Problem niechcianego spadku może być bardzo dotkliwy zwłaszcza jeżeli nie zainteresujemy się tym w odpowiednim czasie.
Czynności związane ze spadkobraniem reguluje kodeks cywilny (Dz.U.64.16.93 ze zm.) Każdy spadkobierca ma 6 miesięcy od chwili kiedy dowiedział się o śmierci spadkodawcy na złożenie oświadczenia (przed sądem lub notariuszem) o przyjęciu lub odrzuceniu spadku,. Jeżeli zdecydujemy się na przyjęcie spadku zawsze możemy określić sposób w jaki to przyjęcie nastąpi, wprost (bez ograniczenia odpowiedzialności za długi ) lub z dobrodziejstwem inwentarza. Ten drugi sposób chroni osobę dziedzicząca spadek w sytuacji gdy długi spadkowe znacznie przekraczają jego wartość.
W przypadku gdy nie zostanie złożone oświadczenie o sposobie przyjęcia spadku jest to jednoznaczne z przyjęciem spadku wprost. Nie dotyczy to
1) osób poniżej 13 roku życia,
2) osób, co do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia,
3) osób prawnych.
W tych przypadkach brak oświadczenia oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
W opisanym wyżej przypadku mamy przykład zaniedbania złożenia oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu spadku w terminie przewidzianym przez kodeks cywilny. Oznacza to przyjęcie spadku razem ze wszystkimi jego długami. Spadkobierczyni będzie odpowiadała za zaciągnięte przez brata kredyty całym swoim majątkiem.
Jedyną szansą na uwolnienie się od skutków takiego zaniedbania jest powołanie się na swoja niewiedzę w zakresie istnienia jakichkolwiek zobowiązań spadkodawcy.
Zobacz również: Jak można przyjąć spadek
Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia
Zgodnie z art.1019 kc jeżeli osoba, która złożyła oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku działała pod wpływem błędu może uchylić się od skutków prawnych takiego oświadczenia. W analogiczny sposób może postąpić osoba która takiego oświadczenia nie złożyła co spowoduje unieważnienie prostego przyjęcia spadku.
Błąd musi dotyczyć treści czynności prawnej oraz być istotny. Przykładowo może to dotyczyć osoby spadkodawcy, tytułu powołania lub przedmiotu spadku. W tej ostatniej sytuacji chodzi o brak wiedzy o rzeczywistym stanie majątku spadkowego, z tym zastrzeżeniem, że nie jest on wynikiem braku staranności po stronie spadkobiercy.
W razie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku sąd przeprowadza rozprawę, na której ustala czy w konkretnej sprawie oświadczenie zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby. Spadkobierczyni musi udowodnić ze zrobiła wszystko aby dowiedzieć się jak wygląda rzeczywisty stan spadku. Sąd po przeprowadzeniu rozprawy zmienia z urzędu postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
Uchylenie się nie jest możliwe, jeżeli brak wiedzy o rzeczywistym stanie majątku spadkowego jest wynikiem braku staranności spadkobierców.
Zobacz serwis: Postępowanie spadkowe