Wzór testamentu własnoręcznego nie wystarczy, by sporządzić ważny dokument. W każdym przypadku treść testamentu wynika bowiem z woli spadkodawcy. Czym jest testament? Jak go napisać? Gdzie przechowywać testament własnoręczny? Który testament jest ważny, gdy spadkodawca sporządził ich kilka?
- Testament - co to?
- Kto spisuje testament?
- W jaki sposób napisać testament?
- Testament bez daty
- Testament – treść
- Testament a zachowek
- Który testament jest ważny?
- Który testament ważniejszy notarialny czy późniejszy własnoręczny?
- Gdzie przechowywać testament własnoręczny?
- Testament własnoręczny – wzór
Testament - co to?
Testament zawiera rozrządzenia majątkiem spadkodawcy na wypadek jego śmierci. Warto pamiętać, iż testament ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Kto spisuje testament?
Zgodnie z Kodeksem cywilnym testament może sporządzić i odwołać tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Kup książkę: Darowizny, testamenty, spadki. Przykładowe zapisy i wzory
W jaki sposób napisać testament?
Jest kilka możliwych sposobów sporządzenia testamentu.
Testament własnoręczny polega na tym, iż spadkodawca napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą.
Wyróżniamy również testamenty: notarialny, urzędowy, ustny, podróżny, wojskowy.
Aby sporządzić ważny testament własnoręczny, warto pamiętać o kilku ważnych kwestiach.
- Testament własnoręczny należy sporządzić odręcznie. Nie wystarczy napisanie go na komputerze i opatrzenie własnoręcznym podpisem;
- Testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy. W praktyce zatem nie można sporządzić wspólnego testamentu na przykład małżonków;
- Podpis spadkodawcy w testamencie własnoręcznym (art. 949 § 1 k.c.) powinien być pod rygorem nieważności złożony pod pismem zawierającym rozrządzenie na wypadek śmierci. W razie zamieszczenia podpisu w innym miejscu testament jest ważny tylko wówczas, gdy związek podpisu z treścią rozrządzenia jest oczywisty (Uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 5 czerwca 1992 r., III CZP 41/92).
W testamencie powołuje się do dziedziczenia jedną lub kilka osób. Gdy ich udziały w spadku nie są wskazane w testamencie, to dziedziczą one w częściach równych.
Testament bez daty
Co w sytuacji, gdy testament własnoręczny nie zawiera daty? W takim przypadku brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.
Testament – treść
Treść testamentu zależy od konkretnego przypadku. Poza powołaniem do spadku konkretnych spadkobierców testament może zawierać m.in.:
- zapis, zapis windykacyjny;
- polecenie;
- wydziedziczenie, czyli pozbawienie prawa do zachowku.
Testament a zachowek
Zachowek jest instytucją prawa spadkowego, która ma chronić osoby najbliższe spadkodawcy. Chodzi o to, by wskutek sporządzenia testamentu nie zostały one pozbawione praw do spadku. Do zachowku uprawnieni są zstępni (np. dzieci spadkodawcy), małżonek oraz rodzice, którzy byliby powołani do spadku z ustawy. Należy jednak pamiętać, iż rodzice będą mogli otrzymać zachowek w dalszej kolejności, dopiero w braku małżonka i dzieci.
Jaka jest wysokość zachowku? W przypadku małoletnich i osób trwale niezdolnych do pracy są to dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by takiej osobie przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. W pozostałych zaś przypadkach jest to połowa wartości tego udziału.
Przepisy Kodeksu cywilnego określają zasady zaliczania do zachowku m.in. poczynionych przez spadkodawcę darowizn.
Spadkodawca może w testamencie pozbawić zachowku zstępnych małżonka i rodziców. Wydziedziczenie ma jednak miejsce tylko z określonych przyczyn. Pierwszą z nich jest sytuacja, gdy osoba taka wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Kolejną przyczyną jest dopuszczenie się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci. Wydziedziczenie jest też możliwe w sytuacji, gdy uprawniony do zachowku uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Który testament jest ważny?
Niekiedy zdarza się, iż spadkodawca sporządza kilka testamentów. Wówczas powstają wątpliwości co do tego który z nich jest ważny. Co do zasady poprzez sporządzenie nowego testamentu następuje odwołanie poprzedniego. Gdy jednak spadkodawca sporządza nowy testament i nie zaznacza w nim, że poprzedni odwołuje, odwołaniu ulegają tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego.
Który testament ważniejszy notarialny czy późniejszy własnoręczny?
Nie jest tak, że testament notarialny jest ważniejszy. Dlatego za pomocą późniejszego własnoręcznego testamentu można odwołać postanowienia wcześniej sporządzonego testamentu notarialnego.
Kup książkę: Darowizny, testamenty, spadki. Przykładowe zapisy i wzory
Gdzie przechowywać testament własnoręczny?
Testament własnoręczny można przechowywać zarówno samodzielnie, jak i u notariusza. W celu ułatwienia poszukiwania testamentu utworzono Notarialny Rejestr Testamentów. Można w nim przechowywać również testament własnoręczny, jeśli osoba, która go sporządziła o to zawnioskuje.
Testament własnoręczny – wzór
Ze względu na to, iż każdy przypadek jest inny, nie jest możliwe stworzenie uniwersalnego wzoru testamentu. Dlatego pamiętajmy, aby swój testament dostosować do własnej sytuacji.
Dobre Miasto, dnia 13 stycznia 2021 r.
TESTAMENT
Ja, niżej podpisany Jan Nowak, zamieszkały w Dobrym Mieście przy ul. Pięknej 2 oświadczam, iż do całości spadku powołuję moją żonę Annę Nowak, zamieszkałą w Dobrym Mieście przy ul. Pięknej 2.
Jan Nowak
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1740)
Polecamy serwis: Testament