Odpowiedź: nie
Niestety koncepcja wskazana przez czytelnika nie może zostać uznana za słuszną.
Konstrukcja schedy spadkowej, oraz zaliczania (bądź nie) darowizny na jej rzecz, ma zastosowanie jedynie do działu spadku.
Wynika to zarówno z umiejscowienia art. 1039 w tytule VIII księgi 4 Kodeksu cywilnego. Zaliczanie więc darowizn na schedę spadkową zostało umiejscowione w części kodeksu poświęconej wspólności majątku spadkowego i działowi spadku.
Skutki nie zaliczenia darowizny do schedy spadkowej
W wyniku powyższej regulacji, skutkiem wyłączenia darowizny ze schedy spadkowej jest to, że nie uwzględnia się jej przy dziale spadku. Tak więc obdarowany spadkobierca uczestniczy w podziale majątku wspólnego na równi z pozostałymi spadkodawcami.
Jan K darował jednej ze swoich córek 10.000 zł, pozostałe 2 nie otrzymały żadnej darowizny. Po jego śmierci pozostał majątek o wartości 15.000 zł. Każda z córek otrzyma po 5 tyś
Zobacz: Jak dochodzić zachowku
Skutki zaliczenia darowizny do schedy spadkowej
Jeśli darowizna zostanie zaliczona do schedy spadkowej- odejmuje się ją od wartości spadku, który ma ulec podziałowi. Jednakże jeśli wartość darowizn przekroczy wartość udziału w spadku jaki jej przypada – nie musi dzielić się nadwyżką z pozostałymi spadkobiercami , nie uczestniczy w podziale spadku w ogóle.
We wcześniejszym przykładzie – udział spadkowy każdej z sióstr wyniósłpo 5. 000 zł. Zważywszy na to, że darowizna wobec jednej z nichwyniosła 10.000 – nie będzie uczestniczyć w podziale spadku o wartości15.000 zł. 2 pozostałe siostry otrzymają po 7.500 zł.
Skutki nie zaliczenia darowizny do schedy spadkowej a wysokość i prawo do zachowku.
Jak w wspomniałem na wstępie, kwestia zaliczania, lub nie zaliczania darowizny do schedy spadkowej, nie ma wpływu na wysokość zachowku. Tę wylicza się bowiem o tzw. substrat zachowku –analogicznie do obliczania schedy spadkowej.
Przepisy dotyczące zachowku posiadają własne normy dotyczące zaliczania do substratu darowizn (co również przemawia na rzecz tego, aby dwóch instytucji – schedy spadkowej i substratu zachowku nie traktować jako jednej).
Otóż nie zalicza się do substratu :
- drobnych darowizn , zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych,
- darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
Przy obliczaniu zachowku należnego zstępnemu nie dolicza się do spadku darowizn :
- uczynionych przez spadkodawcę w czasie, kiedy nie miał zstępnych.
- Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy darowizna została uczyniona na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się zstępnego.
Przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarcie z nim małżeństwa.
Są to jedyne przypadki nie uwzględniania darowizn przy wyliczaniu zachowku.
Wyłączenie zaliczenia darowizny na schedę spadkową nie ma wpływu na zachowek !
Zobacz serwis: Zachowek i dział spadku