WSA interweniuje: Mąż choruje na ALS. MOPS odmawia świadczenia pielęgnacyjnego

tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
podwyżki / podwyżki / Shutterstock

Mąż zachorował na chorobę, na którą umiera się statystycznie po 3-5 latach. Żona zajmowała się dziećmi. Od 20 lat nie pracowała. Choroba zaskoczyła rodzinę. MOPS nie chciał przyznać świadczenia pielęgnacyjnego bo nie było elementu rezygnacji z pracy przez kobietę. To seryjnie wadliwe interpretowanie przepisów przez MOPS. Nawet osoba bezrobotna od 20 lat mogła otrzymać świadczenie pielęgnacyjne (stare). O ile wyraziła gotowość do pracy i wykazała, że przeszkodą w podjęciu pracy jest kalectwo (niepełnosprawność znaczna) ojca albo matki.

Tak wynika z wyroku WSA w Gdańsku z 4 grudnia 2024 r. link i sygn. akt II SA/Gd 772/24

Dlaczego MOPS nie przyznał świadczenia pielęgnacyjnego ciężko chorej osobie? Bo żona (opiekunka) przed chorobą męża nie pracowała, tylko zajmowała się dziećmi. Prowadząc dom nie mogła zrezygnować z pracy na rzecz opieki nad chorym mężem. Choruje na: Stwardnienie zanikowe boczne (sclerosis lateralis amyotrophica). Link

W sprawie, którą przedstawiam czytelnikom chodzi o chorobę, na którą nie ma lekarstwa, a zabija w 3-5 lat. To stwardnienie zanikowe boczne. W omawianym wyroku sąd dokładnie opisał skutki tej strasznej choroby. Zazwyczaj w wyroku sędziowie tylko wskazują jednostkę chorobową i skrótowo opisują jakich czynności wymaga chory. Tym razem poświęcił sprawom medycznym dużo więcej uwagi wskazując urzędnikom z MOPS, że ta sprawa jednak różni się powagą od wielu innych spraw.

Sąd studiuje medycynę dla MOPS - ta choroba uzasadnia przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego

Sąd wskazuje, że stwardnienie zanikowe boczne, jakie zdiagnozowano u męża strony to choroba układu nerwowego, w której:

1) Dochodzi do postępującego uszkodzenia komórek nerwowych znajdujących się w rdzeniu kręgowym, pniu mózgu oraz korze mózgowej - odpowiedzialnych za ruch.

2) Powoduje to narastające osłabienie mięśni, problemy z mową, chodem, połykaniem.

3) Z czasem pojawia się osłabienie i zanik również innych niż początkowo zajęte grup mięśniowych tak, że w zaawansowanej fazie choroby pacjenci mają:

a) niedowład wszystkich czterech kończyn,

b) zaburzenia mowy i połykania oraz

c) niewydolność oddechową na skutek osłabienia mięśni oddechowych.

Stwardnienie zanikowe boczne jest chorobą nieuleczalną i postępującą, a dostępne leki są mało skuteczne i wydłużają przeżycie chorych na stwardnienie zanikowe boczne zaledwie o kilka miesięcy. Średni czas życia wynosi 3-5 lat. U chorych na stwardnienie zanikowe boczne ważna jest też rehabilitacja, która w każdym przypadku powinna być dostosowana do stanu chorego, łagodna, i uwzględniać między innymi ćwiczenia oddechowe. Bardzo pomocna dla chorych może być terapia logopedyczna. Poprzez odpowiednie ćwiczenia pozwala ona na dłuższe utrzymanie zdolności do komunikacji słownej oraz połykania.

Następnie sąd sprawdził, jakie czynności opiekuńcze wykonywała żona na rzecz męża:

Jakie czynności wykonywała żona jako opiekunka na rzecz męża [ postępowanie w MOPS o świadczenie pielęgnacyjne]

1) przygotowuje i podaje posiłki, w sensie ich zaserwowania na stół, lecz także karmi męża, bowiem nie jest on w stanie sam utrzymać łyżki, samodzielnie się napić.

2) Opiekunka nie tylko pomaga przy toalecie czy ubieraniu się, ale też karmi i poi męża, a więc wykonuje czynności zapewniające funkcjonowanie organizmu.

3) Wykonuje ćwiczenia, masaże i oklepywanie, co niewątpliwie jest czasochłonne i wymaga siły, gdyż ciało męża - ze względu na ograniczoną możliwość samodzielnego ruchu, może być bezwładne i tym samym cięższe.

Są to natomiast czynności niezbędne do podtrzymania życia chorego i spowalniające pogarszający się stan zdrowia męża.

