Sprawy karne

Co do zasady rozprawy sądowe odbywają się jawnie. Oznacza to, że na sali rozpraw oprócz sądu, oskarżonego, pokrzywdzonego, prokuratora mogą przebywać także inne osoby, które z różnych powodów są zainteresowane toczącym się procesem.

W określonych przepisami okolicznościach istnieje możliwość odwołania się od wyroku sądu odwoławczego. Muszą być jednak spełnione określone warunki.

Co do zasady możesz odwołać się od decyzji wydanej przez organ postępowania wykonawczego. Przepisy przewidują dwa rodzaje środków zaskarżenia – w zależności od rodzaju rozstrzygnięcia i organu, który podejmował decyzję, możesz skorzystać ze skargi albo zażalenia

W niektórych prostych sprawach, w których za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe jest wystarczające orzeczenie kary grzywny lub ograniczenia wolności, za wykroczenie skarbowe – kary grzywny, a za wykroczenie – nagany, grzywny lub kary ograniczenia wolności, przy spełnieniu dodatkowych warunków sąd może na posiedzeniu bez udziału stron i bez przeprowadzania rozprawy wydać wyrok, zwany wyrokiem nakazowym, jeżeli okoliczności czynu i wina oskarżonego (obwinionego) nie budzą wątpliwości.

Musisz wiedzieć, że pewne sprawy o przestępstwa, które są sprawami mniejszej wagi, mogą być rozpoznawane przez sąd w tak zwanym postępowaniu uproszczonym (podobnie sprawy o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe).

Aby zaskarżyć orzeczenie, co do zasady musisz występować w roli strony postępowania. Podejrzany i pokrzywdzony są stronami postępowania przed prokuratorem, oskarżony i obwiniony są stronami postępowania przed sądem – mogą zatem zaskarżać orzeczenia.

Jeżeli uważasz, że postępowanie w twojej sprawie jest przewlekłe możesz złożyć skargę na przewlekłość postępowania.

Masz prawo, aby Twoja sprawa została rozpoznana bez nieuzasadnionej zwłoki. Z nieuzasadnioną zwłoką będziesz miał do czynienia wówczas, gdy postępowanie będzie trwać dłużej niż jest to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy lub zakończenia postępowania przygotowawczego. Pamiętaj, że przewlekłość postępowania ocenia się zawsze w odniesieniu do konkretnej sprawy!

Istnieje możliwość wyłączenia sędziego od orzekania w konkretnej sprawie, by do tego doszło muszą jednak zajść specjalne okoliczności.

W postępowaniu w sprawach o wykroczenia istnieje katalog czynów zabronionych, których ściganie może nastąpić wyłącznie na Twoje żądanie.

Przeszukanie jest czynnością przykrą i uciążliwą dla osób rewidowanych. W związku z tym, co do zasady, nie można jej dokonywać w pomieszczeniach zamieszkałych w porze nocnej, czyli od godziny 22 do godziny 6. Przeszukanie w porze nocnej można przeprowadzić tylko w przypadkach nie cierpiących zwłoki i tylko przy poszukiwaniu osób podejrzanych o przestępstwo poważniejsze, lub dowodów takiego przestępstwa.

Istnieje grupa przestępstw, w stosunku do których prowadzenie postępowania uzależnione jest od Twojej inicjatywy. Bez Twojej zgody, wyrażonej we wniosku o ściganie, policja czy prokurator, pomimo wiedzy o dokonaniu przestępstwa, podejmie tylko czynności niecierpiące zwłoki w celu zabezpieczenia śladów i dowodów, a także czynności zmierzające do wyjaśnienia, czy wniosek będzie złożony.

Świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie w przypadku, gdy udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo. Co ważne, sąd nie może żądać od świadka wyjaśnienia dlaczego chce on odmówić odpowiedzi.

Mandat kojarzy się bezpośrednio z policją, jednak nie tylko ona ma prawo do jego wydania. Może to jeszcze uczynić Straż Pożarna, Inspekcja Weterynaryjna, Straż Ochrony Kolei, Straż Graniczna, Państwowa Straż Łowiecka, straż miejska, Inspekcja Handlowa, Inspekcja Transportu Drogowego, Państwowa Inspekcja Sanitarna, organy nadzoru budowlanego.

