Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez spadkodawcę.
Co do zasady wszystkie długi i zobowiązania, które zaciągnął spadkodawca obciążają spadkobierców.
Nie dotyczy to tylko zobowiązań, które są ściśle związane z osobą spadkodawcy np. wynikające z umowy o dzieło.
Przykład: Zmarły zobowiązał się do namalowania obrazu. Po jego śmierci, zamawiający nie może domagać się tego od jego spadkobierców.
Wszystkie pozostałe przechodzą na spadkobierców. Mogą oni jednak ograniczyć swoją odpowiedzialność do wysokości wartości spadku jeśli przyjmą spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Ochrona inwentarza nie obejmuje spadkodawców, którzy celowo zaniżyli wartość wskazanych aktywów lub zawyżyli wartość długów.
Zobacz również: Ochrona dziedziczenia
Jak kształtuje się odpowiedzialność?
1. Przyjęcie wprost
Przy przyjęciu spadku wprost spadkobiercy odpowiadają za długi spadkowe bez ograniczeń, całym swoim majątkiem.
2. Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza
Przy przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, spadkobiercy odpowiadają nadal całym swoim majątkiem, do wysokości jednak wartości uzyskanego spadku. Oznacza to, że jeżeli wartość długów, jest wyższa niż aktywów – spadkobierca nie ponosi odpowiedzialności za długi.
3. Przed działem spadku.
Przed dokonaniem działu spadku, wszyscy spadkobiercy odpowiadają solidarnie za długi spadkowe. Oznacza to, że wierzyciele mogą skierować roszczenia do wybranego spadkobiercy (np. tego który ma najlepszą sytuację finansową) i ściągnąć z niego całość długu.
Feralny spadkobierca może dochodzić później roszczeń od pozostałych spadkobierców - tak aby wyrównać swoją stratę.
4. Po dziale spadku
Po podzieleniu spadku, spadkobiercy odpowiadają proporcjonalnie do swojego udziału w masie spadku. Oznacza to, że wierzyciel nie może ściągnąć całości długu od jednego ze spadkodawców.
Zobowiązania powstałe po śmierci spadkodawcy
Oprócz długów, które zaciągnął spadkodawca przed śmiercią, w skład długów spadkowych wchodzą też zobowiązania powstałe w wyniku śmierci, jak i związane z kosztami związanymi z zarządem masą spadku.
W szczególności w skład długów (obciążających spadkobiercę/ spadkobierców) wchodzą :
- koszty pogrzebu,
- koszt spełnienia zapisów i poleceń spadkodawców,
- koszty postępowania spadkowego (np. wpis, koszt biegłego- przy badaniu testamentu, koszt komornika – przy sporządzaniu spisu inwentarza).
Dla spadkobiercy powstają również, w zależności od okoliczności inne obowiązki :
- małżonek i inni domownicy zmarłego muszą mieć umożliwione korzystanie z zajmowanego wcześniej mieszkania przez co najmniej 3 miesiące po śmierci spadkodawcy. Nie można tego prawa ograniczyć. Osoba trzecia, która odziedziczyła mieszkanie musi ten stan znosić, nie może pobierać żadnej opłaty za korzystanie z lokalu w tym okresie;
- jeśli małżonek nie dziedziczy w zbiegu z dziećmi, przysługują mu ponad udział spadkowy również przedmioty gospodarstwa domowego, z których korzystał wspólnie ze zmarłym, lub wyłącznie sam;
- innym obciążeniem związanym ze spadkiem jest obowiązek dostarczenia środków utrzymania dziadkom spadkodawcy. Obowiązek taki powstaje jeśli znajdują się oni w niedostatku i nie mogą otrzymać należnych im środków utrzymania od osób do tego zobowiązanych.
Zobacz serwis: Postępowanie spadkowe