Zasady dziedziczenia

„Na jakiej podstawie można pozbawić spadku osobę, która nie opiekowała się rodzicem? Czy przepisy w tym zakresie się zmieniły?” – pyta Czytelnik.

Wydziedziczenie jest prawnym sposobem pozbawienia członka rodziny prawa do zachowku, czyli części spadku, który przysługuje mu z mocy prawa. Temat ten jest ważny, zwłaszcza w kontekście relacji rodzinnych i ich wpływu na dziedziczenie. Jak wyjaśnia Katarzyna Siwiec z Kancelarii Radcy Prawnego Katarzyna Siwiec proces wydziedziczenia nie jest jednak prosty – wymaga spełnienia określonych warunków i udokumentowania przesłanek, które uzasadniają decyzję o wyłączeniu bliskiej osoby z prawa do zachowku.

Jak wygląda dziedziczenie długów podatnika w świetle przepisów prawa? Jaki jest zakres odpowiedzialności spadkobiercy za zobowiązania podatkowe spadkodawcy? Jaki jest termin płatności przez spadkobiercę zobowiązań wynikających z decyzji o zakresie jego odpowiedzialności?

Kto, przez kogo i z jakich przyczyn może zostać uznany za niegodnego dziedziczenia? Jakie są skutki uznania za niegodnego dziedziczenia? O tym wszystkim w poniższym artykule.

Wiele osób zastanawia się jaka jest kolejność dziedziczenia i czy przepisy w tym zakresie uległy zmianie. Kto może otrzymać spadek na podstawie ustawy? Odpowiadamy!

Do spadku należą także zobowiązania nie zaciągnięte przez spadkodawcę. Są to między innymi koszty pogrzebu w zakresie, w jakim odpowiada on miejscowym zwyczajom, wydatki związane z wykupieniem miejsca pochówku na cmentarzu, koszty trumny lub urny, urządzenia ceremonii pogrzebowej i stypy.

Separacja jest rozwiązaniem wybieranym niekiedy przez małżonków, którzy nie są jeszcze gotowi na podjęcie decyzji o definitywnym rozstaniu. Kiedy sąd może orzec separację i czy wpływa to na dziedziczenie po małżonku?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Jest to zasada, od której przepisy przewidują wyjątki.

Z dniem 15 listopada 2023 roku wchodzą w życie istotne zmiany w prawie spadkowym. Przedstawiamy najważniejsze aspekty tych zmian, aby pomóc zrozumieć, jakie nowe przepisy będą obowiązywały.

W listopadzie 2023 r. wejdzie w życie kilka istotnych dla spadkobierców zmian prawa. Czego one dotyczą? Do jakich spraw będą miały zastosowanie? Prezentujemy zestawienie kilku najważniejszych nowości.

Od pewnego czasu dużą popularnością cieszą się rodzinne ogrody działkowe. Wykorzystywane są w celach rekreacyjnych, ale także na potrzeby upraw owocowo – warzywnych, roślinnych. Prawo do rodzinnego ogrodu działkowego można np. „odziedziczyć” po zmarłym działkowcu. Z uwagi na specyficzną konstrukcję prawną, jaką jest rodzinny ogród działkowy, przeniesienie tego uprawnienia następuje na szczególnych zasadach.

Kiedy spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego dziedziczenia? W listopadzie 2023 r. wejdą w życie nowe przepisy, które rozszerzą dotychczasowy katalog przesłanek wymienionych w Kodeksie cywilnym.

Sprawdź jak wygląda dziedziczenie środków z subkonta po członku OFE, który nie osiągnął wieku emerytalnego. Spadkobiercy muszą jak najszybciej złożyć wniosek o transfer/ wypłatę środków z subkonta osoby ubezpieczonej, aby otrzymać pieniądze po zmarłym. Jak poinformował ZUS wniosek o wypłatę pieniędzy po zmarłym najlepiej złożyć na formularzu USS „Wniosek o transfer/ wypłatę środków z subkonta osoby ubezpieczonej”.

Czy można dziedziczyć środki zgromadzone w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych? Czym jest subkonto ZUS?

Kodeks cywilny nie pozwala na to, by umówić się z potencjalnym spadkodawcą o dziedziczenie po nim, ale umożliwia umowne zrzeczenie się dziedziczenia po danym spadkodawcy. Jakie są warunki takiego zrzeczenia i jego skutki prawne?

