Sprawy rodzinne

W dniu 18 października 2015 r. weszła w życie niezbyt obszerna, lecz doniosła, a wręcz fundamentalna zmiana przepisów kodeksu cywilnego i kilku innych ustaw dotycząca spadkobrania. Zmiana ta jest na tyle ważna dla (niestety) każdego, że opisywały ją nie tylko branżowe, kierowane do prawników, gazety i portale internatowe. Żeby uniknąć błędu ważne jest dość precyzyjne przedstawienie tego co się zmieniło, stąd uznaliśmy, że temat ten warto choć zwięźle poruszyć w naszym Radarze Prawnym.

18 października 2015 r. weszły w życie przepisy, które znacząco zmieniają zasady odpowiedzialności za długi spadkowe. Dzięki nowym przepisom spadkobiercy, którzy nie złożą w ciągu 6 miesięcy oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie będą już ponosić nieograniczonej odpowiedzialności za długi wchodzące w jego skład. Od teraz „milczenie” spadkobiercy będzie się wiązało z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a więc ewentualna odpowiedzialność za długi spadkowe nie będzie mogła być wyższa niż wartość odziedziczonego majątku.

5 października 2015 r. Ministerstwo Sprawiedliwości i Fundacja Dzieci Niczyje zainaugurowały IV etap ogólnopolskiej kampanii „Dziecko – świadek szczególnej troski”. Tegoroczna edycja akcji realizowana będzie pod hasłem: „Przesłuchanie dziecka to sztuka”.

Tylko krewni albo współmałżonek będą mogli zostać wskazani przez rodziców biologicznych na przysposabiających ich dziecko - zakłada wchodząca właśnie w życie nowelizacja kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Ma to ukrócić przekazywanie dziecka za pieniądze obcym osobom.

Jesteśmy zakładem pracy chronionej. Słyszeliśmy, że od 1 stycznia 2015 r. zmienił się katalog kosztów związanych z budową i rozbudową pomieszczeń zakładu pracy. Na czym polegają te zmiany?

Na jakich zasadach pracodawca może ubiegać się o zwrot kosztów szkolenia pracowników wspomagających niepełnosprawne osoby i pracowników niepełnosprawnych?

Ułatwienia przy składaniu wniosków i przyznawaniu świadczeń, krótszy czas wydania decyzji oraz dokładniejsze weryfikowanie uprawnień – to najważniejsze zmiany, które wprowadza nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych i innych ustaw podpisana przez Prezydenta RP.

Uproszczenie procedur administracyjnych i skuteczniejsze odzyskiwanie od dłużników alimentacyjnych należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego - takie zmiany zakłada podpisana przez Prezydenta RP nowelizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw.

W związku z incydentami z udziałem dronów, do jakich dochodziło ostatnio w pobliżu polskich lotnisk, przypominamy o konieczności przestrzegania kilku prostych zasad, które pozwolą na bezpieczne korzystanie z bezzałogowych statków powietrznych.

Świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł przez pierwszy rok po urodzeniu dziecka rodzice otrzymają już od początku przyszłego roku. Nowelizacja czeka teraz na podpis Prezydenta RP.

Podwyższenie kryteriów dochodowych wpłynie na wzrost liczby świadczeniobiorców korzystających ze świadczeń pieniężnych, których przyznanie jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego oraz wzrost wysokości tych świadczeń.

Sejm przyjął zmiany mające na celu uproszczenie procedur administracyjnych i efektywniejsze odzyskiwanie od dłużników alimentacyjnych należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego.

Przesłuchanie dzieci w trybie art. 185a i 185b kpk może być przeprowadzone wyłącznie w pomieszczeniach spełniających określone standardy.

Dziedziczenie długów czekają zmiany z dniem 18 października 2015 r. Nowe przepisy zapewniają większą ochronę dłużnikom i będą miały zastosowanie do spadków, które zostały otwarte z tą datą lub późniejszą. Jeśli spadkobierca w okresie 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule do dziedziczenia nie zrobi nic, odziedziczy spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Będzie odpowiadał za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku.

