Sprawy karne

Kontrola osobista więźnia stanowi przedmiot zmian w Kodeksie karnym wykonawczym. Przepisy regulujące kontrolę osobistą przeprowadzaną przez Policję, Straż Graniczną, straż gminną, ABW i CBA powinny odnosić się także do Straży Więziennej. Muszą określać granice tej kontroli oraz przewidywać możliwości zaskarżenia jej do sądu.

Czekoladki, butelka dobrego wina czy koniaku, zestaw porcelany – prezenty dawane w podzięce lekarzowi bądź nauczycielowi akademickiemu przyjmują różną postać. Ich wartość jest różna, zależna od okoliczności sprawy, zwłaszcza zaś przyczyny naszej wdzięczności. Na ogół nie zdajemy sobie sprawy, iż taki dowód wdzięczności rodzić może odpowiedzialność karną za czyn przekupstwa lub sprzedajności. Zadać należy sobie zatem pytanie, kiedy prezent może być uznany za łapówkę?

Szalbierstwo jest mało znanym określeniem wśród społeczeństwa, podczas, gdy praktycznie każdy słyszał określenie "wyłudzenie". W rzeczywistości szalbierstwo jest wyłudzeniem, które dotyczy określonych sytuacji i najczęściej występuje w środkach transportu, a dokładniej w środkach komunikacji.

Regulaminy więzień często są sprzeczne z prawem. RPO zwraca uwagę Dyrektora Generalnego Służby Więziennej na odzież nieadekwatną do temperatury otoczenia, brak napojów w trakcie spaceru w upały, uniemożliwienie zabawy z dzieckiem podczas widzenia i brak możliwości korzystania z komputera tymczasowo aresztowanych.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich zwolnienie z aresztu po wpłacie kaucji powinno odbywać się decyzją sądu, a nie prokuratora. Taki przepis przyjęty przez Sejm może wpłynąć na wydłużenie aresztu.

Zdaniem Rzecznika Paw Obywatelskich wydawanie więźniom posiłków przez otwór w drzwiach cel mieszkalnych narusza ich godność. Nie może stanowić to zasady. Taka procedura powinna być stosowana wyłącznie wówczas, gdy przemawiają za tym szczególne względy ochronne.

Nowelizacja Kodeksu postępowania karnego ma na celu przyspieszenie procesu. Jakie zmiany znajdziemy w uchwalonej przez Sejm ustawie?

Celem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw uchwalonej przez Sejm w dniu 19 lipca 2019 r. jest przyśpieszenie procesu karnego. Na co od dłuższego czasu eksperci zwracali uwagę, w tym przypadku zasada szybkości postępowania przeważa niestety nad prawem oskarżonego do obrony. Mankamentów jest dużo, w miejscu tym chciałabym się odnieść do jednego – prekluzji dowodowej. Niezależnie od tego, czy ustawa ta stanie się prawem obowiązującym, pełnomocnicy procesowi – zwłaszcza zaś obrońcy, muszą być gotowi na zmiany.

Zatrzymany, który następnie zostaje zwolniony bez zarzutu, nie ma dostępu do akt sprawy. Konsekwencją tego jest brak możliwości zażalenia na zatrzymanie. Zdaniem RPO dokumenty uzasadniające zatrzymanie powinny być jawne.

Czym jest korupcja urzędnicza, a czym korupcja gospodarcza (menedżerska)? Dlaczego wzięcie łapówki przez członka zarządu spółki z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa będzie w niektórych przypadkach bezkarne?

Spółka jawna to jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. W przedmiocie spółki jawnej jako pokrzywdzonego w procesie karnym funkcjonują dwa stanowiska. Pokrzywdzeni są wspólnicy czy sama spółka?

Areszt jest izolacyjną formą ukarania sprawcy przewidzianą w Kodeksie wykroczeń i będącą odpowiednikiem kary pozbawienia wolności znanej z Kodeksu karnego. Ile może trwać kara aresztu, kiedy może a kiedy nie może być stosowana?