Zgodnie z zasadą domniemania niewinności każdego człowieka uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.

Na potrzeby niniejszego opracowania, pod pojęciem postępowania karnego będziemy rozumieć każde postępowanie, którego celem jest osądzenie sprawcy czynu zabronionego, za wyjątkiem postępowania w sprawach nieletnich. Takimi czynami zabronionymi mogą być: przestępstwa, wykroczenia, przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe.

Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji to sądy międzynarodowe, działające w ramach Unii Europejskiej, których zadaniem jest czuwanie nad poszanowaniem i odpowiednim stosowaniem prawa unijnego.

Europejski Trybunał Praw Człowieka to przykład europejskiego sądu międzynarodowego. Został on utworzony na mocy Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w celu zapewnienia przestrzegania zobowiązań dotyczących ochrony praw człowieka i obywatela wynikających z tejże Konwencji.

Trybunał Konstytucyjny to organ państwowy, który m.in. kontroluje zgodność ustaw i innych aktów, funkcjonujących w naszym systemie prawnym z Konstytucją RP, ustawami oraz umowami międzynarodowymi wiążącymi Polskę. Z Twojego punktu widzenia przejawem tej kontroli jest orzekanie w sprawach skarg konstytucyjnych (por. art. 188 pkt 5 Konstytucji).

Prokuraturę tworzą: Prokurator Generalny oraz podlegli mu prokuratorzy, w tym prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (por. art. 1 § 1 u.p.). Zadaniem prokuratury jest strzeżenie praworządności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw (por. art. 2 u.p.)

Poza sądownictwem powszechnym istnieje również sądownictwo administracyjne oraz wojskowe.

Sąd Najwyższy zajmuje szczytowe miejsce w strukturze polskiego sądownictwa.

Każdy sąd powszechny dzieli się na wydziały, które zajmują się rozpoznawaniem spraw z zakresu danej dziedziny prawa.

Pojęcie to ma wiele znaczeń. W niniejszym opracowaniu pod pojęciem sądu powinieneś rozumieć niezawisły organ państwowy, którego celem i zadaniem jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości (czyli rozstrzyganie sporów i konfliktów prawnych).

Obywatel w postępowaniu karnym posiada wiele obowiązków, których nie może uniknąć. Poniżej wykaz tych obowiązków.

W postępowaniu karnym obywatelowi przysługuje wiele praw. Są one podzielone w następujące grupy:

Zasadniczym celem postępowania karnego jest wykrycie sprawcy przestępstwa i pociągnięcie winnego do odpowiedzialności karnej. Przepis art. 2 kpk mówi również, że celem postępowania jest również to, aby osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności.

Co do zasady, osoba uprawniona do wzięcia udziału w czynności procesowej, powinna zostać zawiadomiona o jej czasie i miejscu. W jakiej formie powinno to nastąpić? Jakie są konsekwencje niezawiadomienia?

Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, wprowadza zakaz ich reklamy i promocji. W czym przejawia się ten zakaz? Jaka kara grozi za jego naruszenie?

Uszczerbek na zdrowiu jest pojęciem prawniczym, nie medycznym. Obejmuje szereg skutków, które z uwagi na swój charakter medyczny możemy podzielić na lekki (poniżej 7 dni), średni (powyżej 7 dni) i ciężki uszczerbek na zdrowiu – kazuistycznie opisany w cytowanym art. 156 kk.

Do tej pory sądy w Polsce miały problem, czy za posiadanie znikomej ilości narkotyków, należy karać ich posiadacza. Wątpliwości rozwiało orzeczenie Sądu Najwyższego o dopuszczalności posiadania znikomych ilości substancji odurzających.

Kto bez wymaganego zezwolenia posiada broń palną lub amunicję, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 wynika z art. 263 kodeksu karnego.

W dniu 25 lutego 2011 roku Sejm przyjął projekty Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczący stalkingu. Uporczywe nękanie będzie podlegać karze pozbawienia wolności do lat 3.