Nie ulega też wątpliwości, że z uwagi na specyfikę choroby i możliwe wystąpienie trudności w oddychaniu, obecność opiekuna jest niezbędna, pozostawienie chorego bez opieki na dłużej mogłoby zagrozić jego życiu.

MOPS: opiekun musi zrezygnować z pracy. Sąd: Nie o to chodzi w przepisach o świadczeniu pielęgnacyjnym

To stały problem z MOPSami - urzędnicy uważają, że opiekun osoby niepełnosprawnej musi zrezygnować z pracy na rzecz opieki. I wtedy - w zastępstwie pensji - otrzyma świadczenie pielęgnacyjne.

Przykład

Matka dwójki dzieci nie pracuje od 20 lat. Zajmowała się domem, a finansowanie domu zapewniał mąż. Mąż stał się osobą niepełnosprawną w 2023 r. Zdaniem MOPS żona nie może otrzymać świadczenia pielęgnacyjnego bo nie zrezygnowała z pracy na rzecz opieki męża. Sądy seryjnie mówią - nie o to chodzi w tych przepisach, źle je czytacie.

I tak myślą nie tylko MOPS, ale i zazwyczaj lepiej zorientowane w bieżących liniach orzeczniczych sądów i sędziów Samorządowe Kolegia Odwoławcze. W tej sprawie czytamy:

Z taką sytuacją zdaniem SKO, mamy do czynienia w sprawie, bowiem strona faktycznie nie pracuje od 1992 r. a więc od ponad 30 lat. To niepodejmowanie zatrudnienia, ani innej pracy zarobkowej przez stronę miało i ma nadal charakter stały, a nie chwilowy, oraz nie miało ono i nie ma bezpośredniego i ścisłego związku z koniecznością sprawowania opieki. O rezygnacji czy niepodejmowaniu zatrudnienia trudno mówić w stosunku do osoby, która nie pracowała przez tyle lat. Świadczenie pielęgnacyjne nie może być traktowane jako zastępcze źródło dochodu.

Na szczęście sądy myślą inaczej:

Nie wyklucza prawa do świadczenia pielęgnacyjnego to, że skarżąca, przed złożeniem wniosku o świadczenie, nie podejmowała zatrudnienia z przyczyn innych niż opieka nad mężem, jeśli tylko dowiedzione zostanie, że u podstaw rezygnacji w dacie złożenia wniosku z aktywności zawodowej leżała właśnie obiektywna konieczność sprawowania tejże opieki.

Poważny stan zdrowia jeżeli MOPS ma wypłacić świadczenie pielęgnacyjne dochodząc do łącznej kwoty 7800 zł

Stan faktyczny - mąż do 2023 r. pracował jako kierowca, a jego żona poświęciła się wychowaniu dzieci (ur. 1992 r. i w 1993 r.) i prowadzeniu domu (nie pracowała w okresie od 1997 do teraz). Aktualnie rodzina utrzymuje się ze świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego męża - w łącznej kwocie 4515,84 zł miesięcznie.

Mąż od 54 roku życia ma znaczny stopień niepełnosprawności (od dnia 15 lutego 2023 r.). Przyczyna jest bardzo poważna - stwardnienie zanikowe boczne, postępujący zanik mięśni.

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Wywiad środowiskowy i wychowywanie dzieci

W wywiadzie środowiskowym pracownik socjalny uznał na podstawie całości przedłożonej dokumentacji oraz własnej obserwacji rodziny w dniu wywiadu, że mąż wnioskodawczyni nie jest osobą samodzielną, a pomiędzy niepodejmowaniem przez wnioskodawczynię zatrudnienia, także w niepełnym wymiarze, i zakresem sprawowanej opieki zachodzi związek przyczynowo - skutkowy. Dlaczego więc MOPS nie przyznał świadczenia pielęgnacyjnego?

Prawo
Pracownik po 50. roku życia bardziej opłacalny. Pracodawcy dostaną dofinansowanie do wynagrodzeń. [Senat klepną poprawki, kiedy podpis prezydenta]
18 mar 2025

Pracownik po 50. roku życia bardziej opłacalny. Pracodawcy dostaną dofinansowanie do wynagrodzeń. Sejmowa Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zajmie się uchwałą Senatu w środę, 19 marca.

Całkowity zakaz papierosów elektronicznych (e-papierosów) jednorazowego użytku w Polsce. Resort zdrowia pracuje nad dużymi zmianami
18 mar 2025

Całkowity zakaz papierosów elektronicznych (e-papierosów) jednorazowego użytku w Polsce. Resort zdrowia pracuje nad dużymi zmianami dotyczącymi wprowadzenia zakazu wprowadzania do obrotu papierosów elektronicznych (e-papierosów) jednorazowego użytku.

