REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy można pozbawić spadkobiercę zachowku

Eugenia  Jabłokow
Radca prawny- ekspert w dziedzinie postępowania spadkowego
Wydziedziczenie dotyczy zawsze osoby ściśle określonej, co oznacza tyle, że uprawnionymi do zachowku nadal pozostaną zstępni wydziedziczonego.
Wydziedziczenie dotyczy zawsze osoby ściśle określonej, co oznacza tyle, że uprawnionymi do zachowku nadal pozostaną zstępni wydziedziczonego.

REKLAMA

REKLAMA

Czy można pozbawić spadkobiercę zachowku? Co do zasady na to pytanie można udzielić odpowiedzi twierdzącej. Należy jednak wziąć pod uwagę, że jest tu wiele wyjątków. 

Komu przysługuje prawo do zachowku?

Do zachowku uprawnieni są tylko zstępni (czyli dzieci, wnuki, prawnuki – dłużej wyliczać chyba nie trzeba z uwagi na długość naszego życia), małżonek oraz rodzice spadkodawcy, i tylko pod takim warunkiem, że te osoby byłyby powołane do spadku na podstawie ustawy. 

REKLAMA

Celem wyjaśnienia tego podam prosty przykład. 

Przykład

Jeśli spadkodawca pozostawił małżonka i zstępnych, to nie zajdzie podstawa do dziedziczenia ustawowego rodziców spadkodawcy. 

Pozbawienie zachowku to nie tylko wydziedziczenie, ale też otrzymanie od spadkodawcy za jego życia darowizny, powołanie do spadku lub uczynienie na jego rzecz zapisu, uznanie za niegodnego dziedziczenia w drodze orzeczenia sądu, jak też zawarcie umowy pomiędzy przyszłym spadkobierca i spadkodawca o zrzeczenie się dziedziczenia. Omówię niżej nieco szczegółowiej wszystkie powyższe warianty.

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

Wydziedziczenie sposobem pozbawienia spadkobiercy zachowku 

Najczęściej stosowanym sposobem na pozbawienie spadkobiercy zachowku jest wydziedziczenie go pisemnie w testamencie, z podaniem przyczyny wydziedziczenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podstawą do wydziedziczenia są przyczyny enumeratywnie wymienione w art. 1008 kodeksu cywilnego, a mianowicie:

  • uporczywe postępowanie wbrew woli spadkobiercy w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (najczęściej chodzi o popełnianie przestępstw),
  • dopuszczenie się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
  • uporczywe nie dopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych (najczęściej nie odwiedzanie, od lat, nawet w chorobie; brak pomocy, gdy taka pomoc jest potrzebna spadkodawcy, a spadkobierca może jej udzielić, nie tylko materialna).
Ważne

Jeśli spadkodawca przebaczył wydziedziczonemu, to zachowuje on uprawnienie do zachowku, nawet wtedy, gdyby w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, dla skuteczności przebaczenia wystarczy dostateczne rozeznanie spadkodawcy w chwili stwierdzenia, że przebacza.

Wydziedziczony może kwestionować przed sadem zapis o wydziedziczeniu.

Wydziedziczenie dotyczy zawsze osoby ściśle określonej, co oznacza tyle, że uprawnionymi do zachowku nadal pozostaną zstępni wydziedziczonego.    

Czy darowizna zalicza się do zachowku?

REKLAMA

Otrzymanie darowizny przez spadkobiercę od spadkodawcy za jego życia powoduje ten skutek, że darowizna zostanie zaliczona na poczet przysługującego mu zachowku. Wartość przedmiotu darowizny zostanie oceniona wg stanu z chwili jej dokonania, ale wg cen z chwili ustalania zachowku.

W przypadku zstępnego, na poczet należnego mu zachowku będą zaliczone koszty wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego, poniesione przez spadkodawcę, jeśli te koszty przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku.

