Uprawnienia policji mają ulec zmianie. Rząd rozpoczął prace legislacyjne nad nowym rozporządzeniem. Dostosuje ono regulacje dotyczące uprawnień policjantów do znowelizowanej ustawy o Policji.
Przepisy określające uprawnienia policjantów muszą ulec zmianie, ponieważ zgodnie z uchwaloną w sierpniu 2022 r. nowelizacją Kodeksu karnego wykonawczego oraz innych ustaw, w tym – ustawy o Policji, przepisy wykonawcze wydane na podstawie dotychczasowych przepisów ustawy o Policji mogą obowiązywać nie dłużej niż przez rok od wejścia w życie sierpniowej nowelizacji. Weszła ona w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., zatem rząd musi przygotować nowe regulacje dotyczące uprawnień policjantów przed końcem tego roku. Zajęło się tym Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Co zmieniło się w ustawie o Policji
Ubiegłoroczna nowelizacja ustawy o Policji dotyczyła przepisów określających podstawy prawne zatrzymywania przez Policję osób pozbawionych wolności. Ustawodawca przewidział rozszerzenie przesłanek warunkujących prawo do zatrzymywania przez Policję osób pozbawionych wolności o następujące okoliczności dotyczące osób, które:
- dokonały ucieczki z aresztu śledczego, zakładu karnego, ze strzeżonego ośrodka lub z aresztu dla cudzoziemców,
- dokonały ucieczki w trakcie konwojowania lub zatrudnienia.
Powoduje to konieczność opracowania nowego projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów – głosi uzasadnienie projektu nowego rozporządzenia.
Co zmienia nowe rozporządzenie
Projekt rozporządzenia autorstwa urzędników MSWiA w większości powiela przepisy dotychczasowego rozporządzenia w sprawie postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów. Rozporządzenie to w sposób kompleksowy reguluje postępowanie policjantów przy wykonywaniu niektórych uprawnień wynikających z ustawy o Policji.
Ze względu na konieczność dostosowania treści rozporządzenia do sierpniowej nowelizacji ustawy o Policji w w nowym rozporządzeniu uwzględniono uprawnienia policjantów do zatrzymywania osób pozbawionych wolności, które dokonały ucieczki z aresztu śledczego, zakładu karnego, ze strzeżonego ośrodka lub z aresztu dla cudzoziemców lub dokonały ucieczki w trakcie konwojowania lub zatrudnienia. Wprowadzono zmianę dotyczącą wyłączenia odnoszącego się do zawiadomienia o zatrzymaniu miejscowo właściwego prokuratora, w odniesieniu do osób zatrzymanych pozbawionych wolności.
Pogłębiona analiza dotychczasowych przepisów rozporządzenia w sprawie postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów doprowadziła urzędników MSWiA do sformułowania szeregu nowych propozycji zmian regulacji objętych zakresem tego rozporządzenia.
W przepisach dotyczących katalogu dokumentów lub informacji, w oparciu o które policjant ustala tożsamość osoby legitymowanej, doprecyzowano regulację odnoszącą się do możliwości ustalenia tożsamości osoby w sytuacji braku dokumentu tożsamości. Dotychczasowy przepis umożliwiał ustalenie tożsamości osoby m.in. na podstawie informacji o osobie w postaci zdjęcia wraz z opisem wizerunku osoby, co zawężało możliwości ustalenia tożsamości. Nie każdy bowiem zbiór danych, do którego Policja ma dostęp, zawiera zdjęcie osoby z jednoczesnym opisem wizerunku osoby. Na przykład w Rejestrze Dowodów Osobistych zawarte są dane personalne, zdjęcie osoby, natomiast brak jest opisu wizerunku. Uwzględniając możliwość rozwoju technicznego w zakresie tworzenia nowych zbiorów danych, do których Policja ma lub może mieć dostęp, zasadnym jest rozszerzenie uprawnień do ustalenia, w tym weryfikacji tożsamości osób legitymowanych.
Nazwisko rodowe doprecyzowane
Dokonano także zmiany o charakterze porządkowym, związanej z zakresem dokumentowania danych osobowych legitymowanej osoby w sytuacji braku informacji o numerze PESEL. O ile do chwili obecnej policjant odnotowywał w takim przypadku dane w postaci imion rodziców oraz nazwiska rodowego, wątpliwości budził fakt, iż nie do końca wiadomym było, czy chodzi o nazwisko rodowe osoby legitymowanej, czy też o nazwisko rodowe matki osoby legitymowanej. W związku z powyższym w projekcie dookreślono, że przez nazwisko rodowe rozumieć należy nazwisko rodowe matki osoby legitymowanej.