Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 611 wskazuje przesłankę pozytywną separacji, tj. zupełny rozkład pożycia oraz dwie przesłanki negatywne, które wykluczają separację nawet pomimo istnienia przesłanki pozytywnej:
1. dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków,
2. zasady współżycia społecznego.
Ochrona dobra dziecka
Żaden przepis nie określa, co oznacza dobro dziecka. Są to kwestie związane z wychowaniem oraz rozwojem fizycznym i duchowym dziecka, tj. moralność, poczucie bezpieczeństwa, sytuacja materialna.
Zasadnym wydaje się stanowisko, zgodnie z którym, o tym czy dojdzie do naruszenia dobra dziecka w wyniku orzeczenia separacji, należy rozstrzygać, biorąc pod uwagę każdy indywidualny przypadek.
Zobacz również: Pozew o separację - kwestie dowodowe
Rodzice wystąpili o orzeczenie separacji. Ojciec wyprowadził się do dziadków. Ich małoletnie dziecko, gdy dowiedziało się o problemach rodziców i wyprowadzce ojca nie potrafiło poradzić sobie z nowa sytuacją i w następstwie czego, przestało chodzić do szkoły, zaczęło sięgać po używki. Po konsultacji ze specjalistą, psycholog uznał, iż dalsza rozłąka rodziców może pogłębić zły stan dziecka. W takiej sytuacji sąd biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności może odmówić orzeczenia separacji kierując się dobrem dziecka.
W sytuacji, gdy wciąż narastające stany napięcia występujące między małżonkami pociągałyby za sobą niekorzystne konsekwencje w rozwoju dziecka, to dobro małoletniego dziecka będzie wręcz wymagało orzeczenia separacji.
Tryb postępowania przed sądem
W sprawach o separację na zgodny wniosek małżonków, którzy nie mają wspólnego małoletniego dziecka (dzieci), postępowanie toczy się w trybie nieprocesowym zgodnie z art. 5671 Kodeksu postępowania cywilnego.
W przypadku, gdy z żądaniem separacji wystąpił tylko jeden z małżonków albo z żądaniem separacji wystąpili zgodnie oboje małżonkowie, którzy mają wspólne małoletnie dziecko (dzieci), to wówczas postępowanie przed sądem toczy się w procesie na podstawie art. 425-446 Kodeksu postępowania cywilnego.
Zobacz również serwis: Rozwody