Spadki

Czy można pozbawić spadkobiercę zachowku? Co do zasady na to pytanie można udzielić odpowiedzi twierdzącej. Należy jednak wziąć pod uwagę, że jest tu wiele wyjątków.

Zobacz czym charakteryzują się obie instytucje prawa spadkowego i na jaki system zdecydował się Polski ustawodawca.

Ustalania sched spadkowych dokonuje sąd w przypadku działu spadku, gdy nie ma zgodnego wniosku uczestników co do sposobu podziału majątku spadkowego.

Spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.

Przy dziedziczeniu ustawowym istotne są więzy krwi. Zatem dziecko ze związku konkubenckiego, zwanego inaczej nieformalnym, będzie z ustawy dziedziczyło zarówno po swojej matce jak i po swoim ojcu, oraz po ich krewnych, tak samo jak dziecko ze związku małżeńskiego.

Jeśli spadkobierca nie może osobiście złożyć świadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku, może udzielić pełnomocnictwa do tej czynności.

Obowiązywanie zasady swobody testowania oznacza, że spadkodawca może ustanowić spadkobiercą całego swojego majątku osobę spoza kręgu najbliższych krewnych. Powstaje zatem konieczność ustawowego zabezpieczenia interesów osób najbliższych spadkodawcy. Ochronę taką przewiduje zachowek.

Przez umowę zrzeczenia się dziedziczenia, uregulowaną w art. 1048 k.c., przyszły spadkobierca ustawowy zrzeka się dziedziczenia po przyszłym spadkodawcy.

Uprawniony do zachowku często nie może uzyskać od spadkobiercy całej kwoty należnego mu zachowku, wówczas może zwrócić się do obdarowanego o sumę potrzebną do uzupełnienia zachowku. Chodzi jednak jedynie o osobę, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku. Co więcej, sytuacja obdarowanych może być zróżnicowana, zależy bowiem od tego, czy obdarowany jest równocześnie osobą uprawnioną do zachowku.

Co do zasady nieważna z mocy prawa jest umowa o spadek po osobie żyjącej. Jedynym wyjątkiem w tym zakresie jest zawarcie umowy o zrzeczenie się dziedziczenia przez spadkobiercę ustawowego z przyszłym spadkodawcą.

Artykuł ten jest kontynuacją innego artykułu w zakresie złożenia oświadczenia w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku, ale z opóźnieniem (w przypadku dziedziczenia ustawowego). Będę się starała tu nie powtarzać się, ale poruszyć również inne problemy związane ze złożeniem oświadczeniem w zakresie trybu i sposobu przyjęcia spadku, ale w przypadku dziedziczenia z testamentu.

Jeśli w trakcie toczącego się postępowania cywilnego strona umrze, sąd z urzędu zawiesi postępowanie w sprawie. Jest to czynność obligatoryjna, to znaczy musi zostać wykonana.

Ustawodawca przewidział dla osób bliskich pewien okres ochronny, w którym mogą one przystosować się do nowych warunków rodzinnych po śmierci bliskiej osoby.

Dzięki projektowi nowelizacji kodeksu cywilnego przygotowanemu przez Ministerstwo Sprawiedliwości spadkodawca będzie mógł przekazać dziedziczącemu konkretne przedmioty na mocy zapisu windykacyjnego. Z chwilą śmierci staną się jego własnością i spowodują odpowiedzialność za długi spadkowe w takim samym stopniu jak pozostali spadkobiercy.

Rzecznik Praw Obywatelskich może wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu – w tym także o dział spadku. Przysługują mu w nim takie same prawa jak Prokuratorowi.

Prokurato r jest organem prawnym, który ma pośredni interes prawny w postępowaniu o dział spadku. Może jednak m.in. obok spadkobiercy, nabywcy spadku, czy Rzecznika Praw Obywatelskich wziąć w tym postępowaniu bezpośredni udział.

Może się tak zdarzyć, że po śmierci bliskiej osoby, po której dziedziczymy z ustawy, w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o śmierci tej osoby nie złożymy żadnego oświadczenia w przedmiocie przyjęcia spadku bądź jego odrzucenia.

Co wybrać: spadek czy darowiznę? Osiągając określony wiek coraz częściej zastanawiamy się, jak rozporządzić zgromadzonym w ciągu całego życia majątkiem w taki sposób, aby wszyscy najbliżsi byli zadowoleni.

Co do zasady nie ma ograniczeń w dziedziczeniu. Oczywiście w zależności od tego, czy będzie to dziedziczenie ustawowe czy testamentowe, z reguły inny będzie krąg uprawnionych do dziedziczenia. Ustawodawca wymienił jednak dwa wyjątki od tej ogólnej zasady.

Śmierć osoby najbliższej to przede wszystkim osobista tragedia. Niestety wiąże się też z licznymi formalnościami, których musimy dopełnić, aby żyć normalnie po takiej stracie. Przepisy prawa przewidują okres ochrony, podczas którego możemy korzystać z mieszkania i wyposażenia spadkodawcy. Z jakimi formalnościami należy się liczyć?

W sprawach spadkowych często spotykamy się z pojęciem przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Co w praktyce oznacza ten zwrot?

Odrzucenie spadku często jest jedyną drogą w celu uniknięcia dużych – często przewyższających wartość samego spadku – długów spadkowych.

Z chwilą śmierci prawa i obowiązki zmarłego, które wynikają ze stosunków cywilnoprawnych, przechodzą na jego spadkobierców. Innymi słowy, spadkobierca wstępuje w sytuację prawną osoby zmarłej, za wyjątkiem jednak niektórych kategorii praw, jak na przykład o charakterze niemajątkowym (np. dobra osobiste), czy związanych ściśle z osobą zmarłego (np. roszczenia alimentacyjne).

Sporządzenie testamentu u notariusza jest najlepszym zabezpieczeniem przed działaniami osób trzecich, planujących obalić testament. Taki testament daje nam pewność, że jest on ważny, oraz zgodny z przepisami i wolą testatora.

Notarialne poświadczenie dziedziczenia funkcjonuje w Polsce od października 2008 roku. Od 1marca 2009 roku rozpoczęto testowanie rejestru testamentów.

Projekt ustawy z dnia 28 sierpnia 2009 roku w istotny sposób zmieni przepisy kodeksu cywilnego i niektórych innych ustaw wprowadzając zapis windykacyjny.

W dniu 28 czerwca 2009 roku weszły w życie przepisy zgodnie z którymi krąg spadkobierców zostanie rozszerzony o dziadków, a w razie ich śmierci wujów i ciotki, a także pasierbów.

W dniu 28 czerwca 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny. Mimo tego, że nowelizacja zmienia jedynie 5 artykułów w zakresie prawa spadkowego (z kilkudziesięciu) wprowadza spore zamieszanie, zmienia bowiem (pierwszy raz od uchwalenia obecnego kodeksu cywilnego w 1964 roku) porządek dziedziczenia i znacząco rozszerza grono spadkobierców ustawowych- dopuszczając do spadku m.in. dziadków spadkodawcy i ich zstępnych (wujostwo spadkobiercy i jego kuzyni). W praktyce oznacza to, mniejszą szansę na objęcie spadku przez Skarb Państwa, ale także większe (niż do tej pory) rozbicie spadku (im więcej osób dziedziczy, tym mniejsze są ich udziały).