Aby te pojęcia przybliżyć, najprościej chyba posłużyć się przykładami, i tak:
- prawa i obowiązki publiczno – prawne to prawa i obowiązki wynikające ze stosunków karnoprawnych i dyscyplinarnych (np.obowiązek zapłaty grzywny, mandatu), nawet jeśli zostały orzeczone za życia spadkodawcy; podatki ( z uwagi na odrębną regulację w tym przedmiocie w ustawie - Ordynacja Podatkowa);
- prawa i obowiązki osobiste – to dobra osobiste zmarłego (jak nazwisko, pseudonim, wizerunek, cześć), użytkowanie ustanowione na rzecz wyłącznie zmarłego, służebność osobista (np. przechodu przez działkę, ale tylko dla zmarłego; notabene w przeszłości ustanawiano takie służebności, obecnie ustanawia się służebność gruntową), prawo dożywocia, renta, prawo do grobu, obowiązek wykonania dzieła (gdy chodzi o przymioty związane z osobą zmarłego, np. chodziło o napisanie utworu muzycznego), wygasa też umowa zlecenia, jeśli nie postanowiono inaczej, roszczenia z naruszenia dóbr osobistych, roszczenia o zadośćuczynienie za wyrządzoną krzywdę, chyba, że za życia spadkodawcy roszczenie zostało uznane na piśmie lub za życia poszkodowanego/zmarłego wytoczono o to roszczenie powództwo;
- prawa i obowiązki rodzinne to takie jak obowiązki i prawa wynikające z małżeństwa, władzy rodzicielskiej, żądania rozwodu, unieważnienia małżeństwa, ustalenia ojcostwa, zaprzeczenia ojcostwa przez męża matki, żądania rozwiązania przysposobienia, obowiązki wynikające z alimentowania po obu stronach: zobowiązanego i uprawnionego (za wyjątkiem rat już wymagalnych);
Zobacz również: Zrzeczenie się dziedziczenia
- prawa i obowiązki przechodzące na oznaczone osoby na podstawie przepisów szczególnych:
1/ prawo najmu lokalu mieszkalnego (dla małżonka nie będącego współnajemcą, dzieci najemcy i jego współmałżonka, innych osób, wobec których najemca/spadkodawca był zobowiązany do alimentowania oraz osoby pozostająca we faktycznym wspólnym pożyciu z najemcą),
2/ uprawnienia z umowy ubezpieczenia (dla osoby wskazanej w umowie jako uposażona),
3/ uprawnienia z rachunku bankowego na koszty pogrzebu (jeśli zostaną przedstawione rachunki), w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu w danym środowisku,
4/ uprawnienia do wypłaty z rachunku bankowego wskazanej osobie (tzw. dyspozycja na wypadek śmierci małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty do wysokości dwudziestokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa GUS za ostatni m-c przed śmiercią posiadacza rachunku,
5/ uprawnienie do wypłaty udziałów w spółdzielni (jeśli zmarły złożył taką dyspozycje w deklaracji lub w oddzielnym pismem),
6/ prawo do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003r. Nr 119 poz. 1116 ze zm.)- nie przechodzi na spadkobierców i pod pewnymi warunkami przypada drugiemu małżonkowi.
Zobacz również serwis: Spadki