Przykład

Jedno z dzieci otrzymało wykształcenie wyższe, zaś drugie pozostało przy wykształceniu zawodowym, oczywiście pod warunkiem, ze brak wykształcenia u drugiego dziecka nie było spowodowane brakiem chęci do nauki.

W przypadku dalszego zstępnego, np. wnuka spadkodawcy, na należny zachowek zalicza się darowiznę, jaką od spadkodawcy otrzymał jego wstępny uprawniony tzn. tu rodzic. Nie bierze się pod uwagę drobnych darowizn, zwyczajowo przyjętych w danym środowisku, dokonanych przed więcej niż 10 lat przed otwarciem spadku, jak tez darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku, oraz darowizny małżonkowi przed zawarciem małżeństwa ze spadkodawcą.

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

REKLAMA

Spadkodawca, zdając sobie sprawę z uprawnień swoich ustawowych spadkobierców do zachowku, sporządzając na rzecz innej osoby testament może przewidzieć zachowek dla takiego spadkobiercy w tym testamencie, powołując go do spadku lub czyniąc w testamencie zapis na jego rzecz.

Jest to wybór przez spadkodawcę sposobu zaspokojenia osoby uprawionej do zachowku. Wówczas uprawniony do zachowku nie może odrzucić przypadającego mu spadku lub zapisu, a w zamian realizować swoje roszczenie pieniężne z tytułu zachowku wobec spadkobiercy.

Kiedy spadkobierca może być uznany za niegodnego dziedziczenia?

Spadkobierca może być uznany za niegodnego dziedziczenia w wyniku orzeczenia sądowego, i to z następujących powodów, określonych w art. 928 kc:

  • jeśli dopuścił się względem spadkodawcy umyślnego ciężkiego przestępstwa,
  • jeśli podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności,
  • jeśli umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inna osobę podrobionego lub przerobionego.
Ważne

Spadkobierca uznany prawomocnym wyrokiem sądowym za niegodnego jest traktowany tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

Otwarcie spadku to data zgonu spadkodawcy. Tu również, jak w przypadku wydziedziczenia, jeśli spadkodawca przebaczył takiemu spadkobiercy (z dostatecznym rozeznaniem, jeśli już nie miał zdolności do czynności prawnych) , to spadkobierca nie może być uznany za niegodnego.

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia

Zawarcie umowy pomiędzy przyszłymi spadkobiercą i spadkodawcą o zrzeczenie się dziedziczenia również powoduje utratę prawa do zachowku, bo spadkobierca jest traktowany jako ten, który nie dożył otwarcia spadku. Szerzej o tym pisałam niedawno w artykule: Umowy dot. spadku po osobie żyjącej. 

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyrok TK otwarł roszenia do MOPS o 40 000 zł - 90 000 zł ze świadczenia pielęgnacyjnego. Najnowszy wyrok TK także bez publikacji. Więc po MOPS sąd

Osoba niepełnosprawna (stopień znaczny) przez lata nie mogła otrzymać świadczenia pielęgnacyjnego (jako opiekun innej osoby niepełnosprawnej ze znacznym stopniem niepełnosprawności). Brzmi skomplikowanie. Ale chodzi o to, że mąż jest niepełnosprawny i opiekuje się niepełnosprawną żoną (albo odwrotnie). Pomimo faktycznej opieki nie mógł otrzymać świadczenia pielęgnacyjnego. Wydaje się to logiczne. Jak niby jedna osoba z poważnymi ograniczeniami zdrowotnymi mogłaby opiekować się osobą także niepełnosprawną. Jednak w praktyce w rodzinach (zwłaszcza wielopokoleniowych) występuje taka sytuacja. Ale prawo było tak napisane przez polityków jakby takich sytuacji nie było - opiekunowie byli pozbawieni świadczenia pielęgnacyjnego pod pretekstem, że często będzie tu wyłudzanie przez osoby niepełnosprawne świadczeń.