Śmierć osoby wynajmującej lokal socjalny czy też lokal komunalny stawia pod znakiem zapytania sytuację mieszkaniową osób wspólnie z nią zamieszkujących. Zarówno lokal socjalny, jak i lokal komunalny, nie stanowią przedmiotu własności najemcy, co powoduje, iż lokal taki nie wchodzi do masy spadkowej po zmarłym najemcy. W konsekwencji ani najemca, ani jego rodzina nie mogą podjąć żadnych skutecznych prawnie działań, które powodowałyby w przyszłości „dziedziczenie” praw do takiego lokalu przez rodzinę najemcy.

Rodziny osób uzależnionych od gier i hazardu niejednokrotnie stają się bezradne wobec trwonienia majątku przez ich bliskiego. Czy można coś zrobić od strony prawnej by temu zapobiec? Czy istnieją skuteczne środki prawne ochrony takiej rodziny? Pierwsze, co z reguły przychodzi na myśl, to możliwość ubezwłasnowolnienia uzależnionego od hazardu. Przyjrzyjmy się od strony prawnej, czy takie rozwiązanie będzie skuteczne.

Sejm uchwalił nowelizację ustawy o pomocy społecznej dzięki której dzieci, rodziców pozbawionych władzy rodzicielskiej nie będę musiały ponosić odpłatności za ich pobyt w domu pomocy społecznej.

Zgodne z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej: osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Osoba dotknięta schorzeniami demencyjnymi bardzo często działa w sposób nieracjonalny w zakresie spraw życia codziennego, w tym zakresie gospodarowania majątkiem i finansami. Podkreślić jednak należy, iż stopień niegospodarności takiej osoby jest ściśle uzależniony od zaawansowania choroby oraz ogólnego stanu zdrowia. Warto zauważyć, iż aktualnie obowiązujące przepisy nie regulują wprost sytuacji majątkowej osób z chorobami demencyjnymi oraz Alzhaimerem. W tym zakresie konieczne jest korzystanie z generalnych sposobów przewidzianych przez przepisy prawa w zakresie ochrony majątku.

Dziedziczeniem nazywamy nabycie po osobie zmarłej majątku, ale także obowiązków majątkowych, np. długów. Spadek można odziedziczyć na podstawie zasad ustawowych określonych w Kodeksie cywilnym i mamy wówczas do czynienia z tzw. dziedziczeniem ustawowym.

Osobą uprawnioną do uzyskania renty rodzinnej jest między innymi małżonek zmarłego, ale pod pewnymi warunkami renta może przysługiwać również małżonkowi rozwiedzionemu, jak i temu, który w chwili śmierci małżonka nie pozostawał ze zmarłym we wspólności małżeńskiej.

Nowelizacja prawa spadkowego zakłada wiele udogodnień dla spadkobierców, którzy dzięki zmianom mają być lepiej chronieni w sytuacji, gdy w spadku odziedziczą długi. Sytuacja daje jednak duże pole do nadużyć, którym przeciwdziałać musi nowa regulacja.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przekazało Komisji Trójstronnej propozycje zmian w wysokości świadczeń rodzinnych oraz progów dochodowych.

Do Komisji Trójstronnej trafiły propozycje podniesienia progów dochodowych oraz świadczeń z pomocy społecznej.

Opiekun jest przedstawicielem ustawowym osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie, o ile osoba taka nie pozostaje jeszcze pod władzą rodzicielską. Opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką. Jest jej przedstawicielem ustawowym. Podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego.