Trybunał Konstytucyjny w swoim wyroku orzekł o niekonstytucyjności art. 123 par. 2 Kodeksu karnego wykonawczego dotyczącego wynagrodzenia więźnia podejmującego pracę.

Pies, jak powiadają, to najlepszy przyjaciel człowieka. Jego właściciel musi jednak zdawać sobie sprawę, że obok ogromu radości, jaką nam sprawia nie można zapominać o kilku, bardzo istotnych obowiązkach. Jakich?

Nie ma miesiąca, w którym media nie informują nas o jakiejś tragedii związanej z pogryzieniem człowieka – najczęściej dziecka przez najlepszego przyjaciela człowieka, czyli psa. Pojawia się tu następujące pytanie: co należy zrobić, gdy sytuacja taka dotyka właśnie Ciebie, lub członka Twojej rodziny?

Orzeczenie zapadłe za granicą nie stanowi przeszkody do wszczęcia lub prowadzenia postępowania karnego o ten sam czyn zabroniony przed sądem polskim.

Niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia przestępstwa, ustawę karną polską stosuje się do obywatela polskiego oraz cudzoziemca, którego nie postanowiono wydać, w razie popełnienia przez niego za granicą przestępstwa, do którego ścigania Rzeczpospolita Polska jest zobowiązana na mocy umowy międzynarodowej, lub przestępstwa określonego w Rzymskim Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego, sporządzonym w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r.

Uderzenie wyłącznie w celu odparcia bezpośredniego zamachu na życie lub zdrowie. To jedna z nielicznych zmian, rozporządzenie określające zasady użycia środków przymusu wobec nieletnich, w dużej mierze powiela dotychczas obowiązujące przepisy.

Tabletka gwałtu to szereg substancji chemicznych, które w połączeniu z alkoholem powodują senność, nieprzytomność, wymazują tzw. pamięć wsteczną, wskutek czego ofiara nie pamięta co działo się z nią w momencie zdarzenia. Zgodnie z Kodeksem karnym sprawcy przestępstwa zgwałcenia grozi kara pozbawienia wolności do lat 12.

Wprawdzie w Kodeksie karnym nie znajdziemy przestępstwa określanego jako molestowanie seksualne w miejscu pracy, jednak pewne zachowania pracodawcy czy współpracowników mogą wypełniać znamiona czynów zabronionych.

Niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia czynu zabronionego, ustawę karną polską stosuje się do obywatela polskiego oraz cudzoziemca w razie określonych przestępstw.

Pracownik ochrony posiada szereg uprawnień, które umożliwiają mu skuteczne wykonywanie zadań ochrony osób i mienia. Jakie są to uprawnienia? Co grozi pracownikowi ochrony za przekroczenie tych uprawnień?

Kodeks karny za wiele przestępstw przewiduje karę ograniczenia wolności. Jest to zupełnie inna kara niż pozbawienie wolności.

Projekt nowelizacji kodeksu karnego wykonawczego przewiduje, że postanowienia w karnym postępowaniu wykonawczym nie będą mogły być zaskarżane. W praktyce oznacza to, że skazany, któremu nie pozwolono na widzenie, nie będzie mógł takiego postanowienia zaskarżyć.

Warunkiem odpowiedzialności za czyn popełniony za granicą jest uznanie takiego czynu za przestępstwo również przez ustawę obowiązująca w miejscu jego popełnienia.

Ustawę karną polską stosuje się do cudzoziemca, który popełnił za granicą czyn zabroniony skierowany przeciwko interesom Rzeczypospolitej Polskiej, obywatela polskiego, polskiej osoby prawnej lub polskiej jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej oraz do cudzoziemca, który popełnił za granicą przestępstwo o charakterze terrorystycznym. Ustawę karną polską stosuje się w razie popełnienia przez cudzoziemca za granicą czynu zabronionego innego niż wymieniony w § 1, jeżeli czyn zabroniony jest w ustawie karnej polskiej zagrożony karą przekraczającą 2 lata pozbawienia wolności, a sprawca przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nie postanowiono go wydać.

