Sąd: Zachowek wyższy. Osoba niezdolna do pracy (niesamodzielna, niepełnosprawna). Stopień niepełnosprawności umiarkowany, lekki, znaczny

tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
Sąd: Zachowek wyższy. Osoba niezdolna do pracy (niesamodzielna, niepełnosprawna). Stopień niepełnosprawności umiarkowany, lekki, znaczny / Shutterstock

Zazwyczaj w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności sądy z automatu przyjmują, że osoba niepełnosprawna może otrzymać wyższy zachowek. W praktyce osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym nie może trwale wykonywać żadnej pracy. Oznacza to prawo do 2/3 udziału spadkowego, a nie ½. Przy udziale w spadku wynoszącym 240 000 zł osoba niepełnosprawna otrzyma 160 000 zł z zachowku. Dla porównania osoba zdrowa może wygrać w sądzie 120 000 zł. Różnica wynosi 40 000 zł na korzyść osoby niepełnosprawnej.

W spadkach prawo dobrze chroni niepełnosprawność w znacznym stopniu - osoba niepełnosprawna otrzyma wyższy udział w zachowku. 

Przykład

Udział w spadku wynosi 100 000 zł.

Osoba niepełnosprawna otrzyma 2/3 od 100 000 zł, czyli około 66 670 zł

Osoba zdolna do pracy ½ od 100 000 zł, czyli 50 000

66 670 zł jest kwotą wyższą o około 33,34%

Podstawa prawna dla uprzywilejowania osoby niepełnosprawnej w sprawach o zachowek

Przykładowe orzeczenie sądu - spór o zachowek

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z Dnia 18 października 2023 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy (sygn. akt IX Ca 808/23) Link do wyroku

W sprawie tej córka została wydziedziczona, a jednocześnie była jedynym dzieckiem rodziców, które przyjęło ciężar opieki nad rodzicami - pozostałe dzieci małżonków nie były tym zainteresowane. Córka jest osobą niepełnosprawną (stopień znaczny).

Jak wiemy córka mogła zostać wydziedziczony, jeżeli uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych np.:

1) obowiązek alimentacyjny, jak i

2) powinności czysto społeczne lub moralne (np. obowiązek opieki nad osobą starszą czy chorą).

Ważne

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych musi cechować się przy tym uporczywością, a więc pewną powtarzalnością lub stałością.

Córka została wydziedziczona, ale sąd nie znalazł do tego podstawy. Kluczowe było to, że najpierw ojciec sporządził testament w którym powołał okoliczność niedopełniania obowiązków rodzinnych. Następnie udzielił córce bardzo szerokiego pełnomocnictwa obejmującego umocowanie do m.in. zbycia jego udziału w posiadanych nieruchomościach wraz z ich wyposażeniem, a nadto reprezentowania go przed urzędami, sądami, bankiem, urzędem skarbowym, izbą skarbową oraz do załatwiania wszelkich spraw życia codziennego, opłacania wszelkich należnych opłat i podatków.

Sąd zauważył:

Przeczy zasadom logicznego rozumowania twierdzenie jakoby ojciec, wobec którego córka nie dopełnia obowiązków rodzinnych i to w sposób uporczywy, udzielał jej tak szerokiego pełnomocnictwa. Wskazana okoliczność pozwala przyjąć, że mimo złożonego oświadczenia o zaistnieniu po stronie powódki przyczyny wydziedziczenia, ta nie wystąpiła w rzeczywistości. W związku z powyższym roszczenia powódki o zachowek po J. J. (1) są zdaniem tego Sądu zasadne i wymagalne, zaś obowiązek zapłaty sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku jest traktowany jako dług spadkowy, dłużnikiem zaś osoby uprawnionej do zachowku jest spadkobierca, czyli pozwana (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 1975 roku, III CZP 7/75, OSN 1976/1/1).

1) W ocenie Sądu w sprawie nie ujawniono okoliczności mogących świadczyć o nie dopełnianiu przez powódkę względem ojca obowiązków rodzinnych. Przeciwnie, z całokształtu okoliczności ujawnionych w sprawie wynika, że to wyłącznie powódka aktywnie owe obowiązki wypełniała bowiem stale wspomagała rodziców.

2) Na ich wyraźne polecenie inwestowała zgromadzone przez nich oszczędności, organizowała im również opiekę początkowo w domu, następnie w ośrodkach opieki.

3) Czuwała również nad ich majątkiem, tak by zachować jego stan i substancję w jak najlepszym stanie. O należytej pomocy i opiece ze strony córki świadczy okoliczność, że ojciec powierzył jej przygotowania do sprzedaży nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem warsztatowym, a następnie w dniu 18 sierpnia 2014 r. upoważnił córkę do występowania w jego imieniu w sprawach formalnych związanych z użytkowaniem nieruchomości

Prawo
Ubezpieczenia społeczne rolników. Wysokość składek w drugim kwartale 2025 r.
16 mar 2025

Do 30 kwietnia należy opłacić należne składki na ubezpieczenia społeczne rolników, małżonków i domowników. Składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie nie zmieniły się, wzrosły natomiast składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.