W pierwszej kolejność należy zaznaczyć, ze w przypadku ubezpieczenia na życie konieczne jest wskazanie przez ubezpieczającego w umowie ubezpieczenia tzw. uposażonego, a więc osoby która będzie uprawniona do otrzymania świadczenia wypłacanego na skutek śmierci ubezpieczonego. Przy czym brak jest przeszkód do wskazania więcej niż cennego uposażonego, a także późniejsza ich zmiana. Zgodnie z art. 831 § 2 Kodeksu cywilnego w przypadku wskazania więcej niż jednego uposażonego bez oznaczenia ich udziału w sumie ubezpieczenia, osoby te są uprawnione do sumy ubezpieczenia w równych częściach.

Wskazać należy, iż nie ma szczególnych przepisów regulujących kwestię zawierania umów na odległość, w tym w formie telefonicznej lub elektronicznej, przez osoby starsze i niedołężne.

Czy rodzina zawsze zobowiązana jest do ponoszenia kosztów pochówku? Zgodnie z art. 922 § Kodeksu cywilnego do długów spadkowych należą także m.in. koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku. Ogólnie sprawę ujmując odpowiedzialność za długi spadkowe ponosi spadkobierca, a chroni go przed tą odpowiedzialnością oświadczenie o odrzuceniu spadku oraz do pewnego stopnia oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Osoby starsze, często decydują się przekazać najbliższym swoje mienie jeszcze przed śmiercią poprzez zawarcie umowy darowizny. Po dokonaniu darowizny, sytuacja majątkowa darczyńcy może ulec pogorszeniu. Obdarowani mają wówczas pewne obowiązki względem darczyńcy, co będzie tematem niniejszego artykułu.

Co do zasady czynienie nakładów na majątek przyszłego spadkodawcy może mieć wpływ na dziedzicznie po nim. Sytuacja osoby czyniącej nakłady uzależniona jest jednak od tego czy osoba ta zostanie spadkobiercą po osobie starszej, a także od tego w jakim celu uczyniła nakłady na majątek spadkowy.

Z momentem śmierci prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na spadkobierców. Spadek można przyjąć na trzy sposoby: bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), z ograniczeniem odpowiedzialności (z tzw. dobrodziejstwem inwentarza) lub odrzucić.

Błędy medyczne okołoporodowe wynikają z niestosowania się personelu medycznego do przyjętych procedur postępowania w trakcie prowadzenia pacjentki przez okres ciąży oraz w trakcie porodu, a ich skutki mogą dotykać zarówno matki jak i dziecka. Jakie roszczenia przysługują w przypadku zaistnienia błędu okołoporodowego?

W roku 2015/2016 z programu Wyprawka szkolna skorzysta ok. 227 tys. uczniów, w tym ok. 105 tys. z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

Udział adwokata w procesie o nieważność małżeństwa jest dla strony procesowej zabezpieczeniem wobec właściwego przedstawienia stanu faktycznego, realizacji założeń proceduralnych oraz powoduje rozwój procesu.

Adwokat w procesie o nieważność małżeństwa, przyczyni się do zminimalizowania błędów procesowych, które nieświadomie wykonują strony, nie znając dowodowych założeń, określonych przesłanek prawnych. Czynności adwokackie, w założeniu przyczyniają się do gwarancji poprawności w działaniach strony procesowej przed Trybunałem kościelnym.

W przypadku, gdy jesteśmy spadkobiercami kodeks cywilny daje nam możliwość zdecydowania czy chcemy przyjąć spadek, czy też nie. Ale to nie wszystko. Gdy zdecydujemy się na przyjęcie spadku, prawo pozwala nie tylko na przyjęcie spadku wprost – w tej sytuacji spadkobierca odpowiada za wszelkie długi spadkodawcy bez ograniczeń, ale także przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – w tej sytuacji spadkobierca także odpowiada za długi spadkodawcy, z tym jednak zastrzeżeniem, że odpowiedzialność ta jest ograniczona do wartości stanu czynnego spadku. Tym samym spadkobierca decyduje o tym, czy przyjmuje spadek, czy też go odrzuca, a gdy przyjmuje – czy wprost czy z dobrodziejstwem inwentarza.