Czy relacje rodzinne mogą wpłynąć na wysokość zachowku?
17 mar 2025

Zdarza się, iż o zachowek upominają się członkowie rodziny, którzy za życia nie interesowali się spadkodawcą albo nie mieli z nim dobrego kontaktu. Czy w takiej sytuacji można powoływać się na zasady współżycia społecznego? Kiedy sąd może zdecydować o zmniejszeniu należnego zachowku?

Pomoc żywnościowa. Dla kogo, co i kiedy?
17 mar 2025

To idealny moment, aby zacząć przygotowania przed Świętami Wielkanocnymi i złożyć wniosek o pomoc! Wiele osób może skorzystać z tzw. pomocy żywnościowej i mieć o tyle "lżej" na święta. Wiadomo, ceny rosną, a każdy przecież chce godnie i rodzinnie przeżyć ten czas przy wspólnym Wielkanocnym Śniadaniu. Można otrzymać m.in. makaron, kawę zbożową, herbatę, mąkę, kasze, płatki owsiane, koncentrat pomidorowy, dżem truskawkowy, mleko, konserwy mięsne i rybne, pasztet, olej rzepakowy i dania gotowe typu fasolka po bretońsku. To produkty, których używamy na co dzień i często są one z długą datą ważności. Podpowiadamy kto i kiedy ma prawo do takiej pomocy żywnościowej.

Bankowe triki w sporach sądowych z konsumentami – czyli wszystkie chwyty dozwolone, aby uniknąć TSUE
17 mar 2025

Jeśli banki naprawdę kogoś się boją w całym uniwersum sporów powstałych na tle umów kredytowych, to na pewno luksemburskiego Trybunału. Obrazuje to ostatni schemat ich postępowania – tj. podejmowanie wszelkich możliwych działań obliczonych na umorzenie postępowań zainicjowanych z pytań prejudycjalnych skierowanych do TSUE, tak aby nie tworzyły się orzecznicze precedensy, kreujące podstawy do dochodzenia wobec nich kolejnych roszczeń.

Współpraca z rzeczoznawcą się opłaca. Rzecz o akademikach – wywiad z ekspertem
17 mar 2025

Rynek prywatnych akademików w Polsce rośnie w imponującym tempie, odpowiadając na zmieniające się potrzeby studentów i rosnące zainteresowanie inwestorów. Nowoczesne obiekty oferujące wysoki standard i dodatkowe udogodnienia stają się coraz bardziej konkurencyjne wobec tradycyjnych domów studenckich. Jak wygląda ten rynek z perspektywy wyceny nieruchomości i inwestycji? O tym rozmawiamy z Joanną Borowik, rzeczoznawcą majątkowym i ekspertką rynku nieruchomości.

Wybory uzupełniające do Senatu - Kraków [WYNIKI]
17 mar 2025

Wybory uzupełniające do Senatu w Krakowie dla wielu były sprawdzianem nastrojów społecznych, dla innych testem wierności elektoratów. Wyniki: wygrała popierana przez KO Monika Piątkowska zdobywając 50,14% głosów.

Obligatoryjny dodatek specjalny i waloryzacja pensji dla niektórych samorządowców? Postulaty skarbników
18 mar 2025

Podczas VII Krajowego Kongresu Forów Skarbników, zostały omówione główne postulaty dotyczące m.in. wynagradzania skarbników. Chodzi m.in. o obligatoryjny dodatek specjalny i waloryzację pensji. Postulaty zostaną przekazane do odpowiednich resortów.

W marcu 2025 r. zaczęły obowiązywać nowe stawki. Lecą zmiany w Karcie Dużej Rodziny
18 mar 2025

Chodzi o nowe stawki ogłoszone w obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 27 lutego 2025 r. w sprawie wysokości opłaty za wydanie duplikatu Karty Dużej Rodziny oraz wysokości kosztów gminy związanych z przyznaniem tej Karty oraz wydaniem jej duplikatu. Zmiany weszły 1 marca 2025 r.

Podlaski Bon Turystyczny: Sekretne zakątki Podlasia czekają na Ciebie – teraz taniej, już od 20 kwietnia!
18 mar 2025

Podlasie skrywa nieodkryte tajemnice, które teraz możesz poznać w wyjątkowy sposób – z bonem turystycznym, który pozwala zaoszczędzić na noclegach w regionie. Od 20 kwietnia turyści będą mieli okazję poczuć magię tego miejsca, korzystając z dofinansowania na noclegi w wybranych obiektach.

pokaż więcej
Proszę czekać...