Zdarza się, że o problemach finansowych naszych bliskich dowiadujemy się dopiero wtedy, gdy odeszli. Już ten sam fakt jest wystarczająco trudny, a potem dowiadujemy się, że kochana babcia czy ciocia zostawiła w spadku nie tylko mieszkanie czy zestaw rodzinnych sreber, ale również… długi! Co wtedy?

Wydziedziczenie polega na pozbawieniu uprawnionych spadkobierców prawa do zachowku. Spadkodawca może to zrobić, ale jego swoboda w tym zakresie jest ograniczona przepisami Kodeksu cywilnego. W jakich sytuacjach spadkodawca może wydziedziczyć spadkobiercę? Jak dokonuje się wydziedziczenia? Jakie są skutki wydziedziczenia?

Nowelizacja prawa spadkowego ma na celu lepsze zabezpieczenie spadkobierców, głównie małoletnich i całkowicie ubezwłasnowolnionych oraz ograniczenie poszukiwania przez sądy dalekich krewnych spadkodawcy. Projekt zmiany Kodeksu cywilnego w tym zakresie trafił do dalszych prac w komisji Sejmu.

Zmiany prawa spadkowego, nad którymi rozpocznie prace Sejm obejmują lepsze zabezpieczenie spadkobierców, głównie osób małoletnich i całkowicie ubezwłasnowolnionych oraz ograniczenie poszukiwania przez sądy dalekich krewnych spadkodawcy.

Fundacja rodzinna będzie izolować aktywa rodzinne od ryzyk biznesowych, prawnych i podatkowych. Ustawa o fundacji rodzinnej ma wejść w życie na początku maja 2023 r.

Przedmiotem dziedziczenia mogą być zarówno aktywa pieniężne jak i zobowiązania podatkowe.

Fundacje coraz częściej napotykają na problem związany z sukcesją. Śmierć fundatora (lub ustanie bytu prawnego, jeżeli fundator był osobą prawną) może w określonych warunkach spowodować sytuację, w której fundacja nie będzie zdolna do podejmowania jakichkolwiek działań lub zmuszona będzie nawet do likwidacji swojej działalności. I to niezależnie od jej skali. Przed takimi problemami lepiej zabezpieczyć się zawczasu, choć gdy już negatywny scenariusz się ziści to wciąż warto być świadomym sposobów, które umożliwią jej przetrwanie.

Sąd niezgodnie z przepisami zasądził wdowcowi jedynie 1/3 spadku po żonie. Pozostałym spadkobiercom przyznał łącznie 2/3 spadku, choć mógł tylko połowę.

Projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego przewiduje ważne zmiany w prawie spadkowym. Mają one przeciwdziałać niektórym przeszkodom, które występują w postępowaniach spadkowych.

Ministerstwo sprawiedliwości proponuje uchylenie jednego z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Czy u notariusza będzie można złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku po osobie żyjącej?

Krąg spadkobierców ustawowych będzie zawężony. Tak wynika z planowanej nowelizacji Kodeksu cywilnego. Efektem zmian ma być usprawnienie postępowań.

Czy intercyza wpływa na dziedziczenie po małżonku? Co ze spadkiem po rodzicach, którzy zdecydowali się na rozdzielność majątkową?

Co z dorobkiem w mediach społecznościowych stanie się po naszej śmierci? Kto będzie miał prawo do konta?

Dziedziczenie ustawowe regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Jakie zasady obowiązują w 2021 r.?

Ważne zmiany w prawie spadkowym zawiera projekt przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Dotyczą one m.in. nowej przesłanki niegodności dziedziczenia.

Kto dziedziczy darowiznę po śmierci obdarowanego? Czy można odwołać darowiznę już po śmierci obdarowanego?

Kto dziedziczy spadek po ojcu? Jak go uzyskać? Czy spadek po ojcu wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków?

Historia rachunku bankowego to coraz częściej historia naszego życia. Czy spadkobierca ma nieskrępowany dostęp do wyciągu z rachunku zmarłego?

Kto dziedziczy po osobie bezdzietnej? Kiedy do spadku z ustawy będzie uprawniony małżonek, a kiedy rodzice? Zasady zostały określone w Kodeksie cywilnym.

Jak nie odziedziczyć długów? Krzysztof Witkowski, radca prawny w biurze Rzecznika Finansowego podpowiada którą z możliwości wybrać. O ograniczeniu odpowiedzialności za zobowiązania można również przeczytać w nowych poradnikach przygotowanych przez ekspertów rzecznika.

