Nowelizacja prawa spadkowego
28 wchodzi w życie największa nowelizacja prawa spadkowego od czasów uchwalenia kodeksu cywilnego- zmienia i rozszerza krąg spadkobierców ustawowych. W zakresie konkurencji pomiędzy rodzicami i rodzeństwem spadkodawcy w zakresie prawa do dziedziczenia nastąpiło przesunięcie pierwszeństwa na korzyść rodziców.
W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej kodeks cywilny można znaleźć stanowisko ustawodawcy- podnosi on, że to rodzice w większym stopniu przyczyniają się do powstania majątku spadkodawcy niż jego rodzeństwo. Co więcej, dziedzicząc po dzieciach zazwyczaj są w wieku, w którym ich możliwości zarobkowe zaczynają spadać – tym samym wsparcie ich majątkiem spadkowym jest zasadne i sprawiedliwe.
Rodzeństwo po rodzicach
W dotychczasowym brzmieniu przepisów, rodzeństwo dziedziczyło w zbiegu z:
- małżonkiem i rodzicem (jeśli drugi nie żył).
- z rodzicami, jeśli spadkodawca nie miał małżonka.
Dziedziczenie przez rodziców (i ew. rodzeństwo) może nastąpić jedynie wtedy, kiedy spadkodawca nie miał dzieci, ani innych zstępnych (wnuki, prawnuki).
Udział spadkowy rodzeństwa zazwyczaj był niewielki jeśli dziedziczyli w zbiegu z innymi spadkobiercami – małżonkowi zawsze przypadała połowa spadku, każdy z rodziców otrzymywał 1/4 tego co ze spadku pozostało, rodzeństwu przypadało więc do podziału 1/4 całości spadku. Jeśli zmarł jeden z rodziców- jego udział dzielił się po połowie pomiędzy rodzica żyjącego i rodzeństwo.
Od 28 czerwca 2009 r. rodzeństwo nie dziedziczy w ogóle, jeśli żyje oboje rodziców. Rodzice dziedziczą bowiem w zbiegu jedynie z małżonkiem (małżonek + rodzice) lub sami (po 1/2 spadku).
Rodzeństwo może uczestniczyć w podziale spadku dopiero w miejsce jednego z rodziców (choć nie jest do końca jasne jak wygląda podział w przypadku, w którym żyje jeden z rodziców i małżonek – ustawa jest w tym miejscu niejasna).
Rodzeństwo może dziedziczyć samo
Jeśli spadkodawca nie pozostawił po sobie zstępnych ani małżonka, a oboje rodziców nie żyje, całość spadku przypada rodzeństwu spadkodawcy. Oznacza to, że nie muszą dzielić się spadkiem z „nowym” gronem spadkobierców (dziadkami i ich zstępnymi, a tym bardziej z pasierbem). Rodzeństwo dziedziczy w częściach równych.
Dla przepisów prawa spadkowego rodzeństwo jest równe jeśli pochodzi od tego samego rodzica co spadkodawca. Oznacza to, że rodzeństwo przyrodnie dziedziczy na równi z "małżeńskim”.