W ubiegłym tygodniu za sprawą doniesień medialnych powrócił temat tzw. konfiskaty rozszerzonej. Chociaż nieprawdą jest, że konfiskatę zastosowano pierwszy raz (przepisy te stosowane są już od dwóch lat) to opisywany przypadek jest bardzo ciekawy. Pokazuje on wyraźnie, jak daleko sięgać mogą przepisy o konfiskacie spółki. Pomimo tego, że na początku funkcjonowania nowego prawa nie stwierdzono większych nadużyć, to przepisy te stanowią poważne ryzyko dla organizacji. Na czym polega wywłaszczenie przedsiębiorstwa i w jakich przypadkach może do niego dojść?

Odpowiedzialność karna jest jednym z podstawowych pojęć prawa karnego, a mówiąc precyzyjniej jest jednym z pojęć wyjściowych w odniesieniu do przepisów ustawy karnej. Innymi słowy określa ona zasady, które muszą wystąpić, aby w ogóle ktokolwiek mógł odpowiadać karnie.

W mediach dyskutowany jest ostatnio problem odpowiedzialności karnej członków zarządu największych spółek państwowych, w których Skarb Państwa nie jest jednak większościowym udziałowcem. Eksperci twierdzą, że nie będą oni ponosić odpowiedzialności karnej na gruncie znowelizowanych przepisów, strona rządowa twierdzeniom tym zaprzecza. Kogo obejmie zatem definicja „osoby pełniącej funkcję publiczną”?

Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał w maju 2019 r. wyrok o nadmiernym stosowaniu środków przymusu przez polską policję. Naruszony został zakaz tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania. ETPC zasądził na rzecz poszkodowanego 25 tys. zł zadośćuczynienia.

Obecnie obowiązująca ustawa karna dzieli przestępstwa na zbrodnie i występki. W części ogólnej zaś ustawodawca używa określenia występek o charakterze chuligańskim. Jak zdefiniować występek o charakterze chuligańskim? Czy jest on kolejnym czynem zabronionym, czy może jakąś odmianą występku?

W niektórych sytuacjach za podlewanie ogródka czy trawnika można otrzymać mandat. Kiedy jest to możliwe? Ile może wynosić grzywna?

Pojęcie pokrzywdzonego jest jednym z ważniejszych pojęć w procesie karnym, gdyż uzyskanie tego miana pozwala na aktywny udział w postępowaniu przygotowawczym, a w ostateczności pozwala na bycie jednym z oskarżycieli, po uprzednim złożeniu stosownego wniosku w sytuacji gdy sprawa trafi do sądu.

Zgodnie z Kodeksem karnym rozmowa więźnia ze swoim reprezentantem, obrońcą lub pełnomocnikiem będącym adwokatem lub radcą prawnym, odbywa się poufnie. Czy kontroli służby więziennej nie podlegają także kontakty z przedstawicielem reprezentującym osadzonego przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka (ETPC), który nie należy do samorządu prawniczego?

Sejm nie uniknął wpadki przy modyfikacji przepisów sankcjonujących cofanie licznika. Wątpliwości budzi fakt istnienia obok siebie dwóch wersji art. 306a Kodeksu karnego.

Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Kanciał przeciwko Polsce. W opinii ETPCz Polska naruszyła zakaz tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania. Zastosowano nadmierny przymus bezpośredni w trakcie i po zatrzymaniu. Nie przeprowadzono ponadto odpowiedniego postępowania wyjaśniającego w tej sprawie.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że zalecenia penitencjarno-ochronne Służby Więziennej nie mogą ingerować w prawa więźniów. Nie mogą być stosowane w sposób nadmierny i nieuzasadniony.

Nowelizacja Kodeksu karnego przewiduje ostrzejsze kary za niektóre z przestępstw. Wprowadza również nowe przestępstwa. Co się zmieni?

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich decyzja o udziale w komunii córki pod konwojem funkcjonariusza Służby Więziennej powinna należeć do więźnia i jego rodziny.

Za bezprawne przetwarzanie danych osobowych RODO umożliwia nałożenie, obok sankcji administracyjnych i odpowiedzialności cywilnej, również odpowiedzialność karną. Jakie kary grożą zgodnie z art. 107 UODO?

