Nowelizacja prawa spadkowego ma na celu lepsze zabezpieczenie spadkobierców, głównie małoletnich i całkowicie ubezwłasnowolnionych oraz ograniczenie poszukiwania przez sądy dalekich krewnych spadkodawcy. Projekt zmiany Kodeksu cywilnego w tym zakresie trafił do dalszych prac w komisji Sejmu.
Nowelizacja prawa spadkowego miałaby objąć tzw. trzecią grupę spadkową – dziadków spadkodawcy, a także ich zstępnych, czyli potomków. Krąg spadkobiorców zostanie w tej grupie zawężony do dziadków, rodzeństwa rodziców spadkodawcy oraz ich zstępnych.
„Celem projektu jest rozwiązanie problemów występujących w praktyce stosowania przepisów z zakresu prawa spadkowego skutkujących wzrostem liczby rozpatrywanych spraw. Założeniem zmian jest też skrócenie czasu trwania postępowań spadkowych” – mówiła wiceminister sprawiedliwości Katarzyna Frydrych przedstawiając projekt w Sejmie. Izba postanowiła, że prace nad nim będą kontynuowane w sejmowej komisji nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach
Kto znajdzie się poza kręgiem spadkobierców ustawowych
Od dziedziczenia ustawowego zostaliby wyłączeni dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsze pokolenia – jak zwraca uwagę Ministerstwo Sprawiedliwości – „często nieutrzymujące relacji ze spadkodawcą”. Zmiana ma dostosować prawo spadkowe do istniejących wzorców relacji rodzinnych w tej grupie spadkobierców. Skróci to także czas trwania postępowań i ograniczy potrzebę poszukiwania z urzędu przez sąd i wzywania na rozprawę dalszych krewnych spadkodawcy.
Nie trzeba będzie poszukiwać spadkobierców
Nie będzie już potrzeby długotrwałego poszukiwania dalekich krewnych osoby zmarłej, którzy często nawet nie zdawali sobie sprawy z jej śmierci. Efektem nowych przepisów będą więc znacznie szybsze postępowania spadkowe.
Kto zostanie uznany za niegodnego dziedziczenia
Ponadto projektowana nowelizacja prawa spadkowego umożliwiałaby uznawanie za niegodne dziedziczenia osób, które uporczywie uchylały się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego, określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową. Dotyczyć to także mogłoby uporczywego uchylania się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą.
Kiedy małoletni spadkobierca będzie mógł przyjąć lub odrzucić spadek
Inna z zakładanych zmian dotyczy oświadczeń o przyjęciu lub odrzucenia spadku. Obecnie przepisy przewidują, że spadkobiorca na złożenie takiego oświadczenia ma sześć miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o śmierci spadkodawcy.
Na mocy planowanych zmian termin ten byłby zawieszony w sytuacji, w której złożenie takiego oświadczenia będzie wymagać zezwolenia sądu opiekuńczego. Pomoże to osobom małoletnim oraz ubezwłasnowolnionym. Należny im spadek nie będzie im przepadał z powodu niedopilnowania formalności. Wymagane oświadczenie mogą złożyć w ich imieniu opiekunowie. (PAP)
autor: Marcin Jabłoński