REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy można podważyć testament notarialny?

Testament for. shutterstock
Testament for. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Testament notarialny jest jedną z form w jakiej spadkodawca może rozrządzić swoim majątkiem na wypadek śmierci. Pomimo, iż ta forma sporządzenia testamentu wydaje się najpewniejsza (bowiem zostaje sporządzona przez notariusza w formie aktu notarialnego), nie oznacza to, że takiego testamentu nie da się podważyć, wręcz przeciwnie.

Zgodnie z treścią art. 945 § 1 k.c., testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony:

REKLAMA

1. w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;

2. pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści;

3. pod wpływem groźby.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podstawowym kryterium oceny ważności testamentu, jako czynności prawnej jest istnienie po stronie testatora (osoby sporządzającej testament) woli testowania.

Cytowany wyżej przepis przewiduje trzy wady oświadczenia woli testatora: brak świadomości lub swobody przy składaniu oświadczenia woli, błąd oraz groźbę.

REKLAMA

Stan wyłączający świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli może być rozumiany tylko jako stan, w którym możliwość wolnego wyboru jest całkowicie wyłączona. W celu ustalenia stanu świadomości testatora w chwili sporządzenia testamentu w praktyce sądowej przeprowadza się dowód z opinii biegłego np. z zakresu psychiatrii, onkologii, geriatrii. Fakt śmierci nie stoi jednak na przeszkodzie przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego lub przesłuchania świadków.

REKLAMA

Na gruncie art. 82 k.c. w orzecznictwie Sądu Najwyższego i literaturze jednolicie przyjmuje się, że zarówno stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli, jak i stan wyłączający swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli musi wynikać z przyczyny wewnętrznej, umiejscowionej w samym podmiocie składającym oświadczenie woli, a więc musi wynikać ze stanu, w jakim znajduje się osoba składająca oświadczenie woli, a nie z okoliczności zewnętrznych, w jakich osoba ta się znalazła. Źródłem tej wady oświadczenia woli są zatem szczególne właściwości psychiki lub procesu myślowego, znajdujące się "wewnątrz" osoby składającej oświadczenie woli, a nie czynniki zewnętrzne, pod wpływem których oświadczenie zostało złożone (porównaj między innymi wyroki Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 1974 r. III CRN 119/74, OSP 1976/2/30, z dnia 17 listopada 2004 r. IV CSK 229/04 i z dnia 7 lutego 2006 r. IV CSK 7/05 niepubl.).

Podobnie należy rozumieć wyłączenie świadomości lub swobody powzięcia decyzji i wyrażenia woli jako przyczyny nieważności testamentu przewidzianej w art. 945 § 1 pkt 1 k.c. Jak wskazuje się w literaturze oświadczenie woli testatora jest świadome jeżeli w czasie sporządzania testamentu nie występowały żadne zaburzenia świadomości a testator jasno i wyraźnie zdawał sobie sprawę, że sporządza testament określonej treści, natomiast oświadczenie testatora jest swobodne, jeżeli spadkodawca nie kieruje się motywami intelektualnymi lub pobudkami uczuciowymi, mającymi charakter chorobowy, nie pozostaje pod dominującym wpływem czyjejkolwiek sugestii i zachowuje wewnętrzne poczucie swobody postępowania. Stany określone w art. 945 § 1 pkt 1 k.c. (podobnie jak w art. 82 k.c.) obejmują również stan ciężkiej choroby testatora, doprowadzający do wyczerpania się organizmu i siły woli tak, że nie jest zdolny, mimo posiadania świadomości, do przeciwstawienia się zewnętrznym wpływom (np. naciskom).

W orzecznictwie przyjmuje się, że sugestie osób trzecich nie wyłączają swobody powzięcia decyzji, gdyż w przeciwnym wypadku niemal każde oświadczenie woli dotknięte byłoby omawianą wadą, rzadko bowiem człowiek działa zupełnie swobodnie (porównaj między innymi postanowienie z dnia 21 kwietnia 2004 r. III CSK 523/02 i cytowany wyrok z dnia 1 lipca 1974 r. III CRN 119/74).

Istotne dla omawianego tu zagadnienia jest przede wszystkim stwierdzenie, czy decyzja spadkodawczyni była wyrazem jej autonomicznej woli czy też jej działanie było w taki sposób skrępowane i uwarunkowane, że owa autonomiczność została wyeliminowana.

Nieważny jest również testament sporządzony pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu danej treści. Do przyjęcia, że testament został sporządzony pod wpływem błędu, nie ma znaczenia, czego błąd dotyczył, treści testamentu, czy też pobudek jego sporządzenia. Wystarczy, że w danych okolicznościach jest on subiektywnie istotny, czyli prowadzi do ustalenia, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu o określonej treści. Z tego też punktu widzenia nie ma znaczenia przyczyna powstania błędu, czy powstał on na skutek mylnego wyobrażenia testatora, czy działań osób trzecich. O tym, czy błąd spadkodawcy jest istotny, decyduje ocena konkretnego wypadku, przy uwzględnieniu wszelkich okoliczności, dokonywana wyłącznie w kategoriach subiektywnych spadkodawcy (błąd powinien stanowić przyczynę sprawczą sporządzenia testamentu).

Również sporządzenie testamentu pod wpływem groźby prowadzi do nieważności testamentu. Groźba, jako wada oświadczenia woli przy testamencie wystąpi wówczas, gdy po stronie testatora powstaje stan obawy, pod wpływem którego sporządza on testament, tj. składa określone oświadczenie woli, przy czym stan ten ma poważny, chociaż niekoniecznie wyłączny wpływ na decyzję testatora (Komentarz do art. 945 Kodeksu cywilnego. A Kidyba – za pośrednictwem Systemu Informacji Prawnej Lex).