Zdaniem RPO zmiany w Kodeksie karnym polegające na zwiększeniu surowości kar nie wpłyną na zmniejszenie przestępczości. Należy skupić się na zapewnieniu nieuchronności kary. RPO omawia zagadnienia: warunkowego zwolnienia przy dożywociu, zasad sądzenia małoletnich, okoliczności łagodzących i obciążających oraz zabójstwa.

Więzień, który otrzymuje przepustkę losową na pogrzeb bliskiej osoby, powinien zostać uprzedzony o warunkach przepustki już w decyzji o zgodzie na nią. Więźniowie jeżdżą na pogrzeb w kajdankach, odzieży więziennej i pod strażą. Taka informacja mogłaby wpłynąć na zmianę decyzji o uczestnictwie w pogrzebie.

Naruszanie praw pracowniczych nie jest niczym nowym w polskim systemie prawnym. Poważny problem pojawia się dopiero w momencie, gdy naruszenie praw pracowniczych jest złośliwe lub uporczywe. Wówczas pracownicy błędnie myślą, że mogą dochodzić swoich praw tylko w postępowaniu cywilnym. Aby ukrócić tego typu praktyki i pomóc pracownikom, ustawodawca postanowił zakwalifikować złośliwe naruszanie praw pracowniczych jako przestępstwo.

Od 1 maja 2019 r. będzie obowiązywał nowy wzór mandatu karnego. Jakie informacje będzie zawierał? Czy zmienią się przepisy, dotyczące mandatów karnych zaocznych?

Orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów jest sporym utrudnieniem w codziennym funkcjonowaniu, szczególnie gdy pojazd jest naszym podstawowym środkiem transportu. Jednocześnie, aby nie orzekać każdemu sprawcy omawianego zakazu, ustawodawca wskazał sytuacje, w których można orzec zakaz prowadzenia pojazdów jak również sytuacje, w których należy go orzec obowiązkowo. Dodatkowo uregulowano okres czasu na jaki zakaz prowadzenia pojazdów może zostać orzeczony.

Nielegalne przyjęcie lub oddanie dziecka do adopcji będzie podlegało karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Nowelizacja Kodeksu karnego, nad którą pracuje Ministerstwo Sprawiedliwości, ma chronić dzieci przed dostaniem się w niepowołane ręce.

Dokonanie zabójstwa albo nakłonienie i pomoc w samobójstwie ma istotne znaczenie w kontekście odpowiedzialności karnej sprawcy. Być może wspomniane przestępstwa brzmią podobnie, ale nie są one tożsame i należy je rozróżnić, co też zrobił ustawodawca i spenalizował je jako dwa różne przestępstwa.

Kara ograniczenia wolności jest pewnego rodzaju nagrodą przewidzianą przez ustawodawcę dla skazanego. Mówiąc wprost, sprawca popełnił przestępstwo, jednak ustawodawca widzi możliwość, aby skazany nie trafił do zakładu karnego, tylko odbył orzeczoną karę poza nim pod pewnymi warunkami.

Zatarcie skazania jest pewnego rodzaju nagrodą dla skazanego, który w przeszłości popełnił przestępstwo, wykonał karę i od tej chwili przestrzega porządku prawnego. Dzięki kodeksowej możliwości zatarcia skazania ustawodawca pozwala na usunięcie danych skazanego z rejestru skazanych i posługiwanie się mianem niekaranego.

Mówiąc o sporze między sądami mamy na myśli taki stan, w którym sądy uznają się za właściwe do rozpoznania sprawy lub uznają się za niewłaściwe. Spór o właściwość w postępowaniu karnym odnosi się do właściwości miejscowej, a nie rzeczowej i rozstrzyga o nim sąd wyższego rzędu.

Sąd Najwyższy, uwzględniając kasację Rzecznika Praw Obywatelskich, orzekł 7 marca 2019 r., że postępowanie karne przeciwko osobie zaczyna się, gdy postanowienie o zarzucie zostaje jej ogłoszone, a nie gdy tylko zostaje ono sporządzone. Kasacja i wyrok SN dotyczyły sprawy, w której dwa sądy zawyżyły karę grożącą podsądnemu i błędnie uznały, że postępowanie zaczyna się od sporządzenia zarzutu - przez co o 5 lat wydłużyły termin przedawnienia karalności.

