Czy zawsze rodzic potrzebuje zgody sądu na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego? Jakie są najważniejsze terminy i formalności? Co z odrzuceniem spadku w imieniu dziecka u notariusza? Odpowiadamy na najważniejsze pytania.
- Czy potrzebna jest zgoda sądu na odrzucenie spadku przez dziecko?
- Co powinno zawierać oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka?
- W jakim terminie składa się wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego? Ile wynosi opłata?
- Czy spadek w imieniu dziecka można odrzucić przed notariuszem?
Czy potrzebna jest zgoda sądu na odrzucenie spadku przez dziecko?
Zgodnie z Kodeksem cywilnym spadkobierca może przyjąć spadek wprost (bez ograniczenia za długi) lub z dobrodziejstwem inwentarza (z ograniczeniem odpowiedzialności za długi). Spadek można też odrzucić. Rodzicie nie mogą bez zezwolenia sądu spadku dokonywać czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Jednak po ostatnich zmianach w prawie spadkowym, które weszły w życie w listopadzie 2023 r., zgoda sądu na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego nie zawsze jest wymagana.
Najogólniej rzecz ujmując, po zmianach konieczność uzyskania zezwolenia sądu jest wyłączona, gdy dziecko jest powołane do dziedziczenia na skutek uprzedniego odrzucenia spadku przez któregokolwiek z rodziców, którym przysługuje pełna władza rodzicielska. Zgoda sądu jest jednak wymagana w braku porozumienia rodziców lub jeśli inny zstępny rodziców tego dziecka przyjmuje spadek.
Co powinno zawierać oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka?
Rodzic, składając w imieniu dziecka oświadczenie o odrzuceniu spadku, oświadcza o:
- przysługiwaniu mu władzy rodzicielskiej i jej zakresie,
- wyrażeniu przez drugiego z rodziców zgody na odrzucenie spadku, chyba że oświadczenie to jest składane wspólnie,
- uprzednim odrzuceniu spadku przez któregokolwiek z rodziców,
- odrzuceniu spadku przez innych zstępnych rodziców tego dziecka
– chyba że przed złożeniem oświadczenia zostało wydane zezwolenie sądu na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka w postaci odrzucenia spadku.
Zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka lub osoby pozostającej pod opieką w postaci prostego przyjęcia lub odrzucenia spadku, w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, wydaje sąd spadku.
W jakim terminie składa się wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego? Ile wynosi opłata?
Przepisy przewidują 6-mesięczny (od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania) termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Po ostatnich zmianach w prawie spadkowym do zachowania tego terminu wystarczy złożenie przed jego upływem wniosku do sądu o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Jeżeli złożenie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku będzie wymagało zezwolenia sądu, to bieg terminu do złożenia oświadczenia ulegnie zawieszeniu na czas trwania postępowania sądowego w tym przedmiocie.
Opłata od wniosku do sądu wynosi 100 zł.
Czy spadek w imieniu dziecka można odrzucić przed notariuszem?
Tak, spadek w imieniu małoletniego można odrzucić przed notariuszem. Wcześniej warto skontaktować się z wybraną kancelarią notarialną, aby ustalić termin i konieczne formalności. Będzie tu wymagane m.in. prawomocne postanowienie sądu rodzinnego wyrażające zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka, gdy w danym przypadku jest konieczne.
Jeden wypis aktu notarialnego oświadczenia o odrzuceniu spadku zostanie wysłany do sądu spadku.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 653);
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (j. t.. Dz. U. z 2023 r., poz. 1550; ost. Dz. U. z 2023 r., poz. 1860);
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 2809; ost. zm. Dz. U. z : z 2023 r., poz. 1606).