Polecamy serwis: Testament

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rada Ministrów przyjęła zmiany w ważnym świadczeniu: Od 1 stycznia 2026 r. zasiłek pogrzebowy w wysokości 7 tys. zł, a nie 4 tys. zł, choć MRPiPS przyznaje, że nawet ta kwota nie pokryje wszystkich kosztów pogrzebu

W dniu 25 marca br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, który zakłada zwiększenie kwoty zasiłku pogrzebowego z aktualnych 4 tys. zł do 7 tys. zł. To niewątpliwie zmiana w dobrym kierunku, choć samo MRPiPS przyznaje, że „nawet kwota zwiększona do 7000 zł nie będzie odpowiadała rzeczywistym, rynkowym kosztom pogrzebu i nie wystarczy na pokrycie wszystkich kosztów związanych z pochówkiem”.

Przedawnienie roszczeń pracowniczych. Czy choroba wstrzymuje bieg terminu przedawnienia?

Przedawnienie roszczenia nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania. Zobowiązanie do świadczenia pozostaje nadal ważne pomimo upływu terminu przedawnienia - tyle tylko, że dłużnik może w razie wytoczenia sprawy sądowej podnieść zarzut przedawnienia i uchylić się w ten sposób od spełnienia świadczenia. Bieg przedawnienia wstrzymuje wystąpienie siły wyższej. Czy choroba pracownika jest taką siłą wyższą - wyjaśnia Sąd Najwyższy w postanowieniu z 11 grudnia 2024 r.

Osoby z zespołem Downa będą miały łatwiej uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe

Osoby z zespołem Downa i innymi rzadkimi chorobami będą miały łatwiej uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe. Zapewnia im to m.in. prawo do: świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku pielęgnacyjnego i ulg podatkowych.

Będzie znaczna podwyżka zasiłku pogrzebowego. Od kiedy? Ile?

Niezmieniany od 14 lat zasiłek pogrzebowy będzie podwyższony.

REKLAMA

Pół miliona seniorów nie ma komu przekazać majątku: Co zrobić z dorobkiem życia? Testament, darowizna czy umowa o dożywocie?

Pół miliona seniorów w Polsce nie ma spadkobierców, co oznacza, że ich majątek może trafić do gminy lub Skarbu Państwa. Jak temu zapobiec? Testament, darowizna czy umowa o dożywocie to rozwiązania, które pozwalają samodzielnie zdecydować o losach dorobku życia. Sprawdź, jakie masz opcje.

Sąd: Przykład ponownego przeliczenia emerytury. Kapitał początkowy z 176.709,94 zł do 188.726,08 zł [Listy płac]

Przeliczyć na nowo emeryturę można po dostarczeniu nowych dowodów lub ujawnienie nowych okoliczności. ZUS potrafi zakwestionować nawet tak oczywisty dowód błędnego obliczania emerytury jak listy płac. W artykule przykład wygranego przez emeryta wyroku sądowego na podstawie dokumentów aż z okresu 1971-1974 r.

Nowe wytyczne przy świadczeniu pielęgnacyjnym 3287 zł. Jednoczesność pkt 7 i 8 orzeczenia o niepełnosprawności

Kilka dni temu (21 marca 2025 r.) minister Łukasz Krasoń (jako pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych) wydał zalecenia (wytyczne) dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności w sprawie orzeczeń o niepełnosprawności (PZON i WZON) dla dwóch grup osób niepełnosprawnych, które nigdy nie odzyskają zdrowia i pełnej sprawności. Orzeczenia będą dla nich miały charakter stałych orzeczeń, czyli nie trzeba będzie ich ponownie zdobywać raz na kilka lat. Orzeczenia Wojewódzkich oraz Powiatowych Zespołów ds. Orzekania o Niepełnosprawności są ujednolicane - w całej Polsce są wydawane według jednolitych standardów.

Czy to będą pierwsze e-wybory w Polsce? Są kraje, w których można głosować przez internet. Czy Polska do nich dołączy?

Zbliżają się wybory prezydenckie, przez co odżyła dyskusja o e-wyborach w Polsce. Dotychczas głosowanie przez internet wprowadziło lub przynajmniej testowało kilka europejskich krajów. Wśród nich jest Estonia, gdzie w ostatnich wyborach parlamentarnych głos przez internet oddała ponad połowa głosujących. Czy w Polsce możliwe jest wprowadzenie e-wyborów?

REKLAMA

Wyższe jednorazowe świadczenie od 1 stycznia 2026 r. - zasiłek pogrzebowy w wysokości 7 000 zł. Negatywna opinia Ministra Finansów z 21.03.2025 r. [25.03.2025 r. Rada Ministrów]

Rada Ministrów rozpatrzy dziś, tj. we wtorek, 25 marca 2025 r. projekt o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt zawiera m.in. propozycje regulacji, które mają na celu podwyższenie kwoty zasiłku pogrzebowego z 4 000 zł do 7 000 zł oraz objęcie tego świadczenia mechanizmem waloryzacji.

Sejm na żywo 25 marca 2025 r.: Komisja śledcza ds. Pegasusa

Dziś zaplanowano przesłuchanie Edyty Gołąb, zatrudnionej w Biurze Kadr, Szkolenia i Obsługi Prawnej Komendy Głównej Policji. O godz. 10 zacznie się część jawna posiedzenia, część niejawna rozpocznie się o godz. 13:30.

REKLAMA