Separacja

Decyzja o rozstaniu podjęta – co dalej? Co będzie lepsze: rozwód czy separacja? Warto znać różnice i wiedzieć kiedy sąd orzeka rozwód, a kiedy separację.

Kryzys w małżeństwie powoduje, że zaczynamy się zastanawiać nad możliwymi rozwiązaniami prawnymi. Jednym z nich jest wystąpienie o separację. Jakie są przesłanki orzeczenia separacji? Kiedy orzeczenie separacji jest niedopuszczalne?

Separacja jest szansą dla osób, które wahają się, a jednocześnie chcą uporządkować swoją sytuacje. Co zatem warto o niej wiedzieć?

W ujęciu prawnym separacja powstaje w konsekwencji orzeczenia sądu. Sąd może orzec separację na żądanie każdego z małżonków, pod warunkiem, że nastąpił zupełny rozkład pożycia między małżonkami czyli tak zwane rozdzielenie od stołu i łoża. Separacja rozwiązuje wspólnotę nie pozwalając jednak na wstępowanie w nowy związek małżeński.

Instytucja separacji jest zbliżona do rozwodu. Jednak wyróżniamy przy niej istotne różnice po stronie przesłanek jak i skutków jej orzeczenia. Kwestie dotyczące separacji są uregulowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Zapewne każdy spotkał się z tymi dwiema instytucjami prawa cywilnego, jednakże tylko nieliczni są w stanie wskazać dokładnie jakie cechy różnią, a jakie upodabniają do siebie separację i rozwód w praktyce. Najczęściej nie interesujemy się nimi, jeśli wszystko układa nam się dobrze z naszym mężem albo żoną, ale gdy zaczyna się coś psuć i pojawiają się trudne do przezwyciężenia problemy, w pośpiechu, nieraz pochopnie, podejmujemy decyzję np. o rozwodzie. Czy słusznie? Na to pytanie oczywiście nie będziemy w stanie udzielić odpowiedzi, ale postaramy się Państwu ułatwić podjęcie decyzji przez wyjaśnienie w naszych najbliższych publikacjach, czym charakteryzują się obie te instytucje i co w praktyce różni rozwód od separacji.

Aby podjąć właściwą decyzję, dotyczącą wystąpienia o rozwód, bądź separację, należy przede wszystkim zadać sobie pytanie … o przyszłość.

Separacja w przeciwieństwie do rozwodu zakłada, że małżonkowie pozostający w separacji zastanowią się głębiej nad wartością małżeństwa i będą mogli zdecydować czy okoliczności, które zadecydowały o rozstaniu były krótkotrwałe i czy kryzys małżeński miał charakter przejściowy.

Sąd nie może orzec separacji, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków.

Separacja wywołuje takie same skutki jak rozwód, tyle że małżeństwo nadal istnieje i nie można zawrzeć ponownego związku małżeńskiego. Separacja nie powoduje również rozwiązania małżeństwa i można ją znieść, ponadto po orzeczeniu separacji nie można wrócić do poprzedniego nazwiska.

Podejmując decyzję o wystąpieniu z pozwem czy wnioskiem o separację należy złożyć go we właściwym sądzie. Co prawda złożenie pozwu w niewłaściwym sądzie nie spowoduje odrzucenia pozwu gdyż sąd niewłaściwy zobowiązany jest przekazać sprawę sądowi właściwemu do rozpoznania sprawy, jednakże spowoduje to znaczne opóźnienie w rozpoznaniu sprawy przez sąd właściwy.

W postępowaniu o separację każdy z małżonków może żądać uregulowania przez sąd wzajemnych stosunków dotyczących wspólnie zajmowanego przez nich mieszkania na czas wspólnego w nim zamieszkiwania. Regulacja ta ma na celu umożliwienie małżonkom wspólne zamieszkiwanie pod jednym dachem w sposób jak najbardziej eliminujący ewentualne konflikty dotyczące zamieszkania.

