szpitali i uzdrowisk. Usługa zostanie rozszerzona na sanatoria.

Pożyczka edukacyjna w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia
14 mar 2025

Pożyczka edukacyjna w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Dla kogo pożyczka edukacyjna? Na jakich zasadach będzie przyznawana? Gdzie złożyć wniosek o pożyczkę edukacyjną?

pokaż więcej
Proszę czekać...