Spadek nabywamy na podstawie testamentu albo ustawy. Zgodnie z Kodeksem cywilnym do dziedziczenia ustawowego dochodzi wówczas, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy (nie sporządził testamentu) albo gdy żadna z osób, które powołał nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Zobacz również: Kto i kiedy uprawniony jest do dziedziczenia?
W dniu 28 czerwca 2009 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące dziedziczenia ustawowego. Zostały one wprowadzone ustawą z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny. Poszerzają one krąg osób uprawnionych do dziedziczenia z ustawy.
Zobacz również: Kogo dotyczą nowe przepisy spadkowe?
Uwaga! W przypadku spadków otwartych przed dniem 28 czerwca 2009 r. obowiązują stare przepisy.
Zobacz również: Nowe zasady dziedziczenia - poradnik
Małżonek i dzieci
Jeżeli chodzi o porządek dziedziczenia ustawowego, to w pierwszej kolejności dziedziczą dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Ich udziały w spadku są równe, jednak część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Zobacz również: Jak dziedziczą dzieci adoptowane?
Zobacz również: Prawo do dziedziczenia w przypadku separacji
Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku (gdy zmarło przed spadkodawcą), udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych.
Zobacz również: Kto nie może być spadkobiercą?
Rodzice
Gdy spadkodawca nie pozostawił dzieci, do spadku powołani są z ustawy jego małżonek i rodzice. W takim przypadku udział spadkowy każdego z rodziców wynosi jedną czwartą całości spadku.
Zobacz również: Nowe zasady dziedziczenia ustawowego
Jeżeli spadkodawca nie pozostawił dzieci oraz małżonka, cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.
Rodzeństwo
Rodzeństwo dziedziczy z ustawy, gdy jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku. Wówczas to rodzeństwu w częściach równych przypada udział spadkowy, jaki przypadałby rodzicowi spadkodawcy.
Zobacz również: Rodzeństwo spadkodawcy dalej od spadku
W sytuacji, gdy którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.
Ważne Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku. Małżonkowi przypadnie zaś cały spadek w braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych.
Zobacz również: Kiedy małżonek nie dziedziczy?
Dziadek, wujek
Gdy spadkodawca nie pozostawił zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy. Dziedziczą oni w częściach równych.
Zobacz również: Kiedy dziadkowie dziedziczą?
Zobacz również: Co się należy dziadkom spadkodawcy?
W przypadku, gdy któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym, a w przypadku ich braku - pozostałym dziadkom w częściach równych.
Zobacz również: Czy dziedziczę po kuzynie?
Pasierb
Zgodnie z Kodeksem cywilnym w braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.
Zobacz również: Kiedy dziedziczyć będzie pasierb?
Gmina i Skarb Państwa
W braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Gdy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo jego ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.
Zobacz również serwis: Zasady dziedziczenia