Przygotowany przez resort pracy, nowy projekt zakłada, że osoby opiekujące się osobami niepełnosprawnymi, których dochód na jedną osobę w rodzinie nie przekracza 1 tys. zł, otrzymają świadczenie pielęgnacyjne. Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego uzależniona będzie od wieku podopiecznego.

Osoby starsze planujące przekazać swoje mienie następcom, mogą zawrzeć umowę dożywocia, która w przeciwieństwie do umowy darowizny, pozwoli zabezpieczyć ich interesy na starość.

W jakich sytuacjach można starać się o ubezwłasnowolnienie osób starszych lub chorych? Jakie kroki prawne należy podjąć, aby zagwarantować bezpieczeństwo najbliższym?

Starzenie się społeczeństwa jest poważnym problemem socjologicznym. Rzadko jednak problem starości rozpatrywany jest pod kątem prawnym. Wskazać bowiem należy, iż starsze osoby, które bardzo często dotknięte są chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak demencja czy Alzhaimer, funkcjonują w społeczeństwie oraz realiach prawnych bez zabezpieczonej opieki w zakresie majątkowym i niemajątkowym.

W dzisiejszych czasach właściwie każdy posiada rachunek bankowy, dotyczy to także osób starszych. Jednakże szczególnie w przypadku tych ostatnich warto przyjrzeć się instytucji pełnomocnictwa bankowego.

Ubezwłasnowolnienie jest instytucją mającą na celu pomoc osobie, która nie może samodzielnie prowadzić swoich spraw osobistych i majątkowych. Osoba taka wymaga stałej pieczy ze strony innej osoby i opieka prawna nad osobą ubezwłasnowolnioną zapewnia tę pieczę. Przedstawicielem ustawowym osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie jest opiekun, chyba, że osoba ubezwłasnowolniona całkowicie pozostaje jeszcze pod władzą rodzicielską.

Z dniem 15 grudnia 2014 r. zaczęła obowiązywać Ustawa z dnia 23 października 2014 r.o odwróconym kredycie hipotecznym (Dz. U. 2014 poz. 1585), (dalej „Ustawa”), która ma na celu wprowadzenie do polskiego systemu prawnego instytucji odwróconego kredytu hipotecznego, zwanego potocznie odwróconą hipoteką.

Często osoby posiadające nieruchomości, planujące przekazać mienie swoim następcom, zastanawiają się w jakiej formie to uczynić – czy przepisać majątek w testamencie, czy dokonać podziału jeszcze za życia (aby uniknąć ewentualnych sporów), poprzez zawarcie umowy darowizny lub dożywocia. Celem niniejszego artykułu jest przyjrzenie się jednej z form przekazania majątku najbliższym przez zawarcie umowy dożywocia oraz analiza statusu spadkobiorców dożywotnika.

Problem ten w pierwszej kolejności dotyczy z reguły trwonienia majątku przez współmałżonka. Drugą sytuacją jest nieracjonalne gospodarowanie majątkiem przez osoby starsze, które często nie zdają sobie sprawy ze skutków finansowych podejmowanych przez siebie działań. Wreszcie może to także dotyczyć osób psychicznie chorych.

W przypadku pogorszenia się możliwości zarobkowych osoby zobowiązanej do płacenia zasądzonych alimentów lub też poprawy sytuacji finansowej osoby otrzymującej alimenty można domagać się obniżenia alimentów.

Od 1 marca 2015 roku zacznie obowiązywać nowa ustawa - Prawo o aktach stanu cywilnego. Ustawa ta wprowadza wiele istotnych zmian. Jedną z nich jest umożliwienie zawarcia związku małżeńskiego poza urzędem stanu cywilnego.

19 lutego 2015 roku w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej odbyły się pierwsze czytania dwóch senackich projektów aktów normatywnych, ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego. Zarówno jeden jak i drugi projekt zakładają lepszą ochronę praw dziecka w procesie.

