Separacja prawna
Dla orzeczenia separacji konieczny jest zupełny rozkład pożycia, nie musi być jednak to rozkład trwały (jak przy rozwodzie). Zupełny rozkład pożycia oznacza, że nie istnieje między małżonkami więź psychiczna, fizyczna ani gospodarcza. Sąd nie orzeknie separacji, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Orzekając separację sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Wraz z orzeczeniem separacji powstaje rozdzielność majątkowa.
Małżonkowie po orzeczeniu separacji mogą wystąpić wspólnie do sądu o jej zniesienie. Takiej możliwości nie ma przy rozwodzie. Po zniesieniu separacji na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu rozdzielności majątkowej.
Separacja faktyczna
W prawie polskim nie ma czegoś takiego jak separacja faktyczna. Nie jest więc prawnie uregulowana.
Zobacz również: Separacja a władza rodzicielska
Separacja prawna a prawo do dziedziczenia
Z mocy ustawy po zmarłym małżonku nie dziedziczy małżonek, który pozostawał z nim w separacji orzeczonej przez sąd. Do spadku może zostać powołany małżonek pozostający w separacji prawnej, jedynie gdy został powołany w testamencie.
Małżonek nie dziedziczy więc z mocy ustawy po zmarłym małżonku.
Pominięty w testamencie małżonek pozostający w prawnej separacji nie ma również prawa ubiegać się o zachowek. Nie ma więc potrzeby wydziedziczać go w testamencie a wystarczy jedynie pominąć go, by nie miał prawa do spadku i zachowku.
Separacja faktyczna a prawo do dziedziczenia
Przy separacji faktycznej małżonkowie oczywiście dziedziczą po sobie z mocy ustawy, nawet gdy od dłuższego czasu się ze sobą nie kontaktowali i mieszkali osobno.
Aby małżonek pozostający w separacji faktycznej nie dziedziczył po drugim małżonku należy go wydziedziczyć w testamencie i powołać inne osoby do spadku.
Jeśli małżonek nie ma mieć również prawa do zachowku należy go w testamencie wydziedziczyć.
Zobacz również serwis: Separacja