Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza czy w sądzie?
To pytanie zadaje sobie wiele osób, które chcą uporządkować prawnie sprawy spadkowe po osobie zmarłej. Zanim podejmiemy decyzję warto zbadać czy rzeczywiście dokonanie tego w kancelarii notarialnej jest możliwe. Prawo wymienia bowiem kilka sytuacji, gdy nie można stwierdzić nabycia spadku u notariusza. Tak jest w przypadku dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych.
Ponadto notariusz odmówi sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia:
- jeżeli w stosunku do spadku został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku;
- jeżeli w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, lub też osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub ogłoszone;
- w sprawie brak jurysdykcji krajowej.
Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób zainteresowanych. Osobami zainteresowanymi są osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Utratę statusu osoby zainteresowanej powoduje odrzucenie spadku lub zapisu windykacyjnego oraz uznanie za niegodnego.
Spadkobiercy nie mają wyboru w sytuacjach, gdy spadkodawca zmarł przed 1 lipca 1984. Wówczas stwierdzenie nabycia spadku jest możliwe jedynie w sądzie.
Zarówno stwierdzenie nabycia spadku, jak i poświadczenie dziedziczenia u notariusza nie mogą nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.
Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza – koszt
Aktualne stawki taksy notarialnej określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 czerwca 2004 r.
Maksymalna stawka za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia wynosi 50 zł.
W przypadku aktu poświadczenia dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym maksymalna stawka wynosi 100 zł.
Za sporządzenie protokołu dziedziczenia zapłacimy maksymalnie 100 zł. Tyle samo wynosi najwyższa stawka za sporządzenie projektu protokołu dziedziczenia.
Sporządzenie protokołu obejmującego oświadczenie o wyrażeniu zgody na spisanie protokołu dziedziczenia zgodnie z jego projektem kosztuje do 50 zł. Tyle samo wynosi sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu.
Warto pamiętać, iż notariusz pobiera również taksę za odpisy.
Obecnie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku kierowany do sądu podlega opłacie w wysokości 100 zł, gdy sprawa dotyczy jednego spadkodawcy.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1192 z późn. zm.)