REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spadek – i co dalej? 5 wskazówek dla spadkobierców

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Alicja Kociemba
Adwokat wpisany na listę Wielkopolskiej Izby Adwokackiej w Poznaniu oraz mediator sądowy wpisany na listę stałych mediatorów Sądu Okręgowego w Poznaniu. Prowadzi kancelarię adwokacką w Poznaniu – Kociemba Kancelaria Adwokacka.
Spadek – i co dalej? 5 wskazówek dla spadkobierców
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kiedy zakończą się uroczystości i przeminie smutek związany ze śmiercią bliskiej osoby, spadkobiercy powinni podjąć się uporządkowania spraw spadkowych. Warto działać możliwe niezwłocznie, ponieważ od daty śmierci biegną istotne terminy, których niedotrzymanie może mieć negatywne skutki dla spadkobierców. 

Poniżej 5 wskazówek, na co zwrócić uwagę i jakich formalności dopełnić wobec dziedziczenia. 

REKLAMA

1. Ustal krąg spadkobierców 

Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy (nie sporządził testamentu) albo osoby powołane do spadku nie chcą lub nie mogą być spadkobiercą (np. odrzuciły spadek lub nie dożyły jego otwarcia). 

Jeśli spadkodawca sporządził testament, to wskazał w nim jedną lub kilka osób powołanych do spadku. 

W przypadku dziedziczenia ustawowego, krąg spadkobierców wynika z ustawowo narzuconej kolejności dziedziczenia. W pierwszej kolejności do spadku powołane są dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Jeśli spadkodawca nie ma dzieci, to do spadku z ustawy powołani są jego małżonek oraz rodzice. Krąg spadkobierców w przypadku dziedziczenia ustawowego zależy od sytuacji rodzinnej zmarłego i wymaga indywidualnego ustalenia. 

2. Sprawdź, czy spadkodawca pozostawił testament 

Testament ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Często o rozporządzeniu na wypadek śmierci wie małżonek lub dzieci zmarłego – wówczas sporządzenie testamentu nie budzi wątpliwości i konieczne jest jego otwarcie i ogłoszenie w sądzie lub u notariusza. 

REKLAMA

Wobec braku wiedzy o pozostawieniu testamentu, warto sprawdzić w Notarialnym Rejestrze Testamentów, czy spadkodawca sporządził testament w formie aktu notarialnego. Notarialny Rejestr Testamentów działa od 5 października 2011 roku, jednak umieszczenie testamentu w rejestrze jest dobrowolne. Może więc okazać się, że spadkodawca sporządził testament, ale nie widnieje we wskazanym Rejestrze. 

Testament może być sporządzony także odręcznie i jest ważny, jeśli jest podpisany i opatrzony datą oraz spadkodawca go nie odwołał. Innymi słowy – tak samo ważny jest testament sporządzony w formie aktu notarialnego, jak testament sporządzony własnoręcznie na zwykłym papierze. Dlatego warto przejrzeć notatki, dokumenty zmarłego, żeby upewnić się, czy właśnie w takiej formie nie rozporządził majątkiem na wypadek swojej śmierci.

3. Zorientuj się, co wchodzi w skład spadku 

Spadkiem są prawa i obowiązki majątkowe zmarłego. Można przyjąć zasadę, że do spadku należy wszystko to, co zmarły posiadał lub do czego był zobowiązany w dacie śmierci. Wyjątki wyłączające zaliczenie uprawnienia lub obowiązku do spadku wynikają z ustawy (np. prawa ściśle związane z jego osobą, prawo dożywocia, służebność osobista). 

Dodatkowo, do spadku należą prawa i obowiązki nieistniejące w dacie śmierci jak np. koszty pogrzebu stanowiące dług spadkowy. 

Spadek to nie tylko aktywa, lecz także pasywa. Jeśli spadkodawca pozostawił po sobie zobowiązania (np. niespłacone pożyczki, zaległości w ZUS, niezapłacone rachunki za telefon), to długi te obciążają spadkobierców. Wiedza o stanie spadku ułatwia podjęcie decyzji o tym, czy spadek przyjąć, czy odrzucić. 

4. Złóż w terminie oświadczenie spadkowe 

W terminie 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku, spadkodawca może złożyć oświadczenie spadkowe. 

Oświadczenie może polegać na:

  • przyjęciu spadku w sposób prosty, co oznacza, że odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe jest nieograniczona, 
  • przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza co oznacza, że odpowiedzialność za długi spadkowe ogranicza się do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku (innymi słowy – spadkobierca nie odpowiada za długi spadkowe swoim majątkiem), 
  • odrzuceniu spadku, co oznacza, że spadkobierca traktowany jest tak, jakby nie dożył otwarcia spadku. 