Zasiłek dla bezrobotnych na nowych zasadach jeszcze w 2025 r.?
16 mar 2025

Zasiłek dla bezrobotnych na nowych zasadach jeszcze w 2025 r.? Ile obecnie wynosi zasiłek dla bezrobotnych? Czy jest zależny od stażu pracy? Jakie będą zmiany dotyczące przyznawania zasiłku dla bezrobotnych?

Wojsko wezwie 230 tysięcy Polaków. Na tej liście są nawet 60-latkowie i kobiety
16 mar 2025

Strach obleciał tych, do których trafiło to wezwanie? Tocząca się od trzech lat wojna na Ukrainie sprawia, że rutynowe stawienie się przed wojskową komisją kwalifikacyjną, zyskuje inny wymiar. Jak co roku armia sprawdza kto nadaje się na żołnierza. Musi mieć w rezerwie tych, których weźmie w kamasze, kiedy przyjdzie najgorsze.

Komunikat ZUS: Ograniczenia w PUE/eZUS
15 mar 2025

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o ograniczeniach w funkcjonowaniu portalu PUE/eZUS.

Sąd dopuścił się licznych błędów i nadinterpretacji – polemika z wyrokiem SO w Suwałkach kwestionującym wskaźnik WIBOR
15 mar 2025

W opublikowanym 4 marca 2025 r. na portalu Infor.pl artykule pt.: „Sąd: Umowa kredytu z WIBOR-em jest nieważna - pierwszy taki wyrok w Polsce. Argumenty Sądu i komentarz radcy prawnego” pani mecenas Beata Strzyżowska – pełnomocnik kredytobiorców w tej sprawie – szeroko omawia tezy zawarte w uzasadnieniu nieprawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach o sygnaturze I C 332/24. Jako pełnomocnik banku w tej sprawie, wnoszący apelację od przywołanego wyroku, chciałbym polemicznie odnieść się do pewnych tez Sądu i Pani Mecenas, aby czytelnicy mieli zapewniony szerszy, a nie jednostronny obraz sprawy.

Rząd o mundurowych: Nie będzie transferu środków z ZUS. Jedna emerytura albo dwie emerytury (data graniczna 1 stycznia 1999 r.)
14 mar 2025

Podwójna emerytura a przeniesienie składek z ZUS do MON. Rząd nie zgadza się na takie rozwiązanie. Jest to jeden z pomysłów, aby rozwiązać problem żołnierzy, którzy po odejściu ze służby pracowali w cywilu i odprowadzali składki do ZUS. Mają więc zgromadzone składki emerytalne „żołnierskie” i „cywilne”. Inne reguły dotyczą osób służących przed 1999 r., inne dla rozpoczynających służbę po tej dacie granicznej. Problemy z tym podziałem mogłoby uratować ten pomysł: "Przenieśmy składki „zusowskie” do MON. I dokonajmy korzystnych przeliczeń emerytalnych."

Masz dużo niepotrzebnych rzeczy? Oddaj do paczkomatu InPost. Ekozwroty są za darmo. Co można oddać?
14 mar 2025

Paczkomaty InPost uruchomiły nową usługę - ekozwroty. Nie każdy jednak o niej wie. Można przesyłać bez żadnych opłat niepotrzebne rzeczy do wybranych fundacji. Co można oddać w paczkomacie?

Nie ma jeszcze wyroku TSUE w sprawie WIBOR! [Polemika]
14 mar 2025

Niniejszy artykuł jest polemiką Marcina Bartczak, partnera kancelarii ITMA z fragmentem artykułu opublikowanego na naszym portalu pt. „Umowy z WIBOR-em coraz częściej podważane przez sądy. Kredyt w złotych bez odsetek i prowizji jak dla frankowiczów?” Śródtytuły i wyróżnienia tekstu pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

Paczkomaty InPost w 20 szpitalach w Polsce. Do końca 2025 r. będą w 50 placówkach
14 mar 2025

Nowość: paczkomatu InPost instalowane są w polskich szpitalach. Już 20 szpitali posiada takie miejsca. Do końca 2025 roku pacjenci będą mogli odbierać przesyłki w paczkomatach 50 szpitali i uzdrowisk. Usługa zostanie rozszerzona na sanatoria.

Pożyczka edukacyjna w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia
14 mar 2025

Pożyczka edukacyjna w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Dla kogo pożyczka edukacyjna? Na jakich zasadach będzie przyznawana? Gdzie złożyć wniosek o pożyczkę edukacyjną?

pokaż więcej
Proszę czekać...