Efekt nowelizacji
Dopuszczenie pasierbów do dziedziczenia jest skutkiem nowelizacji kodeksu cywilnego wchodzącej w życie 28 czerwca 2009r. Dla spadków otwartych po tej dacie pasierbów należy brać pod uwagę jako potencjalnych spadkobierców… choć dopiero w ostatniej możliwej kolejności.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 79 poz. 662)
Sytuacja prawna pasierba
Pasierb jest dzieckiem naszego małżonka – z którym nie wiąże nas inny stosunek prawny (jak uznanie ojcostwa, czy przysposobienie) – np. dziecko z poprzedniego małżeństwa. Więzi prawne pomiędzy pasierbem a ojczymem (lub macochą) są jednak stosunkowo silne. Na linii ojczym – pasierb istnieją roszczenia alimentacyjne (o ile są zgodne z zasadami współżycia społecznego)- przy czym ojczym (macocha) ma do nich prawo jeśli przyczynili się do wychowania pasierbów. Pasierbowie znajdują się także w grupie 0 podatku od spadków i darowizn (mogą więc skorzystać z zupełnego zwolnienia).
Do niedawna nie byli jednak brani pod uwagę jako spadkobiercy ustawowi - obecnie się to zmieniło – jednak szansa na dziedziczenie przez nich po ojczymie lub macosze jest niewielka.
Zobacz też: Czy nieślubne dziecko dziedziczy po ojcu
Kiedy pasierb może dziedziczyć
Sytuacja pasierba jako spadkobiercy ustawowego jest bardzo słaba- dziedziczy on w ostatniej możliwej kolejności. Zgodnie z art. Art. 9341 znowelizowanego (po 28 czerwca) kodeksu cywilnego pasierb dziedziczy dopiero wtedy, kiedy spadkodawca zmarł nie pozostawiając spadkobierców w postaci:
- małżonka
- zstępnych
- rodziców
- rodzeństwa
- dziadków i ich zstępnych
Ponadto pasierb może dziedziczyć jedynie wtedy kiedy nie żyje oboje jego rodziców biologicznych. Ten ostatni warunek wymaga pewnego przybliżenia. Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy zmieniającej kodeks cywilny (autorstwa komisji kodyfikacyjnej prawa cywilnego) wystarczającym zabezpieczeniem pasierba- jest możliwość dziedziczenia po drugim rodzicu biologicznym niż małżonek spadkodawcy (należy pamiętać, że pasierb- spadkobierca, odziedziczył już swój udział także po zmarłym małżonku spadkodawcy).
Pasierb nie będzie spadkobiercą jeśli jego rodzic (małżonek spadkodawcy) spadek odrzucił lub z innej przyczyny nie może być spadkobiercą. Jedyną podstawą jest śmierć (a nie np. traktowanie jak zmarłego na potrzeby postępowania spadkowego- vide: niegodność dziedziczenia).
Jeśli rodzic biologiczny pasierba żył w momencie otwarcia spadku po ojczymie (macosze), a nie ma innych spadkobierców ustawowych, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (lub Skarbowi Państwa jeśli miejsca tego nie można ustalić lub było położone za granicą).
Pasierbowie zawsze dziedziczą sami
Powyższe rozwiązania skutkują tym, że pasierbowie nigdy nie dziedziczą w zbiegu z innymi spadkobiercami ustawowymi. Udziały spadkowe pasierbów są równe.
Zobacz serwis: Zasady dziedziczenia