Sprawy spadkowe załatwiane są zazwyczaj dwuetapowo. W pierwszej kolejności spadkobiercy muszą uzyskać postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku bądź notarialne poświadczenie dziedziczenia. Jeżeli spadkobierca jest jeden na tym etapie postępowanie się kończy – staje się on właścicielem składników spadku.
Jednak w przypadku kilku spadkobierców mamy do czynienia z współwłasnością w częściach ułamkowych i kolejnym koniecznym etapem jest umowny lub sądowy podział spadku.
Polecamy : Poradnik Gazety Prawnej 9/18 Firma w spadku – zarząd sukcesyjny
Umowny dział spadku przed notariuszem
Umowny dział spadku przed notariuszem wymaga większych nakładów finansowych niż sądowe załatwienie sprawy w sądzie, aczkolwiek jest to sposób zdecydowanie szybszy. Koszty z tym związane można podzielić na dwa rodzaje:
- koszty taksy notarialnej – zależne są od wartości majątku spadkowego;
- koszty związane z uzyskaniem potrzebnych dokumentów – rodzaje dokumentów zależne są od rodzaju składników spadku np. własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego (wymagane zaświadczenie ze spółdzielni mieszkaniowej o nabyciu prawa do lokalu oraz akt notarialny), samochód (wymagany dowód rejestracyjny).
Koszty taksy notarialnej
Zgodnie z § 2 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej jej wysokość jest zależna od wartości majątku spadkowego podlegającego działowi.
Zobacz też: Notariusz
Maksymalna stawka wynosi od wartości:
- do 3000 zł – 100 zł;
- powyżej 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
- powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
- powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
- powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
- powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
- powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł.
Pierwsza grupa podatkowa w rozumienie ustawy o podatku od darowizn i spadków: małżonek, wstępni (rodzice, również przysposabiający, dziadkowie), zstępni (syn, córka), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa.
Jeżeli łączna wartość majątku spadkowego to 230 000 zł należy w następujący sposób obliczyć wysokość maksymalnej taksy notarialnej: 1010 zł + (0,4% x [230 000 – 60 000])=1010 zł +680 zł=1690 zł
Powyżej przedstawiona stawka notarialna jest stawką maksymalną i jej wysokość może być negocjowana z notariuszem. Często stawki taksy są zależne od wielkości miasta, w którym notariusz udziela usługi. W Warszawie koszt może być większy niż w małym mieście na wschodzie Polski.
Polecamy: Podatek od spadku
Dokumenty i koszty ich uzyskania
Potrzebne dokumenty i koszty ich uzyskania:
- jeśli w skład spadku wchodzi własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego – wymagane jest:
- zaświadczenie z spółdzielni mieszkaniowej o nabyciu prawa do lokalu,
- akt notarialny dotyczący nabycia prawa do lokalu mieszkalnego,
- aktualny odpis z księgi wieczystej (koszt 6 zł za stronę odpisu),
- zaświadczenie z Urzędu Skarbowego potwierdzające uregulowanie zobowiązania podatkowego z tytułu podatku od spadków (opłata skarbowa 17 zł);
- jeśli w skład spadku wchodzi prawo własności nieruchomości gruntowej – wymagany jest:
- akt notarialny dotyczący nabycia prawa własności,
- wypis z Ewidencji Gruntów i Budynków prowadzonej przez Starostwo Powiatowe (ok. 50 zł),
- zaświadczenia o przeznaczeniu terenu zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z Urzędu Miasta,
- aktualny odpis z księgi wieczystej (koszt 6 zł za stronę odpisu),
- zaświadczenie z Urzędu Skarbowego potwierdzające uregulowanie zobowiązania podatkowego z tytułu podatku od spadków (opłata skarbowa 17 zł).
Niezbędny jest również odpis wyroku sądu stwierdzającego nabycie spadku lub akt notarialny poświadczający dziedziczenie.
Zobacz: Sprawy rodzinne
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2016, poz. 380)
- Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. 2013, poz. 237)