W ostatnim czasie coraz częściej mówi się o stalkingu i uporczywym nękaniu, chociaż tak naprawdę oba pojęcia są tożsame i stanowią jedno przestępstwo. Jednak największą trudność sprawia nam prawidłowe rozumowanie tego pojęcia jak również forma jego ścigania, a co za tym idzie bezkarność stalkera.

Przepisy, dotyczące przedawnienia karalności przestępstw w projektowanej nowelizacji Kodeksu karnego są dość niejasne. Tymczasem precyzyjne ustalenie momentu, w którym dochodzi do przedłużenia okresu przedawnienia jest niezwykle istotne.

Często dla spokoju i zaoszczędzenia czasu zgadzamy się na przyjęcie mandatu karnego i jego uiszczenie. Następnie, zaczynamy się zastanawiać nad popełnionym przewinieniem i dochodzimy do wniosku, że jednak nie zgadzamy się z otrzymanym mandatem. Wówczas pojawia się pytanie, czy można się odwołać od przyjętego mandatu karnego. Odpowiedź brzmi: tak.

Od 1 stycznia 2019 poszerzono krąg podmiotów uprawnionych do kontroli pojazdów. To jednak nie jedyna z najważniejszych zmian w prawie drogowym w ostatnim czasie.

Komenda Główna Policji informuje, że na koniec grudnia 2018 r. liczba wszystkich wakatów w policji wyniosła prawie 4,6 tys. W bieżącym roku KGP planuje zatrudnić około 4,5 policjantów. Obecnie w polskiej policji służy ponad 98,7 tys. policjantów.

Komenda Główna Policji podsumowuje 2018 r. Z policyjnych statystyk wynika, że spadła liczba przestępstw kryminalnych, a jednocześnie wzrosła ich wykrywalność i zaufanie do funkcjonariuszy. W 2018 r. nastąpił także spadek liczby wypadków drogowych, jednakże śmiertelność pozostała bez zmian.

Rada Ministrów, na posiedzeniu w dniu 8 stycznia 2019 r., przyjęła projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Projekt zakłada, że do wytoczenia sprawy np. nieuczciwej spółce wystarczy prokuratorskie ustalenie, że doszło w niej do popełnienia przestępstwa. Ponadto, kary pieniężne wynoszące od 30 tys. do 30 mln zł, nie będą już uzależnione od osiągniętego przez firmę przychodu, jednak istnieć będzie możliwość umorzenia postępowania w niektórych sprawach.

W kwietniu 2018 r. w życie weszły przepisy znacznie zaostrzające karalność za znęcanie się nad zwierzętami. W powszechnym rozumieniu znęcanie się nad zwierzętami bywa utożsamiane z celowym działaniem sprawcy, które nakierunkowane jest na zadanie zwierzęciu bólu lub cierpienia. Tymczasem, jak wynika z orzecznictwa SN, omawiane pojęcie jest niezależne od chęci sprawcy sprawienia zwierzęciu bólu lub cierpienia.

Względem skazanego na karę ograniczenia wolności, który odbył co najmniej połowę orzeczonej kary ograniczenia wolności, sąd może orzec o zwolnieniu go z reszty kary, jeśli skazany przestrzegał w tym czasie porządku prawnego. W tym celu skazany, jego obrońca lub kurator sądowy powinni złożyć do sądu wniosek o skrócenie kary ograniczenia wolności.

Z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe; wpis o skazaniu usuwany jest z rejestru skazanych. Na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat. Jak powinien wyglądać wniosek o zatarcie skazania?

Co do zasady, kara pozbawienia wolności powinna zostać wykonana niezwłocznie po uprawomocnieniu się wyroku skazującego. W wyjątkowych sytuacjach wskazanych w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego, możliwe jest odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności. Jak powinien wyglądać wniosek o odroczenie kary?

W razie zaistnienia przesłanek określonych w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego, sąd ma prawo lub obowiązek odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności. Kiedy sąd może, a kiedy musi odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności? Czy możliwe jest odwołanie odroczenia?