„Odrzucenie spadku” jeszcze za życia spadkodawcy - nad taką możliwością zastanawia się wiele osób. Powodem tych pytań jest chęć ochrony rodzin, jeżeli wiadomo, że przyszły spadkodawca ma długi. Kto może zrzec się dziedziczenia? Jakie są skutki zawarcia takiej umowy?

Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki – jak powiedział Benjamin Franklin. Warto zatem zawczasu pomyśleć o tym jak zabezpieczyć prowadzony biznes na wypadek śmierci.

Stan prawny nieruchomości znajdującej się w spadku zawsze wymaga uregulowania. Jednak uzyskanie aktu poświadczenia dziedziczenia lub postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nie oznacza końca obowiązków spadkobiercy. Należy pamiętać o podatku od spadków i darowizn, a niekiedy również od sprzedaży odziedziczonej nieruchomości.

Nie ma przeszkód, żeby dziadek jako spadkobiercę wskazał w testamencie wnuka czy wnuczkę. Gdyby jednak testamentu nie było, wówczas dochodzi do dziedziczenia ustawowego.

Powołanie do spadku może odbywać się na podstawie testamentu albo ustawy. Kiedy mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym, a kiedy z testamentowym? Co powinien zawierać ważny testament? Jaka jest kolejność dziedziczenia ustawowego? Oto najważniejsze zasady.

Powołanie do spadku będzie wynikało z ustawy, gdy spadkodawca nie sporządzi testamentu albo z różnych powodów dziedziczenie na podstawie testamentu nie jest możliwe (np. testament jest nieważny czy osoba powołana do spadku nie chce lub nie może dziedziczyć).

Na jakich zasadach można otrzymać spadek po teściu lub teściowej? Czy zięć i synowa korzystają ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn?

Dziedziczenie ustawowe jest obok dziedziczenia testamentowego formą dziedziczenia. Z dziedziczeniem ustawowym mamy do czynienia w przypadku braku testamentu. Do dziedziczenia ustawowego powołane są osoby określone w ustawie Kodeks Cywilny w art. 931-940. W jakich częściach poszczególne osoby dziedziczą spadek?

W dniu 25 listopada 2018 r. weszła w życie ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Ustawa ta wprowadza szereg nowych rozwiązań regulujących zasady tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, który we własnym imieniu wykonywał działalność gospodarczą (na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) oraz kontynuowania działalności gospodarczej z wykorzystaniem tego przedsiębiorstwa, również w spółce cywilnej. Jakie zmiany wprowadziła ustawa o zarządzie sukcesyjnym w prawie cywilnym, handlowym, podatkowym, administracyjnym i prawie pracy?

W dniu 24 listopada 2018 r. w życie wchodzi ustawa o zarządzie sukcesyjnym. Nowe przepisy mają na celu ułatwić sukcesję przedsiębiorstw rodzinnych wprowadzając instytucję zarządcy sukcesyjnego. Według NIK ustawa nie pomoże zbytnio przedsiębiorcom - nie ma w niej rozwiązań pozwalających przekazać przedsiębiorstwo zmarłego jego spadkobiercy oraz pominięto problemy wynikające ze śmierci małżonka przedsiębiorcy, jeśli oboje mieli wspólność majątkową.

W jaki sposób dziedziczą po sobie mąż i żona? Czy oprócz małżonka do spadku będą miały prawo także inne osoby?

W dniu 25 lipca 2018 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę wprowadzającą zarząd sukcesyjny, czyli nowe rozwiązania w zakresie dziedziczenia przedsiębiorstw. Najnowsze przepisy pozwalają przedsiębiorcy na powołanie zarządcy sukcesyjnego, który prowadził będzie bieżące sprawy przedsiębiorstwa po śmierci właściciela, do czasu zakończenia formalności spadkowych.

To już pewne - przepisy dotyczące zarządu sukcesyjnego wejdą w życie w IV kwartale 2018 r. Nowe rozwiązania dają przedsiębiorcy wpisanemu do CEIDG możliwość powołania zarządcy sukcesyjnego, który prowadził będzie bieżące sprawy przedsiębiorstwa po śmierci właściciela, do czasu zakończenia formalności spadkowych. Dzięki nowym rozwiązaniom w mocy zostaną utrzymane, umowy o pracę, kontrakty, zezwolenia i koncesje związane z przedsiębiorstwem.