Niezłożenie oświadczenia spadkowego w terminie jest równoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. 

Oświadczenie spadkowe można złożyć w sądzie lub przed notariuszem. 

Należy pamiętać o obowiązkach podatkowych związanych z przyjęciem spadku i w przypadku zwolnienia z podatku od spadków i darowizn – o złożeniu stosownej deklaracji w terminie 6 miesięcy od momentu, gdy powstał obowiązek podatkowy.

5. Przeprowadź dział spadku  

Na skutek spadkobrania przez kilka osób, pomiędzy nimi w stosunku do odziedziczonych przedmiotów majątkowych powstaje współwłasność. Oznacza to, że np. jeśli w spadku znajdowała się nieruchomość, a spadek odziedziczyło 3 spadkobierców, to stali się oni współwłaścicielami nieruchomości. Zatem jako współwłaściciele mogą korzystać z nieruchomości, czerpać korzyści (np. z najmu), a także ponosić koszty utrzymania. 

Do chwili działu spadku, spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe.

Zakres i sposób działu spadku jest uzależniony, co wchodzi w jego skład. Z uwagi na długotrwałość postępowań sądowych w przedmiocie działu spadku, warto dokonać tego polubownie, w porozumieniu z pozostałymi spadkobiercami np. w formie umowy o dział spadku zawartej przed notariuszem 

Polecamy: „Fundacja rodzinna. Skuteczne planowanie sukcesji75 praktycznych przykładów, tabel, wzorów i schematów”

 
oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Socjolog: wyborcy kierują się emocjami, nikt nie czyta programów; zwycięża ten, kto umiejętnie przeplata politykę nienawiści z polityką miłości

Wyborcy deklarują, że chcą programów, ale kierują się emocjami - powiedział w Studiu PAP socjolog, dr hab., prof. Uniwersytetu Warszawskiego Przemysław Sadura. Zapytany jakich działań kandydatów można się spodziewać w miesiącu, który pozostał do wyborów, powiedział, że boi się "puszczać wodze fantazji".

Złodzieje nie świętują: zabezpiecz dom czy mieszkanie przed wyjazdem na Wielkanoc. Jadąc uważaj, trwa policyjna akcja: Wielkanoc 2025

Wielkanoc 2025, podobnie jak te w latach ubiegłych jest szczególnie ważnym dla nas okresem, ale w natłoku obowiązków nietrudno o nieuwagę. Taki moment mogą szybko wykorzystać złodzieje. Policja od lat ostrzega: złodzieje nie świętują - zabezpiecz dom czy mieszkanie przed wyjazdem na Wielkanoc. Jadąc uważaj, bo jak zawsze trwa policyjna akcja: Wielkanoc na drogach.

Prof. Sieroszewski: Powyżej 24 tygodnia ciąży nie ma aborcji a poród. NRL: wytyczne Ministra Zdrowia dot. aborcji nie są wiążące dla sądów i nie rozwiewają wszystkich wątpliwości

Opinią publiczną wstrząsnęła ostatnio informacja o przerwaniu 9 miesięcznej ciąży w szpitalu w Oleśnicy. Zdarzyło się w 2024 roku ale informacja o tym fakcie dotarła do szerszej opinii publicznej w bieżącym roku. Wiele osób jest zaszokowanych tym, że zamiast doprowadzić do urodzenia dziecka, lekarz doprowadził do jego śmierci. W tej sprawie Prokuratura Okręgowej we Wrocławiu prowadzi postępowanie wyjaśniające. Sprawą zainteresował się Rzecznik Praw Obywatelskich. Natomiast Naczelna Rada Lekarska apeluje do Ministra Zdrowia o doprecyzowanie przepisów prawnych dot. dopuszczalności przerywania ciąży. O wyjaśnienia co do pojęcia przerwanie ciąży apeluje też Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Prezes PTGiP prof. Sieroszewski wskazuje, że słowo +aborcja+" pochodzi z łaciny; +abortus+ oznacza poronienie. Z poronieniem mamy do czynienia do 23 tygodnia ciąży i tym samym z aborcją. Powyżej 24 tygodnia nie ma żadnej aborcji, a poród" – wyjaśnia prof. Sieroszewski. W tle całej sprawy są wydane w sierpniu 2024 r. wytyczne Ministra Zdrowia w sprawie obowiązujących przepisów prawnych dotyczących dostępu do procedury przerwania ciąży.