Procedury KYC: czy firmy mogą żądać od konsumenta kopii dokumentu tożsamości?

Procedury KYC czyli "Poznaj swojego klienta" muszą równoważyć bezpieczeństwo i prawa konsumenta. Na czym mogą polegać procedury KYC? Czemu mają przeciwdziałać? Jakie dane osobowe zbierają przedsiębiorcy? Czy mogą żądać kopii dokumentu tożsamości?

Nauczyciele i podwyżki brutto: 5153 zł (początkujący), 5310 zł (mianowany) 6211 zł (dyplomowany). Wsteczne 5%. Od 239 zł do 296 zł. 6 stawek. Tabela

Minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli wzrasta o 5 proc., czyli o od 239 zł do 296 zł brutto, zależnie od stopnia awansu zawodowego i grupy zaszeregowania.

Zasiłek chorobowy od 1. dnia niezdolności do pracy - od kiedy? MRPiPS: Teraz nad projektem pracuje Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów

Projekt w sprawie finansowania przez ZUS zasiłku chorobowego dla pracowników od 1. dnia niezdolności do pracy jest obecnie przedmiotem prac Komitetu Stałego Rady Ministrów - poinformował minister rodziny, pracy i polityki społecznej w odpowiedzi na interpelację poselską.

REKLAMA

Poczta Polska: nie wszyscy emeryci są zwolnieni z abonamentu RTV

Emeryci, którzy ukończyli 60 lat i miesięcznie otrzymują do 4090,86 zł (brutto) są zwolnieni z opłaty abonamentu RTV; w tym celu muszą zgłosić się do placówki pocztowej - przekazała Poczta Polska w odpowiedzi na pytania PAP. Zwolnienie dotyczy ponadto m.in. osób po 75 roku życia, bezrobotnych i z niepełnosprawnościami.

Zakłócanie spokoju dziennego w 2025 r. Kiedy pies może szczekać w bloku?

Zakłócanie spokoju dziennego w 2025 r. Kiedy pies może szczekać w bloku? Czy właściciel czworonoga może zostać ukarany? Czym jest zakłócanie spokoju dziennego? Co grozi za zakłócanie spokoju dziennego?

Błonica: groźny przypadek we Wrocławiu. Chore dziecko podróżowało trzema samolotami

Wrocławscy lekarze potwierdzili przypadek błonicy u nieszczepionego dziecka, które wróciło z Afryki. Stan pacjenta jest ciężki, ale stabilny. GIS prowadzi dochodzenie epidemiologiczne – dziecko podróżowało trzema samolotami, a pasażerowie z najbliższego kontaktu mogą zostać objęci nadzorem.

Przemoc a rozwód [WYWIAD]

„Przygotowanie się do rozwodu w przypadku przemocy wymaga przemyślanej strategii” – podkreśla adwokat Karolina Jagiełło-Przychodzka. Na co warto zwrócić uwagę?

REKLAMA

Niebezpieczne pułapki w umowach o dożywocie. Jak nie stracić mieszkania i zabezpieczyć swoje prawa?

Umowa o dożywocie może zapewnić seniorom spokojną przyszłość, ale nieostrożność przy jej podpisywaniu grozi utratą nieruchomości i finansowymi problemami. Brak precyzyjnych zapisów, zaniżone świadczenia czy niewypłacane renty – to tylko niektóre z zagrożeń. Sprawdź, na co zwrócić uwagę i jak skutecznie się zabezpieczyć przed ryzykiem.

Pracownik po 50. roku życia bardziej opłacalny. Pracodawcy dostaną dofinansowanie do wynagrodzeń. [Senat klepną poprawki, kiedy podpis prezydenta]

Pracownik po 50. roku życia bardziej opłacalny. Pracodawcy dostaną dofinansowanie do wynagrodzeń. Sejmowa Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zajmie się uchwałą Senatu w środę, 19 marca.

REKLAMA