Dzieci oraz małżonek w pierwszej kolejności dziedziczą z ustawy spadek po rodzicach. W jakich częściach? Jakich formalności powinni dopełnić? Co z dziedziczeniem na podstawie testamentu i podatkiem od spadku?

Zapis może być poczyniony również na rzecz spadkobiercy ustawowego lub testamentowego bez obowiązku zaliczenia go na poczet udziału w spadku – wtedy mamy do czynienia z testamentowym zapisem naddziałowym. Od tego rodzaju zapisu naddziałowego trzeba odróżnić ustawowy zapis naddziałowy, który stanowi specjalne uprawnienie małżonka spadkodawcy.

Czy dostanę spadek po rodzicu według nowych przepisów? [PORADA]

Wydziedziczenie (pozbawienie prawa do zachowku): podstawy i warunki skuteczności. Czy można odwrócić wydziedziczenie?

Kto dziedziczy długi podatkowe? To zależy od zakresu odpowiedzialności spadkobiercy

Niegodność dziedziczenia. Kto może zostać uznany za niegodnego dziedziczenia?

Dziedziczenie ustawowe. Dla kogo spadek w 2024 roku?

Spadek, a koszty pogrzebu. Na co uważać, kiedy dziedziczymy majątek

Czy w separacji się dziedziczy?

Nie wszystko dziedziczymy. Co nie wchodzi w skład spadku? Przykłady

Co się zmieni w prawie spadkowym? Oto najważniejsze przepisy

W listopadzie ważne zmiany w prawie spadkowym

„Odziedziczenie” działki ROD

Niegodność dziedziczenia. Ważne zmiany jeszcze w 2023 r.

Nawet 30 000 zł dla rodziny zmarłego z ZUS. Spadkobiercy powinni złożyć wniosek jak najszybciej!

Dziedziczenie środków zgromadzonych w ZUS. Czy to możliwe?

Dziedziczenie: Czy można zrzec się dziedziczenia

Dziedziczenie długów. Co mówi prawo?

Wydziedziczenie. Kiedy spadkobierca nie dostanie nic

Nowelizacja prawa spadkowego – do dalszych prac w komisji

Zmiany prawa spadkowego 2023 już w Sejmie

Najważniejsza ustawa dla polskich firm rodzinnych od maja 2023 r. VIDEO

Podatki w prawie spadkowym

Jak uratować fundację przed paraliżem działalności i likwidacją?

Tylko 1/3 spadku po żonie dla wdowca. SN uwzględnił skargę nadzwyczajną RPO

Prawo spadkowe do zmiany, czyli zapowiadana nowelizacja KC

Spadek po osobie żyjącej - czy to możliwe?

Krąg spadkobierców ustawowych – planowane zmiany

Intercyza a dziedziczenie – co warto wiedzieć?

Media społecznościowe a dziedziczenie - co z danymi po śmierci?

Dziedziczenie ustawowe w 2021 r.

Prawo spadkowe - planowane zmiany

Kto dziedziczy darowiznę po śmierci obdarowanego?

Kto dziedziczy spadek po ojcu?

Historia rachunku bankowego zmarłego bez tajemnic dla spadkobiercy?

Kto dziedziczy po osobie bezdzietnej?

Rzecznik Finansowy radzi jak nie dziedziczyć długów

Czy można „odrzucić spadek” za życia spadkodawcy?

Przedsiębiorco – zabezpiecz firmę na wypadek swojej śmierci!

Nieruchomość w spadku - dziedziczenie, podatek sprzedaż

Spadek po dziadkach dla wnuka

Dziedziczenie ustawowe a testament

Dziedziczenie ustawowe – kto dziedziczy po zmarłym?

Spadek po teściu lub teściowej – zasady, podatek

Dziedziczenie ustawowe – kodeksowa kolejność dziedziczenia

Najważniejsze aspekty ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej

NIK: ustawa o zarządzie sukcesyjnym nie pomoże przedsiębiorcom

Spadek po mężu i żonie - kto i jak dziedziczy po małżonku?

Zarząd sukcesyjny – na czym polega?

Zarząd sukcesyjny 2018 - Prezydent podpisał ustawę

Spadek po rodzicach – zasady dziedziczenia, formalności, podatek

Czym jest zapis naddziałowy?