Ustawę karną polską stosuje się do obywatela polskiego, który popełnił przestępstwo za granicą.

Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo skierowane przeciwko wolności seksualnej, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, sąd może orzec umieszczenie sprawcy, po odbyciu tej kary w zakładzie zamkniętym albo skierowanie go na leczenie ambulatoryjne, w celu przeprowadzenia terapii farmakologicznej lub psychoterapii, zmierzających do zapobieżenia ponownemu popełnieniu takiego przestępstwa, w tym w szczególności poprzez obniżenie zaburzonego popędu seksualnego sprawcy.

Sąd może orzec przewidziany w tym rozdziale środek zabezpieczający związany z umieszczeniem w zakładzie zamkniętym lub skierowaniem na leczenie ambulatoryjne tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego związanego z jego chorobą psychiczną, zaburzeniami preferencji seksualnych, upośledzeniem umysłowym lub uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego; przed orzeczeniem tego środka sąd wysłuchuje lekarzy psychiatrów oraz psychologa, a w sprawach osób z zaburzeniami preferencji seksualnych – także lekarza seksuologa.

W jaki sposób realizowane jest prawo do jawnego rozpoznania sprawy?

Kiedy możliwa jest kasacja oraz wznowienie postępowania?

Czy mogę odwoływać się od decyzji organów postępowania wykonawczego?

Co to jest wyrok nakazowy?

Co to jest wyrok zaoczny?

Dwuinstancyjność postępowania - jak z niego skorzystać?

Jak powinna wyglądać skarga o stwierdzenie przewlekłości postępowania?

Co mogę uczynić, gdy moja sprawa toczy się zbyt długo?

Kiedy jest możliwe wyłączenie sędziego z postępowania?

Czy zdanie pokrzywdzonego ma znaczenie w kwestii ścigania sprawcy wykroczenia?

Czy można przeprowadzić przeszukanie w nocy?

Czy zdanie pokrzywdzonego ma znaczenie w kwestii ścigania sprawcy przestępstwa?

Czy świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie?

Kiedy mogę dostać mandat za wykroczenie?

Zostałem oskarżony o popełnienie czynu zabronionego, kto może uznać mnie winnym?

Czym charakteryzuje się postępowanie karne?

Co to jest Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji?

Co to jest Europejski Trybunał Praw Człowieka?

Co to jest Trybunał Konstytucyjny?

Co to jest prokuratura?

Czym zajmują się sądy szczególne?

Co to jest Sąd Najwyższy i czym się zajmuje?

Jaka jest struktura sądu?

Co to jest sąd?

Jakie obowiązki posiada obywatel w postępowaniu karnym?

Jakie są prawa obywatela w postępowaniu karnym?

Poszlaki jako dowody

Czym jest zawiadomienie o terminie rozprawy?

Co grozi za reklamę wyrobów tytoniowych?

Przestępstwo spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu

Posiadanie narkotyków na własny użytek

Odpowiedzialność za posiadanie broni gazowej bez ze zezwolenia

Uporczywe nękanie wkrótce karalne

Pracujący więźniowie dostaną minimalne wynagrodzenie

Jakie są obowiązki właściciela psa?

Odpowiedzialność za pogryzienie przez psa

Jakie są skutki ukarania za granicą (art. 114)

Zasada represji wszechświatowej (art. 113)

Środki przymusu wobec nieletniego w zakładzie poprawczym

Pigułka gwałtu - jakie prawa ma ofiara przestępstwa?

Czy molestowanie seksualne w pracy jest karalne?

Stosowanie polskiej ustawy karnej (art. 112)

Jakie uprawnienia posiada pracownik ochrony?

Ograniczenie wolności

Ograniczenia dotyczące zażaleń skazanych

Odpowiedzialność za czyn popełniony za granicą (art. 111)

Odpowiedzialność cudzoziemca za popełnienie przestępstwa (art. 110)

Przestępstwo popełnione za granicą (art. 109)

Kiedy sprawcę umieszcza się w zakładzie zamkniętym? (art. 95a)

Podstawy orzekania o środkach zabezpieczających (art. 93)