Papież Franciszek: Egoizm ciąży bardziej niż krzyż – rozważania na Drogę Krzyżową

Watykan opublikował poruszające rozważania Drogi Krzyżowej autorstwa papieża Franciszka, który wciąż dochodzi do siebie po ciężkim zapaleniu płuc. „W świecie chłodnej kalkulacji i bezlitosnych interesów” Ojciec Święty wzywa do nawrócenia serca, współczucia i odrzucenia obojętności.

REKLAMA

Linia orzecznicza: Sądy o przeliczaniu emerytur niekorzystnie dla ZUS. Emeryci walczą o wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.

Orzecznictwo w sprawach wniosków o ponowne przeliczenie emerytury po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 jest bardzo niejednolite. Wskazana niejednolitość przejawia się na wielu płaszczyznach, przede wszystkim niektóre sądy powszechne orzekają na korzyść emerytów poprzez zmianę decyzji ZUS, inne z kolei orzekają na niekorzyść, oddalając odwołania emerytów. W artykule zostaną przedstawione zarówno wyroki korzystne, jak i niekorzystne.

Luka w przepisach. W MOPS rodzina z podwójnym 20 000 zł. Świadczenie pielęgnacyjne i świadczenie wspierające

Zapadł wyrok sądu administracyjnego, z którego wynika, że opiekunka albo opiekun osoby niepełnosprawnej wcale nie musi oddawać świadczenia pielęgnacyjnego do MOPS w związku ze świadczeniem wspierającym (dla osoby niepełnosprawnej). Wydawałoby się, że wszystko jasne – jest świadczenie wspierające dla osoby niepełnosprawnej więc zwracamy świadczenie pielęgnacyjne. Ale nie. Sąd stwierdził:

IMGW ostrzega: burze, trąby powietrzne, wiatr do 100 km/h i gwałtowne wzrosty stanów wody

IMGW alarmuje. Trąby powietrzne mogą wystąpić w pasie od Lubelszczyzny po Kujawy. Tam też zostało wydane ostrzeżenie II stopnia przed burzami, którym może towarzyszyć wiatr do 100 km/h. IMGW wydał również ostrzeżenia I stopnia przed burzami. Na południu kraju intensywne opady deszczu mogą powodować podtopienia.

ePraca: nowy obowiązek zgłaszania ofert pracy przez pracodawców, od II kwartału 2025 r. Jest ustawa

Technologia zmienia rynek pracy coraz bardziej. Od jakiegoś czasu można szukać pracy w aplikacji ePraca. Aplikacja do łatwego zainstalowania na telefon jest nowoczesnym narzędziem, dla tych którzy chcą zmienić czy szukają pracy. Co ważne, w związku ze zmianami ustawowymi, a konkretnie w związku z uchwaleniem ustawy o rynku pracy, w zakresie portalu i aplikacji ePraca został uregulowany nowy obowiązek zgłaszania ofert pracy przez pracodawców - ale których?

REKLAMA

Prezydent zdecydował: Gminy będą mogły zablokować budowę tysięcy domów. Zmiana ważnego terminu dla właścicieli nieruchomości i koniec z bezterminowymi decyzjami o warunkach zabudowy

W dniu 16 kwietnia 2025 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza zmianę ważnego dla właścicieli nieruchomości (i gmin) terminu w zakresie reformy planowania przestrzennego. W związku z ww. reformą – już niebawem – miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz decyzje o warunkach zabudowy będą musiały być zgodne z uchwalanymi przez gminy planami ogólnymi, a tym samym – gminy będą mogły uniemożliwić właścicielowi nieruchomości np. budowę domu na działce, która w ww. planie ogólnym zostanie zlokalizowana w strefie objętej zakazem zabudowy. Nie zmienia się jednak termin na wydawanie bezterminowych decyzji o warunkach zabudowy, na uzyskanie których pozostało już niewiele czasu.

Wielki Piątek w Kościele katolickim: Jest to dzień postu ścisłego. Jakie są uroczystości?

W Wielki Piątek Kościół katolicki nie sprawuje się mszy świętej. W świątyniach celebrowana jest liturgia Męki Pańskiej, trwa adoracja krzyża, któremu oddaje się cześć przez uklęknięcie – jak Chrystusowi Eucharystycznemu. Odbywa się uroczysta Droga Krzyżowa. Jest to dzień postu ścisłego.

REKLAMA