W ramach realizacji projektów EMPACT THB (Europejska Multidyscyplinarna Platforma przeciwko Zagrożeniu Przestępczością Handlu Ludźmi) koordynowanych przez Europol, a realizowanych w ramach Cyklu Polityki Bezpieczeństwa EU, polska Policja wzięła udział w europejskiej akcji Labour Exploitation Empact Action Days 2021 (dawny JAD). Przystąpienie do tego przedsięwzięcia stanowiło m.in. jeden z elementów Polityki Bezpieczeństwa UE na lata 2018 – 2021.
Wydział dw. z Handlem Ludźmi Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji, jako krajowy koordynator platformy EMPACT THB, koordynował działania podjęte przez wszystkie Komendy Wojewódzkie Policji i Komendę Stołeczną Policji. Działania wsparte zostały przez funkcjonariuszy Straży Granicznej, pracowników Okręgowych Inspekcji Pracy oraz Sanepidu. Operacja przeprowadzona została na terenie Polski w dniach 31 maja – 6 czerwca 2021 r. i dotyczyła zwalczania handlu ludźmi w celu wykorzystania do pracy przymusowej.
Z prowadzonego rozpoznania wynikało, że potencjalne ofiary mogą być wykorzystywane w przetwórstwie spożywczym, przemyśle budowlanym, gastronomii, przemyśle transportowym oraz rolnictwie. Skontrolowano ponad 1000 miejsc o takim charakterze. Wylegitymowano 4750 osób, w których najliczniejszą grupą okazali się obywatele Ukrainy. Policjanci podczas kontroli mieli styczność z osobami praktycznie z każdego zakątka świata. Poza obywatelami państw byłego Związku Radzieckiego i Azji ujawniono również mieszkanców Afryki z terenu Zimbabwe i Senegalu.
W ramach operacji zatrzymano łącznie 19 osób, w tym: 5 osób w związku z posiadaniem środków odurzających, 4 osoby pod zarzutem kradzieży, 2 osoby poszukiwane, 2 osoby za produkcję wyrobów tytoniowych bez znaków akcyzy i po jednej za kradzież z włamaniem oraz posługiwanie się podrobionym dokumentem. Wszystkie te zatrzymane osoby, to obywatele Polski.
Zatrzymano również 4 cudzoziemców, w tym 3, którzy nielegalnie przebywali na terenie RP (2 obywateli Ukrainy i 1 Indii). Na terenie podległym Komendzie Wojewódzkiej Policji w Radomiu zatrzymano natomiast obywatela Wietnamu, który nie posiadał pozwolenia na pracę. Postępowania w tej sprawie prowadzą odpowiednie miejscowo Placówki Straży Granicznej.
W ramach działań prowadzonych na terenie Komendy Powiatowej Policji w Kępnie, podległej Komendzie Wojewódzkiej Policji w Poznaniu, podczas kontroli zakładu stolarskiego funkcjonariusze ujawnili pracującego przy montażu szkieletów mebli tapicerowanych 14-letniego obywatela Ukrainy. Jak się okazało, chłopiec był pod opieką brata, który również był pracownikiem zakładu. W związku z zaistniałą sytuacją zgromadzone materiały zostały przekazane do Państwowej Inspekcji Pracy w celu podjęcia dalszych czynności.
W związku z dokonanymi zatrzymaniami i poczynionymi ustaleniami poza postępowaniami prowadzonymi przez Policję wszczęto 7 postępowań prowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy. Postępowania te dotyczyły ujawnionych nieprawidłowości w zakresie naruszenia przepisów kodeksu pracy. Dodatkowo Straż Graniczna wszczęła 4 postępowania dotyczące wydalenia z terenu RP cudzoziemców oraz jedną kontrolę legalności powierzenia pracy cudzoziemcom. Funkcjonariusze Sanepidu wszczęli natomiast postępowanie administracyjne dotyczące złamania nakazu kwarantanny po przekroczeniu granicy.
Należy oczekiwać, że podjęte działania będą miały długofalowe oddziaływanie. Przeprowadzone czynności kontrolne w znacznym stopniu wpłynęły na świadomość pracodawców jak i pracowników na temat przysługujących im praw. Udowodniły, że współpraca Policji z innymi służbami może znacząco wspomóc sytuację osób świadczących pracę na terenie RP. Akcja tego typu, wzorem lat poprzednich, będzie prowadzona również w przyszłości.
(Biuro Kryminalne KGP)