Postępowanie separacyjne możemy zainicjować dwoma sposobami, albo zgodnym wnioskiem stron o separację albo pozwem o separację. Wniosek o separację został omówiony w innym artykule, w tym natomiast postaram się przybliżyć instytucję pozwu o separację.

Składając pozew bądź wniosek o separację każdy z małżonków może wnieść do sądu o podział majątku dorobkowego. Sąd nie jest jednak tym wnioskiem związany i może pozostawić go bez rozpoznania w wypadku gdy dojdzie do przekonania, że rozstrzyganie tej kwestii znacznie przedłuży całe postępowanie. Sytuacje takie mają miejsce najczęściej gdy jeden z małżonków sprzeciwia się proponowanemu podziałowi czy też kwestionuje wartość majątku.

Sąd w wyroku zasądzającym separację, podobnie jak przy orzeczeniu rozwodu powinien z urzędu orzec o sposobie kontaktowania się rodziców z ich małoletnimi dziećmi. Zgodnie ze zmienionymi przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego kontakty rodziców z dziećmi nie są związane z władzą rodzicielską. Oznacza to, że nawet w wypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej bądź jej pozbawienia rodzic ma prawo do styczności z dzieckiem i dopiero pozbawienie go tej styczności przez sąd pozbawi go możliwości kontaktowania się z dzieckiem.

Polskie prawo przewiduje w wyjątkowych wypadkach możliwość eksmitowania jednego z małżonków z mieszkania, które wspólnie zajmują. Powodem dla wystąpienia z wnioskiem o eksmisję musi być rażąco naganne postępowanie, które uniemożliwia drugiemu małżonkowi wspólne zamieszkiwanie. Wniosek złożyć może każda ze stron postępowania o separację.

Moja córka jest w separacji. Teraz poznała wspaniałego człowieka, chciałaby wyjść za niego za mąż. Słyszałam, że jest możliwość powtórnego wyjścia za mąż w trakcie separacji. Czy to prawda? 

Chcę wnieść pozew o separację. Nie mogę się dogadać z żoną, ale wierze, że może w przyszłości się dogadamy, więc nie chcę składać pozwu o rozwód. Nie wiem do jakiego sądu mam wnieść pozew.

Może się wydawać, że separacja powoduje takie same skutki jak rozwód. To prawda, ale nie do końca. Najważniejszą różnicą, jest niemożliwość zawarcia kolejnego małżeństwa po orzeczeniu separacji.

Zamierzam wnieść pozew o separację. Jednak nie wiem dokładnie, do którego sądu mam go złożyć. Obecnie nie mieszkamy już razem. Mąż przeprowadził się do Krakowa, a ja nadal przebywam w Warszawie, gdzie przez parę lat wspólnie mieszkaliśmy.

Od dłuższego czasu mój mąż zaniedbywał rodzinę i popadł w alkoholizm. Wniosłam sprawę o odebranie mu władzy rodzicielskiej nad naszymi dziećmi, potem złożyłam pozew o separację. Sąd zawiesił postępowanie dotyczące władzy rodzicielskiej. Co to oznacza? Czy ta sprawa będzie w jakiś sposób załatwiona?

Sąd orzekł separację. Żona domaga się ode mnie pomocy i grozi, że wystąpi o alimenty. Czy ma do tego prawo?

Małżonkowie decydują się na separację, jeśli miedzy nimi doszło do zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. W odróżnieniu do rozwodu nie wymaga się, aby rozkład pożycia był trwały.

Podstawą orzeczenia separacji jest zupełny rozkład pożycia między małżonkami. Małżonkowie mieszkają oddzielnie, nie ponoszą wydatków na wspólne utrzymanie, nie chcą jednak się rozwieść ze względów religijnych.

Jednym z warunków, aby podatnicy mogli korzystać ze wspólnego opodatkowania dochodów ze współmałżonkiem, jest to, aby przez cały rok podatkowy istniała między małżonkami wspólność majątkowa małżeńska.