Przepisy Kodeksu karnego wykonawczego przewidują możliwość umorzenia grzywny w całości lub w części. Instytucja umorzenia grzywny, choć w praktyce rzadko stosowana, może zostać wykorzystana, jeżeli skazany, z przyczyn od niego niezależnych, nie uiścił grzywny, a wykonanie tej kary w innej drodze okazało się niemożliwe lub niecelowe. Jak powinien wyglądać wzór wniosku o całkowite lub częściowe umorzenie grzywny?

Kontrola osobista więźnia a prawo do sądu - RPO

Kiedy prezent może być uznany za łapówkę?

Szalbierstwo - czym jest i co za nie grozi?

Regulamin więzienia a prawa więźnia

Zwolnienie z aresztu po wpłacie kaucji decyzją sądu - RPO

Wydawanie posiłków więźniom przez otwór w drzwiach narusza godność - RPO

Przyspieszenie postępowania karnego - projektowane zmiany

Prekluzja dowodowa w procesie karnym – jak z tym walczyć?

Zatrzymany zwolniony bez zarzutu a dostęp do akt sprawy - RPO

Korupcja urzędnicza kontra korupcja gospodarcza

Spółka jawna jako pokrzywdzony w procesie karnym

Kara aresztu w rozumieniu Kodeksu wykroczeń

Konfiskata rozszerzona – w jakich warunkach prokuratura może skonfiskować spółkę?

Kto podlega odpowiedzialności karnej według Kodeksu karnego?

Czy członkowie zarządu spółek z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa będą odpowiadać za łapówkarstwo?

Nadmierny przymus policji - wyrok ETPC

Występek o charakterze chuligańskim - definicja, przykłady

Mandat za podlewanie ogródka - kiedy i w jakiej wysokości?

Kto jest pokrzywdzonym w procesie karnym?

Rozmowa więźnia ze swoim reprezentantem niebędącym adwokatem ani radcą prawnym - ETPC

Kary za cofanie liczników - co ze starą wersją przepisów?

Polska naruszyła zakaz tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania - wyrok ETPCz

Zalecenia penitencjarno-ochronne nie mogą ingerować w prawa więźniów - RPO

Nowe przestępstwa i sankcje - zmiany w Kodeksie karnym

Decyzja o udziale w komunii córki powinna należeć do więźnia i jego rodziny - RPO

Bezprawne przetwarzanie danych osobowych a RODO - odpowiedzialność karna

Zmiany w Kodeksie karnym - zmniejszenie surowości kary na rzecz nieuchronności kary

Przepustka dla więźnia na pogrzeb - uprzedzenie o kajdankach, odzieży więziennej i straży

Złośliwe naruszanie praw pracowniczych - czym jest i kto za nie odpowiada karnie?

Mandat karny – nowy wzór i przepisy od 1 maja 2019 r.

Zakaz prowadzenia pojazdów w rozumieniu Kodeksu karnego

Nielegalna adopcja - nowe przepisy w Kodeksie karnym

Jak rozumieć namowę i pomoc do samobójstwa w polskim prawie karnym?

Na czym polega kara ograniczenia wolności?

Zatarcie skazania w rozumieniu Kodeksu karnego

Czym jest spór o właściwość między sądami w postępowaniu karnym?

Kiedy rozpoczyna się postępowanie karne przeciwko osobie

Stalking w rozumieniu Kodeksu karnego

Przedawnienie karalności przestępstw w projektowanej nowelizacji Kodeksu karnego

Czy można uchylić mandat karny w sprawach o wykroczenie?

Najważniejsze zmiany w prawie drogowym na przełomie 2018 i 2019 r.

Prawie 4,6 tys. miejsc pracy w policji w 2019 r.

Mniej przestępstw kryminalnych i większa wykrywalność - policyjne podsumowanie 2018 r.

Rząd przyjął projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych

Znęcanie się nad zwierzętami

Zwolnienie z reszty kary ograniczenia wolności

Wniosek o zatarcie skazania – WZÓR

Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności – WZÓR

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności

Wniosek o całkowite lub częściowe umorzenie grzywny – WZÓR