W obecnym stanie prawnym nie ma żadnych przepisów, które określają granicę wieku, do której rodzice mają obowiązek płacić alimenty na dziecko. Zdarzyć się może, że rodzic dożywotnio będzie zobowiązany spełniać świadczenie alimentacyjne na dorosłe dziecko, np. w sytuacji ciężkiej, nieuleczalnej choroby dziecka.

Zmiany w prawie spadkowym

Prawo spadkowe - ważne zmiany

Dziecko jako świadek szczególnej troski

Czym jest adopcja ze wskazaniem?

O dofinansowanie jakich kosztów związanych z przystosowaniem pomieszczeń dla pracowników niepełnosprawnych może wystąpić pracodawca od 1 stycznia 2015 r.

O zwrot jakich kosztów zatrudnienia osób wspomagających niepełnosprawnych może ubiegać się pracodawca od 1 stycznia 2015 r.

Wnioski o świadczenia przez internet od 2016 r.

Pomoc dla uprawnionych do alimentów

Wsparcie dla pracowników socjalnych

Drony a polskie prawo

Świadczenie rodzicielskie 2016 r.

Wyższe zasiłki z pomocy społecznej od października 2015 r.

Zmiany w funduszu alimentacyjnym

Przesłuchanie dziecka w specjalnych pomieszczeniach

Dziedziczenie długów - zmiany 2015 r.

Czy można sobie zapewnić „dziedziczenie” praw do lokalu komunalnego oraz praw do lokalu socjalnego?

Uzależnienie od gier i zakładów jako przyczyna ubezwłasnowolnienia

Zmiany w opłatach za pobyt w domu pomocy społecznej

Kto i jak może umieścić osobę bliską w miejscu stałej opieki nad osobami starszymi?

Formy zabezpieczenia majątku osoby starszej z chorobami demencyjnymi

Czy członkowie rodziny mogą zabezpieczyć sobie dziedziczenie po osobie starszej?

Uprawnienie małżonka i rozwiedzionego małżonka do renty rodzinnej

Nowelizacja prawa spadkowego

Wyższe świadczenia rodzinne i progi dochodowe

Zmiany w kryterium dochodowym i świadczeniach z pomocy społecznej

Zasady działania opiekuna prawnego wobec majątku i spraw niemajątkowych osoby ubezwłasnowolnionej

Zabezpieczenie starości poprzez polisę na życie

Ważność umów zawieranych przez telefon przez osoby starsze i niedołężne

Pogrzeb na koszt Skarbu Państwa

Darowizna z nieruchomości a roszczenia alimentacyjne darczyńcy względem obdarowanego

Czy czynienie nakładów na majątek osoby starszej ma wpływ na dziedziczenie po takiej osobie?

Prawo spadkowe - praktyczne uwagi

Błędy okołoporodowe - roszczenia

Wyprawka szkolna 2015/2016 r.

Adwokat przy nieważności małżeństwa kościelnego

Dowodzenie nieważności małżeństwa z adwokatem czy bez adwokata?

Odpowiedzialność za długi spadkodawcy

Dla kogo świadczenie pielęgnacyjne?

Umowa dożywocia jako forma zabezpieczenia na starość

Kto i kiedy może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby starszej i chorej

Prawne problemy związane ze starzeniem się społeczeństwa

Pełnomocnictwo bankowe udzielone przez dziadka

Opieka prawna dla osoby ubezwłasnowolnionej

Odwrócona hipoteka – plusy i ryzyka dla właścicieli i rodziny

Czy umowa dożywocia ma wpływ na spadkobranie po dożywotniku?

Czy można zapobiec trwonieniu majątku przez osoby bliskie?

Kiedy można żądać obniżenia alimentów?

Zawarcie związku małżeńskiego poza USC – nowe przepisy od 1 marca 2015 r.

Dziecko lepiej chronione w procesie sądowym

Alimenty dla niepełnosprawnego dorosłego dziecka